Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007303
">
<
pb
pagenum
="
513
"
xlink:href
="
016/01/162.jpg
"/>
inquit enim: Pamphyla Platis filia in Cô
<
lb
/>
inſula, prima docuit veſtes bombycinas te
<
lb
/>
xere, ex filo quod à bombyce fit. </
s
>
<
s
id
="
s.007304
">Naſcitur
<
lb
/>
hoc animal verme ſui generis, quod cornua
<
lb
/>
habet, inde ex illo eruca, pòſt bombyx, inde
<
lb
/>
necydalus, ſpatio ſemeſtri, abſoluta tota hac
<
lb
/>
mutatione. </
s
>
<
s
id
="
s.007305
">Eſt autem papilioni ſimile, ſed
<
lb
/>
oua edit congreſſi maſculi fœminæque: nec
<
lb
/>
edit interim quicquam, ſed ouis editis ta
<
lb
/>
beſcit. </
s
>
<
s
id
="
s.007306
">Nec volat niſi vt ſaltum videatur imi
<
lb
/>
tari. </
s
>
<
s
id
="
s.007307
">Et autem mirum, quomodo eo cognito
<
lb
/>
olim ſericea veſtis tanto in pretio fuerit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007308
">Verùm quamuis Procopius narret, mona
<
lb
/>
chos ex vrbe Indiæ Serinda Iuſtiniano Im
<
lb
/>
peratori oua vermiculorum quorundam at
<
lb
/>
tuliſſe, atque ita poſt Ariſtotelem annis fer
<
lb
/>
mè 840 dicátque Virgil.
<
lb
/>
<
emph
type
="
quote
"/>
<
emph
type
="
italics
"/>
Ignoti facie, ſed noti vellere Seres.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007309
"> Tum alibi:
<
lb
/>
——
<
emph
type
="
italics
"/>
foliis depectunt vellere Seres.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
emph.end
type
="
quote
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007310
">Et Plinius: Seres lanico ſyluarum nobiles
<
lb
/>
perfuſam aqua depectentes frondium cani
<
lb
/>
tiem. </
s
>
<
s
id
="
s.007311
">Exiſtimo tamen, hoc noſtrum ſericum
<
lb
/>
illud eſſe, quod ab antiquis celebratur, Ari
<
lb
/>
ſtoteli
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vt dixi) cognitum, ſed in certa nu
<
lb
/>
triendi ratione, intermortuo diſciplina, ſeu
<
lb
/>
quòd Pamphyla docuerit, delata ex India
<
lb
/>
fila, & iam victoria Alexandri Magni co
<
lb
/>
gnita, non tamen tranſlatis vermibus, texe
<
lb
/>
re. </
s
>
<
s
id
="
s.007312
">Inde primùm ſub Iuſtiniano, & oua, &
<
lb
/>
artem educandi per monachos ad nos per
<
lb
/>
ueniſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.007313
">Interim verò dum latuêre, perſua
<
lb
/>
ſum eſt antiquis è frondium lanugine depe
<
lb
/>
cti: ſiue quod hoc veriſimilius videretur, ſeu
<
lb
/>
quòd bombyces ibi ſpontè in ſyluis proue
<
lb
/>
niant, ſeu quòd ſic incolæ occultare origi
<
lb
/>
nem ſerici melius poſſe ſperarent. </
s
>
<
s
id
="
s.007314
">Verùm vt
<
lb
/>
Cæſaris huius ac materni aui aut beneficio
<
lb
/>
totus orbis innotuit, patuit apertè præter
<
lb
/>
hoc ſerici genus nullum aliud eſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.007315
">Vtiliſſimi
<
arrow.to.target
n
="
marg1060
"/>
<
lb
/>
igitur poſt apes, bombyces. </
s
>
<
s
id
="
s.007316
">Aduehuntur ad
<
lb
/>
nos nunc animalia pro purpureo colore ſeri
<
lb
/>
ci conficiendo, ſimilia cimicibus, à quibus
<
lb
/>
ſublata ſunt capita, vnde pretium ſerico ru
<
lb
/>
benti imminutum fermè ad dimidium, cùm
<
lb
/>
