Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006541
">
<
pb
pagenum
="
497
"
xlink:href
="
016/01/146.jpg
"/>
adeò relucent, vt tota ardere videantur. </
s
>
<
s
id
="
s.006542
">Eſt
<
lb
/>
enim laricis lignum rubicundum & perſpi
<
lb
/>
cuum: propter id facilè fuit barbaris, & an
<
lb
/>
tiquis his experimentis turbæ imponere,
<
lb
/>
nunc ſatis ſit ad ſcenas vti. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006543
">
<
margin.target
id
="
marg940
"/>
Tabernacu
<
lb
/>
lum ardens.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006544
">Pix autem Græca fit è piceæ lachryma,
<
lb
/>
& quam vocant colophoniam, apta ple
<
lb
/>
ctris. </
s
>
<
s
id
="
s.006545
">Pinus igitur lachryma cruda colo
<
lb
/>
phonia, excocta pix Græca: quod verò re
<
lb
/>
ſudat è ligno in fornacibus excocto, pix
<
lb
/>
naualis. </
s
>
<
s
id
="
s.006546
">Reſtat igitur ſolùm vt doceamus,
<
lb
/>
cur pingue omne humidum ſit perſpicuum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006547
">Eſt autem tale, quia in illo viget calor
<
lb
/>
cœleſtis, ab illo enim concoctio: calor au
<
lb
/>
tem cœleſtis claritatem affert, vt de Sole,
<
lb
/>
Luna, ſtellis, earumque lumine conſtat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006548
">Si igitur plurimum terræ miſceatur, ni
<
lb
/>
tet: ſi parum, & nitet, & ſplendet, ac
<
lb
/>
perſpicuum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006549
">Sed de his ſatis, ad propoſi
<
lb
/>
tum redeamus. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006550
">Eſt & fructus, quem Caſſiam vocant fi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg941
"/>
<
lb
/>
ſtulam in illis regionibus, ſiliqua teres, fer
<
lb
/>
ruginea, nigrave, pollicis magnitudine, cu
<
lb
/>
bito nonnunquam longior, obliqua, ſucco
<
lb
/>
prædulci, ſed ingrato, nucleis paruis, lupi
<
lb
/>
niſque ſimilibus, ſed longè durioribus: ar
<
lb
/>
bor procera, folio fermè nucis, anguſtiore
<
lb
/>
tamen ac tenuiore: flore luteo, geniſtæ per
<
lb
/>
ſimili, frigoris impatiens, humoris auidiſ
<
lb
/>
ſima, vnde radices vſque in ſubiectam
<
lb
/>
aquam profert. </
s
>
<
s
id
="
s.006551
">Nec ob id naſcitur in no
<
lb
/>
ſtris regionibus, quòd ab initio, cœli in
<
lb
/>
clementia obſtet, creſcenti deſit humor:
<
lb
/>
nam in noſtris regionibus, profundiores
<
lb
/>
ſunt latices.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg942
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006552
">
<
margin.target
id
="
marg941
"/>
Caſſia fiſtula
<
lb
/>
cur in noſtris
<
lb
/>
regionibus
<
lb
/>
non creſcat.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006553
">
<
margin.target
id
="
marg942
"/>
Vmbræ quàm
<
lb
/>
ſalutares, &
<
lb
/>
quàm morti
<
lb
/>
feræ. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006554
">Sunt & arborum vires etiam ex vmbra
<
lb
/>
admirabiles: exitiales namque (vt diximus)
<
lb
/>
toxico, iuglandi, tithymalo, adultæ ficui,
<
lb
/>
ſorbo indicæ, aconito, taxo, rhododaphni:
<
lb
/>
hæc arbos apud nos frequens fructum,
<
lb
/>
caſſis nigræ, non amygdalæ ſimilem fert:
<
lb
/>
geniculis ſtipes abundat: quod cùm Dioſ
<
lb
/>
corides prætermiſerit, in fructu verò de
<
lb
/>
