Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008039
">
<
pb
pagenum
="
528
"
xlink:href
="
016/01/177.jpg
"/>
cubitorum promuſcidis imo alligare, cùm
<
lb
/>
quo hoſtes occideret. </
s
>
<
s
id
="
s.008040
">Solet enim ſola vo
<
lb
/>
ce rectoris monitus noſcere, quos ferire
<
lb
/>
debeat, & à quibus debeat abſtinere.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008041
">Tantum verò etiam corpori ineſt robo
<
lb
/>
ris, vt duo ex his iuncti nauem maximam
<
lb
/>
onuſtam in terram trahant. </
s
>
<
s
id
="
s.008042
">Olim quoque
<
lb
/>
& nunc Indi ſolent duabus catenis ferreis
<
lb
/>
circumligatis ſub ventre duas addere cli
<
lb
/>
tellas alteram hincinde, illiſque ligneum
<
lb
/>
ſuperimponere caſtellum, in quibus ſeni
<
lb
/>
homines erecti, & quandoque etiam vſ
<
lb
/>
que ad quatuordecim, pugnantes omni
<
lb
/>
telorum genere, ſtant. </
s
>
<
s
id
="
s.008043
">Sed nunc ob tor
<
lb
/>
menta bellica euiluit id pugnæ genus, tum
<
lb
/>
maximè quòd elephantes ignem formi
<
lb
/>
dant: ideoque aduerſus illos Indi faces
<
lb
/>
ferre ſolent, à quibus adeò terrentur, vt
<
lb
/>
longè plus mali fugiendo ſuis, quàm ho
<
lb
/>
ſtibus pugnando inferant. </
s
>
<
s
id
="
s.008044
">Fœminæ ira
<
lb
/>
cundiores ſunt, ac ſæuiores, robuſtioreſ
<
lb
/>
que maſculis, licet corpore minores. </
s
>
<
s
id
="
s.008045
">Et,
<
lb
/>
quòd mirum eſt, cùm tam tardè ad iu
<
lb
/>
uentutem perueniant, à duodecimo tamen
<
lb
/>
anno geſtare fœtum, cùm celerrimè: à de
<
lb
/>
cimoquinto, cùm tardiſſimè incipiunt: fe
<
lb
/>
runt autem toto biennio. </
s
>
<
s
id
="
s.008046
">Similiter maſculus
<
lb
/>
quinto anno Venere vti incipit, coitque ve
<
lb
/>
re, nec niſi ſingulo triennio redit ad Ve
<
lb
/>
nerem: & quàm ſemel grauidam relique
<
lb
/>
rit, inire ampliùs non ſuſtinet. </
s
>
<
s
id
="
s.008047
">Catulus
<
lb
/>
ipſe cùm naſcitur trimeſtrem vitulum æ
<
lb
/>
quat: cumque ambulat adeò gradatim pro
<
lb
/>
greditur, vt mula edocta, aut aſturco vi
<
lb
/>
deatur. </
s
>
<
s
id
="
s.008048
">Grandiores autem adeò molliter in
<
lb
/>
cedunt, vt velut nauigantibus per mare,
<
lb
/>
his qui non aſſueti inſederint, aut in li
<
lb
/>
gneis caſtellis vehuntur, nausea commo
<
lb
/>
ueatur propter corporis magnitudinem.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008049
">Licet leniter incedat: homo greſſu conci
<
lb
/>
tato vix eum aſſequi poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008050
">Cibum maxi
<
lb
/>
mum capiunt & potum, ſupra quàm cre
<
lb
/>
di poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008051
">Regionibus frigidioribus alunt
<
lb
/>
eos frumento cocto & melle, vt cœli in
<
lb
/>
iuriam ſuſtinere poſſint: in propriis autem
<
lb
/>
regionibus, herbis & ramis tum fructibus
<
lb
/>
veſcuntur: vnde arbores ob id proſter
<
lb
/>
nunt: habitant locis paluſtribus, atque
<
lb
/>
limoſis, regionibuſque calidis. </
s
>
<
s
id
="
s.008052
">Sunt cupidi
<
lb
/>
gloriæ: & quæ diſcunt die, ſolent nocte
<
lb
/>
meditari. </
s
>
<
s
id
="
s.008053
">Ferunt aprorum vocem formare,