olim è bibinellæ herbævermiculis radici ad
<
lb
/>
naſcentibus fieret. </
s
>
<
s
id
="
s.007317
">Animalia eſſe & quæ de
<
lb
/>
feruntur, & quæ ex bibinella colliguntur: in
<
lb
/>
dicio eſt, pinguedo fœda in bibinellæ, etiam
<
lb
/>
vermiculis fœtida admodum. </
s
>
<
s
id
="
s.007318
">Eſt autem pin
<
lb
/>
guis hæc materia, vt tenaciter hæreat, &
<
lb
/>
ſanguinea, vt viuidum colorem retineat:
<
lb
/>
nam & purpuræ color olim ex animali ſu
<
lb
/>
mebantur. </
s
>
<
s
id
="
s.007319
">Cæterùm vermiculi è bibinella
<
lb
/>
in Germania oriuntur, miſcentúrque buty
<
lb
/>
ro, ita tamen vt nihil præter putrem ſordem
<
lb
/>
percipere poſſis: ſed pingue pingui colorem
<
lb
/>
ſeruat, putreſcente ſubſtantia. </
s
>
<
s
id
="
s.007320
">Quatuor libræ
<
lb
/>
ex hac materia in ſingulas ſerici libras exi
<
lb
/>
guntur: ex Indica vix ſelibra, quòd pura ſit,
<
lb
/>
& ſicca:
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
ideò minùs tenax hic colos,
<
expan
abbr
="
mi-núſq;
">mi
<
lb
/>
núſque</
expan
>
viuidus. </
s
>
<
s
id
="
s.007321
">Quòd ſi aliqua pingui materia
<
lb
/>
feruaretur, dubio ſine, nitidior color ac diu
<
lb
/>
turnior redderetur, neceſſe eſt enim, vt cum
<
lb
/>
inutili humido vtilis aliquid euaneſcat. </
s
>
<
s
id
="
s.007322
">Ad
<
lb
/>
di ſolent multa dum conficitur purpura hæc,
<
lb
/>
tam ſagax eſt hominum induſtria ad lucrum:
<
lb
/>
atque inter reliqua, Arſenicum, alumen, vini
<
lb
/>
ſex, galla mirobalani, zedoaria, ſpuma ſapo
<
lb
/>
nis, & furfuris cremor. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.007323
">
<
margin.target
id
="
marg1060
"/>
Tinctura
<
lb
/>
purpurea
<
lb
/>
noua pro ſe
<
lb
/>
rico.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.007324
">Aduerſus humanum genus contraria ra
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1061
"/>
<
lb
/>
tione locuſtæ paratæ videntur: non paſſim
<
lb
/>
abundant, ſed Africa fermè ſola hac peſte,
<
lb
/>
& quod magis mirum eſt, alternis ferme an
<
lb
/>
nis laborat. </
s
>
<
s
id
="
s.007325
">Cœlum pro oſtento, non ſecùs
<
lb
/>
ac denſa nubes obtegunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007326
">Prouinciæ in quas
<
lb
/>
calamitas hæc deciderit, ſatis ac germine
<
lb
/>
omni vna nocte ſpoliantur: diceres enim ni
<
lb
/>
uem decidiſſe nocte tota, ſi candidæ tam eſ
<
lb
/>
ſent, quàm ſunt nigræ. </
s
>
<
s
id
="
s.007327
">Forma earum eſt, vt
<
lb
/>
locuſtarum Italicarum: ſed rubro obſcuro
<
lb
/>
colore, maiores paulò, & volandi facultate
<
lb
/>
præditæ. </
s
>
<
s
id
="
s.007328
">Sunt qui ventis illas ad nos ferri
<
lb
/>
ſupra mare, non ſpontè, ob multitudinem, &
<
lb
/>
regionis diſtantiam, exiſtiment. </
s
>
<
s
id
="
s.007329
">Gignuntur
<
lb
/>
iuxta paludes, & cum in cultam. </
s
>
<
s
id
="
s.007330
">Africæ ter
<
lb
/>
ram volant, non generant, vel parùm. </
s
>
<
s
id
="
s.007331
">Quæ
<
lb
/>
in paludibus relinquuntur, non poſſunt adeò
<
lb
/>
multiplicari, vt euolare ad pabulum neceſſe
<
lb
/>
ſit, ſed contentæ ſunt ſarmentis, algáque pa
<
lb
/>
luſtri, ob id cùm frequentiſſimè, non niſi al
<
lb
/>
ternis annis, plerunque etiam rariùs in pro
