Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006113
">
<
pb
pagenum
="
488
"
xlink:href
="
016/01/137.jpg
"/>
ſucco paratur, & quæ ex morſu viperæ ſui
<
lb
/>
generis, de qua Plutarchus in M. </
s
>
<
s
id
="
s.006114
">Antonij
<
lb
/>
vita, cum ſapore graui fit, & ſimillima eſt ei,
<
lb
/>
quæ in vltima contingit ſenecta, vnde etiam
<
lb
/>
abſque dolore eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006115
">Itaque nihil mirum, ſi
<
lb
/>
Chij, Athenienſeſque viros egregios quos
<
lb
/>
morte damnaſſent, cicutæ ſucco perimerent,
<
lb
/>
vt quod adimerent vitæ ac dignitati illo
<
lb
/>
rum, mortis lenitate compenſaretur. </
s
>
<
s
id
="
s.006116
">Sunt
<
lb
/>
& poma mortis in prouincia Peru occiden
<
lb
/>
talis Indiæ nuper inuenta: ſorba ſunt odora
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg883
"/>
<
lb
/>
taque, quod mirum eſt: arborque ipſa
<
lb
/>
fruticoſa, pyri foliis, denſis, crebris ac viri
<
lb
/>
dioribus nec mirum varietate regionis adeò
<
lb
/>
pernicioſam hanc plantam euadere. </
s
>
<
s
id
="
s.006117
">Nam
<
lb
/>
Perſeæ poma in Perſide vbi primum orta
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg884
"/>
<
lb
/>
nomen ſumpſerunt, & inde tranſlata cùm
<
lb
/>
ibi pernicioſa eſſent, in Ægypto innoxia fa
<
lb
/>
cta ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006118
">Arbor hæc ligno ſolido, procerior
<
lb
/>
pyro, cui ſimillima eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006119
">Viret perpetua fron
<
lb
/>
de, fructu amygdalæ non diſſimili, prælongo
<
lb
/>
& viridi. </
s
>
<
s
id
="
s.006120
">Nucleus pruni, ſed minor ac mol
<
lb
/>
lior. </
s
>
<
s
id
="
s.006121
">Anni ſpatio maturantur, altero alteri
<
lb
/>
ſuccreſcente. </
s
>
<
s
id
="
s.006122
">Adeò facilè concoquitur, vt
<
lb
/>
nec copia grauet. </
s
>
<
s
id
="
s.006123
">Vnde alium longè à Perſi
<
lb
/>
co eſſe certum eſt: quandoquidem conſtet
<
lb
/>
eius arbores, à perſici arbore multum differ
<
lb
/>
re. </
s
>
<
s
id
="
s.006124
">Miteſcunt ergo pleraque tranſlata, alia
<
lb
/>
etiam deteriora euadunt: itaque cùm mortis
<
lb
/>
pomum exitialem ſuccum ferat, quo illitæ
<
lb
/>
ſagittæ mortem afferant illicò, atque nullo
<
lb
/>
redimitam auxilio: arbos verò vmbram quæ
<
lb
/>
faciem totam, & palpebras inflet ac oculos
<
lb
/>
àbſcondat: ros ex arbore decidens ſi in ocu
<
lb
/>
lum incidat, corneam exedendo cæcitatem
<
lb
/>
pariat: lignum dum vritur capitis dolorem
<
lb
/>
excitat, odoremque teterrimum. </
s
>
<
s
id
="
s.006125
">Simile quip
<
lb
/>
piam apud Sardos efficit rhododaphne: nam
<
lb
/>
non ſolùm dum editur pernicioſa eſt, & ſi
<
lb
/>
quis ſub illius vmbra quieſcat amens fit,
<
lb
/>
æſtuat, & inquies fit, patiturque in ventre
<
lb
/>
rugitum: ſed ſi qui balneum ex illius lignis
<
lb
/>
concalefactum ingrediantur, ſyncopen pati
<
lb
/>
conſueuêre. </
s
>
<
s
id
="
s.006126
">Petrus enim Apponenſis maxi
<
lb
/>
mam horum partem teſtatur ſe vidiſſe: talia
<
lb
/>
verò contingunt, quòd humidum tenue, mo
<
lb
/>
dicumque bene coctum atque odoratum,
<
lb
/>
multo craſſo & pernicioſo miſceatur. </
s
>
<
s
id
="
s.006127
">In no
<
lb
/>
ſtra regione ſorba ſolùm guſtu ingrata red
<
lb
/>
duntur, quoniam materia exitialis humi
<
lb