ceptus ſit, effecit, vt hanc quam habe
<
lb
/>
mùs, rhododaphnen eſſe non exiſtimarem:
<
lb
/>
verùm ob fructus ſimilitudinem, caſſiam
<
lb
/>
nigram: at caſſiam non eſſe conſtat, ſed
<
lb
/>
cùm iumentis, ouibus, capris, ſuibus,
<
lb
/>
folio, ac flore exitialis ſit, cuperem de his
<
lb
/>
ſententiam eorum, qui in minimis adeò
<
lb
/>
ſunt curioſi, audire: nam & hominibus
<
lb
/>
( vt dixi ) noxia eſt, licet haud exitialis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006555
">Salutares verò loto, fago, & Indicæ ho
<
lb
/>
bio. </
s
>
<
s
id
="
s.006556
">Quibus ob odorem vtilis, vt roſæ,
<
lb
/>
myrto, nardo, malo medico, iunipero, ve
<
lb
/>
lut mala buxo. </
s
>
<
s
id
="
s.006557
">Certauit & in his colorum
<
lb
/>
varietate laudatiſſimum braſilium, alij ver
<
lb
/>
zinum vocant. </
s
>
<
s
id
="
s.006558
">Prouincia eſt Braſilia, à
<
lb
/>
nemoribus, quæ hoc ligno conſtant, voca
<
lb
/>
ta, arbos non magna, Enzinæ ſimilis, ſed
<
lb
/>
tenuior, & magis obliqua: folium querci
<
arrow.to.target
n
="
marg943
"/>
<
lb
/>
num, non tamen aſperum: cortex ex arbo
<
lb
/>
re potius propter ſiccitatem ſpontè excidit.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg944
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006559
">
<
margin.target
id
="
marg943
"/>
Braſilium.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006560
">
<
margin.target
id
="
marg944
"/>
Enzina ar
<
lb
/>
bor.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006561
">At quia diximus Enzinæ ſimilem, eſt
<
lb
/>
enzina quercus in Hiſpania genus, minus,
<
lb
/>
& non adeò rectum, cuius glandes ob ſua
<
lb
/>
uitatem eduntur: vetuſtate braſilium fit me
<
lb
/>
lius, rubeſcitque magis, quo differt ab adul
<
lb
/>
terino: leue eſt, ſubdulce, aſtringentiſque
<
lb
/>
ſaporis. </
s
>
<
s
id
="
s.006562
">Præclara vis ad tincturam, & ad
<
lb
/>
ſcribendum, multiſque modis hoc rubrum
<
lb
/>
atramentum paratur: alij lixiuio potenti, &
<
lb
/>
adhuc feruente illius ſcobem immittunt: de
<
lb
/>
raſum vitro ſufficit ligni pars octaua, addi
<
lb
/>
toque modico aluminis inter cineres cali
<
lb
/>
dos, per horam excoquitur, protinuſque in
<
lb
/>
vſum admittitur, nec deſideratur lachryma
<
arrow.to.target
n
="
marg945
"/>
<
lb
/>
Arabica. </
s
>
<
s
id
="
s.006563
">Conſueui & aliter parare: lignum
<
lb
/>
in tenuiſſima fila deductum ſeco in fruſtula,
<
lb
/>
quæ aquæ decuplo pondere immitto, relin
<
lb
/>
quens infuſum horis ſaltem ſex, inde exco
<
lb
/>
quitur aqua cum ligno, donec tres è qua
<
lb
/>
tuor partibus decedant, fitque colos ru
<
lb
/>
beus, ſplendidus: ſi paulò plus exco
<
lb
/>
quas, ſanguineus ruber: ſi adhuc diutiùs,
<
lb
/>
cæruleus. </
s
>
<
s
id
="
s.006564
">Neutro tamen modo, ni protinus
<
lb
/>
in vſum admittatur, diu ſeruari poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.006565
">Pro
<
lb
/>
prium eſt enim omnibus coloribus, qui è
<
lb
/>
plantarum fiunt partibus, tempore muta
<
lb
/>
ri, nec purum omninò eſſe, quòd materia
<
lb
/>
plantarum imbecillis ſit, & humoris plena.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006566
">Vnde ex eadem planta, Indi omnes colores
<
lb
/>
coquendo diutiùs, aut breuiori tempore