<
lb
/>
vt ab equis formidantur. </
s
>
<
s
id
="
s.008054
">Sed hunc quem
<
lb
/>
hîc vidimus adeò non formidare equi vi
<
lb
/>
debantur, vt mulæ alioquin timidiſſimæ ad
<
lb
/>
eum ſpontè accederent: quamobrem de ira
<
lb
/>
tis elephantis & in pugna, ac de voce ip
<
lb
/>
ſa eius, id intelligendum eſſe reor. </
s
>
<
s
id
="
s.008055
">Pro
<
lb
/>
boſcidi
<
expan
abbr
="
tantã
">tantam</
expan
>
facilitas tractandi, vt etiam
<
lb
/>
ſtipem colligat: vnde illud Auguſti ada
<
lb
/>
gium, Tanquam ſtipem
<
expan
abbr
="
elephãto
">elephanto</
expan
>
porrectu
<
lb
/>
rus: conſtringit enim eam in imo vt libet,
<
lb
/>
parteſque alias extendit, alias contrahit,
<
lb
/>
vt non melius digitis homo quicquam ap
<
lb
/>
prehendat. </
s
>
<
s
id
="
s.008056
">Precioſiſſima in illis ſunt, den
<
lb
/>
tes hi qui prominent, & virga, apud In
<
lb
/>
dos etiam, vt maximi veneat, neſcio in
<
lb
/>
quem vſum niſi ob Venerem, ideoque ex
<
lb
/>
petita regibus. </
s
>
<
s
id
="
s.008057
">Dentes verò ipſi, quia ex
<
lb
/>
his ebur optimum conſtat, nam ex om
<
lb
/>
nibus elephantorum oſſibus fit: ſed præci
<
lb
/>
puum ex his dentibus, viliſſimum ex oſſi
<
lb
/>
bus: medium eſt, quod ex dentibus mola
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1126
"/>
<
lb
/>
ribus. </
s
>
<
s
id
="
s.008058
">Omne ebur tenax eſt, ſolidum &
<
expan
abbr
="
cã-didum
">can
<
lb
/>
didum</
expan
>
, ideoque ad pectines nihil melius.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008059
">Nobilitas illi tanta: vt inter gemmas & au
<
lb
/>
rum ſedeat, quamvis copia viliorem effice
<
lb
/>
re deberet. </
s
>
<
s
id
="
s.008060
">Seruatur oleo, vel aqua, aliter
<
lb
/>
ſiccatur: ſiccatum primò nitorem amittit,
<
lb
/>
inde exeditur, demum etiam frangitur. </
s
>
<
s
id
="
s.008061
">De
<
lb
/>
fenditur igitur ab aëris iniuria vapore olei,
<
lb
/>
aut aquæ. </
s
>
<
s
id
="
s.008062
">Iuuenculis candidiores & mollio
<
lb
/>
res, vt in omni animalium genere dentes:
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1127
"/>
<
lb
/>
ſenibus grandiores, duriores, ſicciores, ni
<
lb
/>
griores: optimi ad opera quæque in adui
<
lb
/>
tis. </
s
>
<
s
id
="
s.008063
">Incertum eſt an mutentur dentes hi:
<
lb
/>
ſed ſi mutantur, ſemel omninò tantùm
<
lb
/>
mutari neceſſe eſt: ob id nata diſputatio
<
lb
/>
inter Pauſaniam & Philoſtratum: Pauſa
<
lb
/>
nias cornua, Philoſtratus dentes eſſe con
<
lb
/>
tendit: diſputatio ſanè pulchra, ſed more
<
lb
/>
Græcorum, maximeque oratorum, inutilis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008064
">Iuba & Pauſanias cornua eſſe aiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008065
">Pri
<
lb
/>
mùm dicit Iuba, cornua nunquam mu
<
lb
/>
tantur, vt in bobus, & capris: dentes mu
<
lb
/>
tantur. </
s
>
<
s
id
="
s.008066
">Elephantorum dentes non mutan
<
lb
/>
tur non igitur ſunt dentes, ſed potius cor
<
lb
/>
nua. </
s
>
<
s
id
="
s.008067
">Pauſanias aſſumpto contrario idem
<
lb
/>
concludit, inquit enim: Cornua mutantur,
<
lb
/>
vt in ceruis: maiores dentes nunquam, ne
<
lb