<
lb
/>
uinciam graſſantur. </
s
>
<
s
id
="
s.007332
">Quæ verò exeunt abſum
<
lb
/>
ptis ſatis, cùm euolare cogantur quærendi
<
lb
/>
cibi gratia, tandem à ventis præcipitantur
<
lb
/>
in mare. </
s
>
<
s
id
="
s.007333
">Quandoque verò ventorum perſe
<
lb
/>
uerantia, roboréque earum vſque ad aduer
<
lb
/>
ſas Africæ regiones deferuntur: cuius mali
<
lb
/>
Sicilia primùm, pòſt Italia haud expers eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007334
">Anno 1543. vidimus in Italia: obieri in Tu
<
lb
/>
ronenſi agro omine magis infauſto, quàm
<
lb
/>
iactura vlla: ſiquidem ea regio iam 15. pòſt
<
lb
/>
annis perpetuo bello deſolatur: cùm antea
<
lb
/>
ſeptem aliis laboraſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.007335
">à prima hora, ad ſex
<
lb
/>
tam tranſeuntes turmæ Solem perpetuò
<
lb
/>
obumbrarunt. </
s
>
<
s
id
="
s.007336
">Experimento compertum eſt,
<
lb
/>
curam ad oua delenda ignibus profuiſſe,
<
lb
/>
nam ſobole priuantur. </
s
>
<
s
id
="
s.007337
">Si tamen cura non
<
lb
/>
adhibeatur, hoc malum viſum eſt ſequenti
<
lb
/>
anno repullulare, non leui incommodo: nam
<
lb
/>
præter certam ſterilitatem, periculum etiam
<
lb
/>
peſtilentiæ afferunt, ac omen ad futurum
<
lb
/>
bellum. </
s
>
<
s
id
="
s.007338
">Quibuſdam tamen vtiles: adeò nihil
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1062
"/>
<
lb
/>
ex quaque parte aut beatum, aut integra
<
lb
/>
tum. </
s
>
<
s
id
="
s.007339
">Arabes enim, & Libyæ populi ſiccatas
<
lb
/>
Sole redigunt in panes: recentes
<
expan
abbr
="
quoq;
">quoque</
expan
>
edunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007340
">Nec mirum, cùm Moſes in ſeligendis cibis
<
lb
/>
diligentiſſimus, locuſtas Hebræis, vt ſaluta
<
lb
/>
res comedere permiſerit. </
s
>
<
s
id
="
s.007341
">Et Ioannes Bapti
<
lb
/>
ſta illis cum agreſti melle in deſerto veſce
<
lb
/>
batur. </
s
>
<
s
id
="
s.007342
">Naturæ autem rerum imperiti, igna
<
lb
/>
ríque, de hoc admirantur, & multa perperam
<
lb
/>
fabulantur, ne vir ſolitarius locuſtas ederet
<
lb
/>
in deſerto: cùm Germani quidam milites
<
lb
/>
bombyces noſtros in ſerici ſpem nutritos, in
<
lb
/>
tanta etiam rerum copia deliciarum cauſa
<
lb
/>
frixos ederint, ídque iure: nam quæ innoxia
<
lb
/>
ſunt, & ſapore, & odore tetro carent, ſola opi
<
lb
/>
nione conſtant. </
s
>
<
s
id
="
s.007343
">Itali enim muſtelas ſolo co
<
lb
/>
lore à vermibus diſtinctas, cùm hæ nigræ
<
lb
/>
ſint, vermes rubri comedant, atque inter cu
<
lb
/>
pedias ponunt, cùm tamen ex putredine,
<
lb
/>
non ex ouis, quemadmodum locuſtæ ac
<
lb
/>
bombyces, generentur. </
s
>
<
s
id
="
s.007344
">Simili ratione oſtrea,
<
lb
/>
conchyliáque tam auidè, vt etiam cruda de
<
lb
/>
uoremus, quæ ex putredine procreari ſcimus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.007345
">Nec tamen ſcio præter hæc tria, vllum ani
<
lb
/>
mal quod ex ſola putri materia ortum ha
<
lb
/>
beat, in vſu eſſe culinarum. </
s
>
<
s
id
="
s.007346
">Sed ranas cano
<
lb
/>
ros piſces abominantur Germani, noſtri </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>