Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008242
">
<
pb
pagenum
="
533
"
xlink:href
="
016/01/182.jpg
"/>
duorum cornuum ſurculi naſcuntur, qui è
<
lb
/>
trunco naſci deberent, atque eo modo ima
<
lb
/>
ginem multorum ordinum præbent. </
s
>
<
s
id
="
s.008243
">In vni
<
lb
/>
uerſum tria habent cornua generaliter ran
<
lb
/>
giferus, duo à lateribus pręlonga,
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
in me
<
lb
/>
dio vnum, exiguumque: omnia verò ramoſa.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008244
">Cæterùm cur paria ſint pleriſque animali
<
lb
/>
bus, vnum autem orici aſino Indico, & tau
<
lb
/>
ris Æthiopicis, ex diſſectione cauſa peten
<
lb
/>
da eſt: nam cùm in omnibus ſit dextrum
<
lb
/>
& ſiniſtrum, par eſt etiam bina eſſe tan
<
lb
/>
tùm cornua, vt foliorum numero in plan
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1143
"/>
<
lb
/>
tis ratio reſpondeat: bina autem tantùm, ob
<
lb
/>
pondus. </
s
>
<
s
id
="
s.008245
">Sed vbi in vnum coeunt cerebri
<
lb
/>
partes, vnum præſtitit eſſe cornu, non duo,
<
lb
/>
ob robur. </
s
>
<
s
id
="
s.008246
">Omnia igitur animalia vno tan
<
lb
/>
tùm cornu prædita, illud durum habent,
<
lb
/>
ſolidum atque magnum. </
s
>
<
s
id
="
s.008247
">Commune autem
<
lb
/>
videtur animalibus plura, quàm duo cor
<
lb
/>
nua habentibus, vt fœmina cornibus ca
<
lb
/>
reat. </
s
>
<
s
id
="
s.008248
">Quamobrem creditum eſt à Plinio,
<
lb
/>
dentium materiam in cornua non tranſire,
<
lb
/>
cùm fœmellæ etiam dentibus ſuperioris
<
lb
/>
mandibulæ anterioribus carentes cornua
<
lb
/>
non habeant. </
s
>
<
s
id
="
s.008249
">Ratio eſt duplex, à fine ſci
<
lb
/>
licet & efficiente, cauſa deducta. </
s
>
<
s
id
="
s.008250
">Cùm
<
lb
/>
enim matres fœtus in aluo gerunt, leuitate
<
lb
/>
& agilitate opus habent, vnde cornua præ
<
lb
/>
grandia, & ramoſa illis eſſent impedimen
<
lb
/>
to. </
s
>
<
s
id
="
s.008251
">Eſt etiam genus illorum animalium ti
<
lb
/>
midum, vt fœminæ ſint timidiſſimæ, qua
<
lb
/>
mobrem illis cornua nulli eſſent vſui. </
s
>
<
s
id
="
s.008252
">Deeſt
<
lb
/>
etiam calor, qui materiam cornuum gigne
<
lb
/>
re poſſit, & genitam extrudere ſimul at
<
lb
/>
que extendere: ob id velut hominibus barba,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1144
"/>
<
lb
/>
ita ceruis cornua, vt ad ſolum ornatum fa
<
lb
/>
cta videantur, & neutrum abſit fœmini
<
lb
/>
no ſexui illorum. </
s
>
<
s
id
="
s.008253
">Quæ ratio etiam in pe
<
lb
/>
cudibus ob eruanda eſt: cornuti enim ma
<
lb
/>
res, fœminæ abſque cornibus ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008254
">In iugis
<
lb
/>
tamen montium frigidiſſimarum regionum
<
lb
/>
alicubi, quoniam ob frigus aëris calor na
<
lb
/>
turalis confirmatur, etiam fœminæ cornua
<
lb
/>
habent. </
s
>
<
s
id
="
s.008255
">Pugnant arietes cornibus, vt in his
<
lb
/>
animalibus cornua ſint armorum vmbræ &
<
lb
/>
imagines, non arma. </
s
>
<
s
id
="
s.008256
">Veròm dices: Quid er
<
lb
/>
go illis eſt ad ſalutem, cornua non ſint? </
s
>
<
s
id
="
s.008257
">Aut
<
lb
/>
igitur ouium nulla eſt ſpecies, vel oues pro
<
lb
/>
pter homines, non propter ſe factæ viden
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
s.008258
">Sed ouis originem habet è Sarmatia, ibi
<
lb
/>
Snas vocatur. </
s
>
<
s
id
="
s.008259