/>
que enim apris hi qui prominent mutantur:
<
lb
/>
at dentes elephantorum mutantur: non igitur
<
lb
/>
dentes elephantorum, dentes ſunt, ſed potius
<
lb
/>
cornua. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008068
">
<
margin.target
id
="
marg1126
"/>
Ebur quid
<
lb
/>
ſit, etiam
<
lb
/>
quot gene
<
lb
/>
rum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008069
">Ebur quomo
<
lb
/>
do ſeruetur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008070
">
<
margin.target
id
="
marg1127
"/>
Pauſanie &
<
lb
/>
Philoſtrati
<
lb
/>
diſputatio de
<
lb
/>
dentibus ele
<
lb
/>
phantorum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008071
">Dentes quoque è mandibulis naſcuntur,
<
lb
/>
cornua ex temporibus: at elephantorum
<
lb
/>
dentes ex temporibus naſcuntur, non ex
<
lb
/>
mandibulis, hocque vidiſſe in elephanti
<
lb
/>
caluaria affirmat Pauſanias. </
s
>
<
s
id
="
s.008072
">Deinde dentes,
<
lb
/>
qui fulmina in apro vocantur, in mandibu
<
lb
/>
la inferiore naſcuntur: at in elephanto pa
<
lb
/>
làm eſt, ſi modò ex mandibula oriantur, ex
<
lb
/>
ſuperiore oriri. </
s
>
<
s
id
="
s.008073
">Elephas quoque exacuere il
<
lb
/>
los ſolet, vt tauri cornua, quod in dentibus
<
lb
/>
inſuetum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008074
">Denique elephantorum den
<
lb
/>
tes igne molliuntur & diriguntur, quod
<
lb
/>
proprium eſt cornibus: nam dentes potius
<
lb
/>
vruntur ab igne, quàm molliantur. </
s
>
<
s
id
="
s.008075
">His
<
lb
/>
quinque rationibus tum Iuba, tum Pauſa
<
lb
/>
nias vtuntur, ad demonſtrandum, elephanti
<
lb
/>
dentes, dentes non meritò appellari debe
<
lb
/>
re, ſed cornua potius. </
s
>
<
s
id
="
s.008076
">Nos quoque duas ra
<
lb
/>
tiones firmiores adiicimus. </
s
>
<
s
id
="
s.008077
">Primum, quòd
<
lb
/>
elephantorum dentes teretes ſunt, exacte
<
lb
/>
que rotundi, abſque acie, quòd cornibus
<
lb
/>
proprium eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008078
">Nam dentes omnes mucrona
<
lb
/>
ti ſunt, vt apri, & canum atque aliorum om
<
lb
/>
nium. </
s
>
<
s
id
="
s.008079
">Elephas etiam dentibus ( vt dictum
<
lb
/>
eſt caret in anteriore parte, non ſolùm ſu
<
lb
/>
periore mandibula, ſed inferiore etiam, quòd
<
lb
/>
proprium eſt ſolùm cornigeris animalibus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008080
">
<
expan
abbr
="
Elephãti
">Elephanti</
expan
>
igitur cornua illa erunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008081
">Philoſtra
<
lb
/>
tus autem tres adducit rationes, ad demon
<
lb
/>
ſtrandum quòd hi dentes ſint, non cornua.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008082
">Primam quòd cornibus iuxta annorum nu
<
lb
/>
merum circuli quidam innaſcuntur in radi
<
lb
/>
ce, vt in bobus, ac capris: dentibus nihil,
<
lb
/>
ſed ſunt vndique leues, nec annorum nu
<
lb
/>
mero quicquam accedit præter magnitudi
<
lb
/>
nem: at elephantorum dentes tales ſunt ſci
<
lb
/>
licet leues & abſque circulis. </
s
>
<
s
id
="
s.008083
">Hi etiam ſolidi </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>