/>
di à calore aëris ambientis putrefieri ne
<
lb
/>
quit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006128
">
<
margin.target
id
="
marg879
"/>
Myrtus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006129
">
<
margin.target
id
="
marg880
"/>
Muſcus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006130
">
<
margin.target
id
="
marg881
"/>
Arborum
<
lb
/>
differentiæ
<
lb
/>
ex regioni
<
lb
/>
bus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006131
">
<
margin.target
id
="
marg882
"/>
Mors abſque
<
lb
/>
dolore.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006132
">
<
margin.target
id
="
marg883
"/>
Poma mor
<
lb
/>
tis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006133
">
<
margin.target
id
="
marg884
"/>
Perſica in
<
lb
/>
Perſide ve
<
lb
/>
neno præ
<
lb
/>
dita.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006134
">Verùm, poſtquam vmbram arboris huius
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg885
"/>
<
lb
/>
noxiam eſſe diximus, quum etiam exitialem
<
lb
/>
nucis multi ſint experti, haud ab re fuerit
<
lb
/>
huius cauſam docere. </
s
>
<
s
id
="
s.006135
">Nucis planta tota fri
<
lb
/>
gida eſt, & malè olet, præcipuè folia & etiam
<
lb
/>
ſurculi, vnde multi vapores ab ipſa
<
expan
abbr
="
prodeũt
">prodeunt</
expan
>
,
<
lb
/>
quorum maxima copia ſub ipſa arbore per
<
lb
/>
petuò eſt, nec foliorum multitudo ac denſi
<
lb
/>
tas patitur vim Solis illos abſumere, vnde
<
lb
/>
dormientibus noxia vmbra, imò potius locus
<
lb
/>
eſt: frigidiores enim qui dormiunt cerebro
<
lb
/>
ſunt, atque externis partibus, calore ad cor
<
lb
/>
reuocato. </
s
>
<
s
id
="
s.006136
">Indicio eſt, Lunæ lumen in eis
<
lb
/>
hæmoptoim excitare, non in vigilantibus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006137
">Facit ad hæc incommoda laſſitudo, & æ
<
lb
/>
ſtus præcedens, & corpora imbecillia & hu
<
lb
/>
mida, vt ſunt puerorum corpora, & malis
<
lb
/>
humoribus plena, & diuturna mora: cùm
<
lb
/>
enim hæc acceſſerint, ſydere percuſſi viden
<
lb
/>
tur: alij fiunt attoniti, alij in longas inci
<
lb
/>
dunt febres. </
s
>
<
s
id
="
s.006138
">Vnde nata opinio, ſub nucibus
<
lb
/>
mortuos habitare. </
s
>
<
s
id
="
s.006139
">Non igitur vmbra noxia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006140
">ſed propinquitas: nam vmbra, priuatio quæ
<
lb
/>
dam eſt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006141
">
<
margin.target
id
="
marg885
"/>
Vmbra nucis
<
lb
/>
cur exitia
<
lb
/>
lis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006142
">Proximæ venenis ſunt lympathicæ plan
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg886
"/>
<
lb
/>
tæ, cuiuſmodi in Hiſpaniola inſula occiden
<
lb
/>
talis Indiæ Cohobba, quæ ſolo odore ine
<
lb
/>
briat, & phanaticos reddit. </
s
>
<
s
id
="
s.006143
">Herba hæc eſt
<
lb
/>
credo è ſtrimoniæ genere, quæ ſi bibatur, in
<
lb
/>
furorem vertit: nullo modo viribus abſimi
<
lb
/>
lis ei quam Turcæ aſſeral vocant, cuius vſus
<
lb
/>
apud eos plurimus eſt, quòd non ſolùm lætos
<
lb
/>
reddat & alacres, ſed etiam curam omnem
<
lb
/>
ac metum pellat, vt ad munia etiam belli
<
lb
/>
ſint promptiores. </
s
>
<
s
id
="
s.006144
">Eiuſmodi apud nos cro
<
lb
/>