">Greges ſunt velociſſimarum
<
lb
/>
ferarum, lana cinerei coloris, carne adeò
<
lb
/>
ſuaui, vt reges Parthorum Scytharumve
<
lb
/>
( nam vtraque regio nunc Tartariæ nomine
<
lb
/>
intelligitur ) venati eas non dedignentur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008260
">Par eſt autem ex ea ratione ortum habuiſ
<
lb
/>
ſe, & factas cicures, quòd lana veſtiantur
<
lb
/>
aduerſus frigora, vt reliquæ feræ aliarum
<
lb
/>
regionum pellibus precioſioribus. </
s
>
<
s
id
="
s.008261
">Sed cur
<
lb
/>
lana cinerei coloris ſit, non videtur res du
<
lb
/>
bitatione digna: ſiquidem in regionibus
<
lb
/>
frigidis animalia pleraque albo ſunt colore,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1145
"/>
<
lb
/>
vt in Cyllene rupe Coſphy aues penitùs al
<
lb
/>
bæ, & in Sipylo circa paludem Tantali a
<
lb
/>
quilas candidas vidit Pauſanias. </
s
>
<
s
id
="
s.008262
">Eſt autem
<
lb
/>
Sipylus mons in minore Aſia iuxta Phry
<
lb
/>
giam maiorem, Cyllene autem in Arcadia.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008263
">Idem vidiſſe ſe memorat apros & vrſas can
<
lb
/>
didas in Thracia natas, & ceruos Romæ
<
lb
/>
candidos, & lepores in Libia natos. </
s
>
<
s
id
="
s.008264
">Aquilas
<
lb
/>
candidas Cycneas vocare ſolebant, quòd
<
lb
/>
eſſent exquiſitiſſimæ candidæ, & cycnis ſi
<
lb
/>
millimæ. </
s
>
<
s
id
="
s.008265
">Sed cur in frigidis regionibus can
<
lb
/>
dida fiant animalia, cauſa obſcura non eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008266
">Canities enim à mucore fit, mucor à ſitu, ſi
<
lb
/>
tus à caloris imbecillitate, caloris imbecil
<
lb
/>
litas ab aëris immodica frigiditate, in cute
<
lb
/>
propriè, quæ & aëri exponitur perpetuò, &
<
lb
/>
paruum calorem continet ex ſe. </
s
>
<
s
id
="
s.008267
">Fit & quan
<
lb
/>
doque, licet rarò, ob calorem externum, ex
<
lb
/>
halante innato calore: ob id in calidis regio
<
lb
/>
nibus, vt Libya, lepores albos fuiſſe non ab
<
lb
/>
ſurdum. </
s
>
<
s
id
="
s.008268
">In montium Germaniæ iugis &
<
lb
/>
lépores albos, & capreas, & ceruos candi
<
lb
/>
dos non ſolùm non mirum, ſed rationi con
<
lb
/>
ſentaneum. </
s
>
<
s
id
="
s.008269
">Quanquam Pauſanias affirmet,
<
lb
/>
vidi eſſe
<
expan
abbr
="
quidẽ
">quidem</
expan
>
ceruos Romæ candidos, vnde
<
lb
/>
autem aduecti ſint, neſcire. </
s
>
<
s
id
="
s.008270
">Romæ talium
<
lb
/>
copia & aliorum olim fuerat, cùm impera
<
lb
/>
rent, orbi. </
s
>
<
s
id
="
s.008271
">Subiit recordatio, ob id car
<
lb
/>
minum T. </
s
>
<
s
id
="
s.008272
">Calphurnij Siculi in Buco
<
lb
/>
lico:
<
lb
/>
<
emph
type
="
quote
"/>
<
emph
type
="
italics
"/>
——vidi genus omne ferarum
<
lb
/>
Hîc, niueos lépores, & non ſine cornibus apros.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008273
">Manticoram ſyluis etiam quibus editur Alcem
<
lb
/>
Vidimus, & tauros quibus ex ceruice leuata.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008274
">Deformis ſcapulis torus eminet, at quibus hirtæ
<
lb
/>
Iactantur per colla iubæ, quibus aſpera mento
<
lb
/>
Barba iacet, tremuliſque rigent palearia ſetis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008275
">Nec ſolùm nobis ſylueſtria cernere monſtra
<
lb
/>
Contigit æquoreos ego cùm certantibus vrſis
<
lb
/>
Spectaui vitulos, & equorum nomine dignum,
<
lb
/>