<
lb
/>
excipiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006567
">Certior & viuacior ruber color,
<
lb
/>
qui ex cinnabare conficitur: diſſoluitur in
<
lb
/>
aqua Arabica iam lachryma imbuta, vel oui
<
lb
/>
candido longa agitatione ad aquæ ſpeciem
<
lb
/>
deducto. </
s
>
<
s
id
="
s.006568
">Sed & huic ſuum vitium: nam ſi
<
lb
/>
humoris plurimum miſceas, ſubſidente cin
<
lb
/>
nabare colos dilutior redditur: ſi parum ce
<
lb
/>
lerrimè abſumitur humor, quòd cinnabaris
<
lb
/>
immodicè ſiccet. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006569
">
<
margin.target
id
="
marg945
"/>
Atramenti
<
lb
/>
rubri deſcri
<
lb
/>
ptio.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006570
">Inter arborum genera quæ colorum va
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg946
"/>
<
lb
/>
rietate præſtant, radix eſt vlmi, pòſt oleagi
<
lb
/>
na. </
s
>
<
s
id
="
s.006571
">Ex his ob id vaſa & tabulæ gratiſſimi
<
lb
/>
vſus, non ſolùm ob colorem, ſed & ob
<
lb
/>
ſplendorem. </
s
>
<
s
id
="
s.006572
">Varietatis colorum cauſa, va
<
lb
/>
rietas caloris & pars oleagina. </
s
>
<
s
id
="
s.006573
">Vt enim in
<
lb
/>
veſtibus, ſic & in his dum vitiat oleum,
<
lb
/>
priſtinos colores mutat. </
s
>
<
s
id
="
s.006574
">Sed in veſtibus ma
<
lb
/>
cula dicitur, in his grata & varietas, quia
<
lb
/>
cum nitore coniuncta eſt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.006575
">
<
margin.target
id
="
marg946
"/>
Vlmi radix
<
lb
/>
lignorum
<
lb
/>
pulcherri
<
lb
/>
ma.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006576
">Betullæ primus honos eſſet, ſi tam nobis
<
lb
/>
quàm Getis, ac Sarmatis communis foret.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.006577
">Depictas enim in radicibus imagines ha
<
lb
/>
bet, plantarum, volucrum, quadrupedum:
<
lb
/>
ipſa arbos quaſi media inter populum ac
<
lb
/>
pinum, capreolos auellanarum inſtar edit:
<
lb
/>
fructum, ex quo panes conficiunt: ſub cor
<
lb
/>
tice liquor latet ſuauis, qui ſitim leuat:
<
lb
/>
cortice domos tegunt. </
s
>
<
s
id
="
s.006578
">Virgæ contumaces,
<
lb
/>
ob id Romanorum lictoribus in vſu: lignum
<
lb
/>
& ipſum non facilè frangitur, ob id materia
<
lb
/>
ſcutorum? </
s
>
<
s
id
="
s.006579
">mirabili candore, ac quòd in fru
<
lb
/>
ſta tenuiſſima pro tabulis ſcindi ſe patiatur:
<
lb
/>
virgis etiam pro vinculis ruſtici vtuntur:
<
lb
/>
adeò lenta ſubſtantia. </
s
>
<
s
id
="
s.006580
">Locis frigidiſſimis
<
lb
/>
gaudet: & amica ſerpentibus, quorum copia
<
lb
/>
in radicibus perſæpe inueniri ſolet. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.006581
">Sic ſuccus limunij colorem in coriis al
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg947
"/>
<
lb
/>
terna varietate mutans commendat: nam
<
lb
/>
priorem dum vitiat, retento nitore, va
<
lb
/>
rium dicitur reddere, non maculoſum. </
s
>
<
s
id
="
s.006582
">Sunt
<
lb
/>
& cannarum Indicarum radices varietate
<
lb
/>
coloris ac nitore gratæ. </
s
>
<
s
id
="
s.006583
">Atque in om
<
lb
/>
nibus his præſtant arborum, quæ in mon
<
lb
/>
tibus naſcuntur, his quæ in humiliori
<
lb
/>
bus locis. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>