cus eſt: nam vt & aſſerat ſi copioſius eda
<
lb
/>
tur, non iam ſolùm alacres, ſed temulentos
<
lb
/>
reddit: inde etiam copioſius ſumpta occidit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006145
">Talia ſunt vinum, & quæ è vino aqua ardens
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg887
"/>
<
lb
/>
& fax bibita, & vt fertur olim œnopia ra
<
lb
/>
dix, à vini quadam ſimilitudine nomen
<
lb
/>
adepta. </
s
>
<
s
id
="
s.006146
">Olim Ioſepho Hebræo teſte, Baara
<
lb
/>
radix erat colore ac ſplendore flammæ, quæ
<
lb
/>
niſi muliebri ſanguine, lotióve perfundere
<
lb
/>
tur, mortem iis, qui eam tractarent affere
<
lb
/>
bat. </
s
>
<
s
id
="
s.006147
">Sed & ſic exitialem fuiſſe auellentibus,
<
lb
/>
quare à cane auelli ſolitam: qui & ipſe ea
<
lb
/>
auulſa periret. </
s
>
<
s
id
="
s.006148
">Eadem ſuſpenſa curabat dæ
<
lb
/>
moniacos atque lymphaticos. </
s
>
<
s
id
="
s.006149
">An igitur hoc
<
lb
/>
fabuloſum penitus? </
s
>
<
s
id
="
s.006150
">Nequaquam tam gra
<
lb
/>
ui autore. </
s
>
<
s
id
="
s.006151
">An hiſtoria vera? </
s
>
<
s
id
="
s.006152
">neque id: pro
<
lb
/>
ximum enim nimis miraculo: ſed æſtiman
<
lb
/>
da eſt ratio rei, ex qua veritatis imago re
<
lb
/>
fulgebit. </
s
>
<
s
id
="
s.006153
">Eſt Iudæa primùm regio vehemen
<
lb
/>
ter calida, atque tota fermè montuoſa. </
s
>
<
s
id
="
s.006154
">Baa
<
lb
/>
ram verò vallis, vnde radix ſic vocata, bitu
<
lb
/>
mine abundans, cuius pars excocta immo
<
lb
/>
dicè ac tenuiſſima defluebat è montibus. </
s
>
<
s
id
="
s.006155
">Ex
<
lb
/>
hac igitur ardenti materia ac tam tenui, in
<
lb
/>
ter ardores Solis maximos neque paſſim in
<
lb
/>
valle naſci veriſimile fuit, ſed vel ſub ipſis
<
lb
/>
Solis ardoribus, à quibus exacueretur ſimul
<
lb
/>
& concoqueretur, aut in ipſa perpetua vm
<
lb
/>
bra, vt nihil veneni illius penitùs, exhalaret,
<
lb
/>
herba hæc oriebatur & alebatur, ignea ſub
<
lb
/>
ſtantia: quæ cùm auellebatur, vapor ille ar
<
lb
/>
dens & putridus ( diximus enim putridum
<
lb
/>
vni eſſe quod alteri ſit naturale ) cerebro
<
lb
/>
exceptus illicò enecabat auellentes ſeu ho
<
lb
/>
mines, ſeu canes proximè adſtantes. </
s
>
<
s
id
="
s.006156
">Perfu
<
lb
/>
ſa verò radix muliebri ſanguine, obtunde
<
lb
/>
batur venenum ab ea putredine, vel acredi
<
lb
/>
ne lotij, ſi lotio atque ita tractabilior erat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006157
">Superſtitioſa verò gens addiderat, quòd
<
lb
/>
quomodocunque, etiamſi procul auellere
<
lb
/>
tur, occideret, vt res à naturalibus cauſis ad
<
lb
/>
religionem traduceret, qui mos ſemper fuit
<
lb
/>
gentis, cùm tamen hoc falſum eſſet: niſi for
<
lb
/>
ſan, vt in venenis diximus, quædam tradu
<
lb
/>
cantur continuitate rei, quòd etiam in torpe
<
lb
/>
dinis ſtupore docebimus, atque ita vis exi
<
lb
/>
tialis per funem ſerpens procul etiam quan
<
lb
/>
tumvis occidat: fieri enim id potuit. </
s
>
<
s
id
="
s.006158
">Quòd
<
lb
/>
verò ſuſpenſa collo lymphaticos curaret, aut
<
lb
/>
dæmoniacos, id partim ob id creditum eſt,
<
lb
/>
quòd tantis prædita viribus eſſet, idque per
<
lb
/>
ſuaſum ſit optima quæque difficillimè &
<
lb
/>
maximo cum periculo haberi, cùm tamen </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>