Sed deforme pecus, quòd in illo naſcitur amni,
<
lb
/>
Qui ſata riparum venientibus irrigat vndis.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
emph.end
type
="
quote
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008276
">
<
margin.target
id
="
marg1138
"/>
Capricorni.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008277
">
<
margin.target
id
="
marg1139
"/>
Damæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008278
">
<
margin.target
id
="
marg1140
"/>
Capræ mi
<
lb
/>
rum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008279
">
<
margin.target
id
="
marg1141
"/>
Capræ odio
<
lb
/>
habent hu
<
lb
/>
manam ſa
<
lb
/>
liuam.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008280
">
<
margin.target
id
="
marg1142
"/>
Rangiferi.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008281
">
<
margin.target
id
="
marg1143
"/>
Cur ceruæ
<
lb
/>
ſœminæ cor
<
lb
/>
nibus ca
<
lb
/>
reant.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008282
">
<
margin.target
id
="
marg1144
"/>
Oues in
<
lb
/>
iugis mon
<
lb
/>
tium regio
<
lb
/>
num frigi
<
lb
/>
darum cor
<
lb
/>
nutæ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008283
">Oues cur
<
lb
/>
facta.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.008284
">
<
margin.target
id
="
marg1145
"/>
Animalia in
<
lb
/>
frigidis re
<
lb
/>
gionibus cur
<
lb
/>
albu.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008285
">Nihil hîc fabuloſum deſcriptum eſt,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1146
"/>
<
lb
/>
quamvis à Poëta, mira forma ac quaſi
<
lb
/>
incredibili: nam de equis Niloticis hiſto
<
lb
/>
riam notam eſſe ſcimus. </
s
>
<
s
id
="
s.008286
">Hi à quibuſdam
<
lb
/>
etiam marini dicuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.008287
">Et dentes illorum
<
lb
/>
eburneis eſſe ſimiles docebimus: parte au
<
lb
/>
tem anteriore equos referunt, poſterio
<
lb
/>
re in piſcem deſinunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008288
">Vitulos marinos
<
lb
/>
inferiùs deſcribemus. </
s
>
<
s
id
="
s.008289
">Tauri quibus iubæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1147
"/>
<
lb
/>
ſunt hirtæ Pæonij ſunt quibus toto corpo
<
lb
/>
re pilus eſt hirſutus, præcipuè tamen in
<
lb
/>
pectore, & mandibula: hoc Pauſanias
<
lb
/>
vidiſſe ſe refert. </
s
>
<
s
id
="
s.008290
">Quibus verò mento bar
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1148
"/>
<
lb
/>
ba prominet. </
s
>
<
s
id
="
s.008291
">Vri dicuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.008292
">Hi ſunt tauri
<
lb
/>
Germaniæ robuſti, quibus ſub mento ve
<
lb
/>
lut hircis barba iacent. </
s
>
<
s
id
="
s.008293
">Habent enim re
<
lb
/>
giones quædam propria, vt Sardinia Mu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1149
"/>
<
lb
/>
flum ſimillimum ceruo, imò ceruum, ſed
<
lb
/>
arietis cornibus, quem iure ſubulonem
<
lb
/>
etiam dicere poſſumus. </
s
>
<
s
id
="
s.008294
">Sed ſi differunt ſu
<
lb
/>
bulo mufloque, hac ratione differunt, quòd
<
lb
/>
ſubuloni longiora ſunt cornua, & ſoli
<
lb
/>
da, vt capræ: Mufloni autem breuio
<
lb
/>
ra, contorta, & ab initio inania, vt arieti.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008295
">Miſcentur enim ſpecies miris modis: vel </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>