1æquauerit.
Itaque & in mari figuræ omnes
effictæ videntur animalium, & non ſolùm
animalium, ſed etiam inſtrumentorum. Et
in Indico præcipuè monſtra immenſæ ſunt,
& incredibilis magnitudinis. Cauſam tam
multiplicium figurarum eſſe reor facilitatem
generationis, & vitæ. Nam cùm ad genera
tionem concurrant calor & humidum, ad
vitam alimentum, in mari calor abundat &
humidum, atque pabulum irimari enim ſal,
in ſale oleum, oleum autem humidum eſt
pingue, ob id etiam alimentum. Propter
motum etiam non contingit peſtis, velut in
aëre: mare enim quotidie mouetur, aër au
tem aliquando tranquillitas eſt. Ob id quæ
libet forma piſcis conſeruari facilè poteſt,
non ita in aëre. Mouentur etiam piſces in
mari abſque labore, terreſtria animalia non:
vnde terreſtria animalia, vel eſurire cogun
tur, vel labore nimio confici neceſſe eſt. Ne
que mare gelaſcit, aut feruet, vt terra, &
aquæ fluuiorum, niſi extrema parte, qua ab
aëre tangitur. His tot commodis, tum mi
ſtione diuerſarum ſpecierum, plurima mon
ſtra in mari generantur, adeò vt aliquando
propter æſtum exundante mari copioſius,
ad trecenta genera animalium monſtrifi
corum in littore Oceani occidentalis relicta
ſint. Ratio quoque, qua monſtra, mon
ſtroſique partus, & octimeſtres in Ægypto
viuant eadem eſt cur, quæ in mari debilis
ſint vitæ, tamen ſuperſint. Qui verò piſces
non viuunt, aliis piſcibus faciliùs miſcen
tur, quàm animalia terreſtria, quæ herbis
paſcuntur, quia commodiùs iunguntur.
Qui verò carnes, & piſces deuorant, diffi
ciliùs carniuoris feris, quoniam minùs ha
bent ſenſus, & minùs ob id amant: amor
enim cum ſenſu fit: ob piſces non miſeren
tur, vt leones, neque vllis parcunt, qui
prædæ loco ſint. Referunt tamen raiam piſ
cem homini ſub aquis periclitanti auxiliari,
ne vel ſubmergatur, vel à belluis maris diſ
cerpatur. Sed raia primùm ſi hoc agit, pe
culiari quadam proprietate facit: nam & ſo
la inter piſces marinos, quod ſciamus, alteri
generi miſcetur, ſquatinæ ſcilicet. Deinde
raia, viua animalia non perſequitur, nec for
ſan carnes edit. Cur verò ſola raia, & ſqua
tina ſimul diuerſo genere miſceantur, cauſa
eſt, quòd pleraque alia animalia in maris
profundo lateant. Carniuoræ etiam prædæ
non Veneri ſtudent. Pleraque ob timorem
non fidunt ex mitibus: talia etiam gregatim
plerunque incedunt, vt non deſit ſocius è ge
nere ſuo, præſertim tempore, quo ad Vene
rem procliuia ſunt. Ob tot cauſas ſolus piſcis
ex raia, ſquatinam miſtus forma in mari cer
nitur. Eſt autem raia piſcis magnitudine ſcu
ti, planè atque cartilagineus. Eadem verò
ratio de magnitudine belluarum in mari,
præcipuéque Indico, quæ de forma. Nam ob
humidum & calorem, & alimentum fermè
vbique præſens, tum quia abſque pedibus
ſuſtinentur, & grandia ſuperant maris ſpa
tia abſque labore, ideò maximi ſunt piſces
terreſtrium animalium comparatione, auium
autem longè magis. Nam finge vaſtum ani
mal, & elephanto quadruplo maius, ſi eſſe
poteſt, in terra nónne plurimo cibo indige
bit, quo abſumpto cogetur magnum illud
pondus maximo incommodo alias quærere
terras: itaque facilè contracto morbo peri
bit, aut inedia, ſi ſenſim & lentè ex vna
regione in aliam tranſierit. Deinde etiam
ſi tutò tranſeat & abſque labore, quis mo
dus erit, ne hominum inſidiis capiatur? Ho
rum nullum eſt periculorum aut incommo
dorum in mari: nam neque cibus deeſſe piſci
bus, nec tranſitus ex vna regione in aliam
cum labore eſt, nec vllis hominum inſidiis
medio mari, etiam ſi monarcha orbi impe
rat, ſubiici poterunt. Ob id igitur piſces ma
ximos inter animalia, aues minimæ: terre
ſtria, magnitudine ſunt mediocria. Nam cur
aues minores ſint terreſtribus animalibus,
ratio non obſcura eſt, cùm faciliùs ſubie
ctis pedibus in terra ſuſtineatur animal,
quàm in aëre expanſis alis. Medij inter ter
reſtria, & marina animalia piſces ſint la
cuum. Vnde in Algoiæ Sueuiæ regione lacu
bus piſcis Vualmin inuenitur: cui ſub men
to duo funes ſunt, qui quandoque ad pon
dus librarum 40. perueniunt. Hic piſces
alios his funibus venatur, tum etiam aues.
Sunt enim illi loco promuſcidis in elephan
to: meritóque ob magnitudinem balena la
cuum dici poteſt, tantò minor balena ma
ris, quantò mari lacus minores ſunt: & aquæ
lacuum ob frigiditatem, & lacus ipſi ob ma
credinem, ad generationem, & alimentum
ipſo mari ſunt inferiores. Omnium igitur
(vt dictum eſt) terreſtrium animalium for
mas piſcibus expreſſit natura, hominem Tri
tone, mulierem Nereide (hæc enim non fa
buloſa, Sirenes autem fabuloſæ) elephan
tem elephante, atque alia eiuſcemodi. Sed
omnes piſces parte anteriore licet videan
tur ſimiles animalibus pedeſtribus, poſte
riore tamen in piſcem deſinunt, vel nullis
fermè exceptis. Cauſa eſt, quòd velut in
nauis puppi temo illam dirigit, ita cauda
piſcis iter ſuum. Propterea piſcibus omni
bus fermè cauda bifida. Tanta verò illorum
multitudo, vt referant in Narbonenſi Gal
liæ parte aliquando vno retium tractu (in
credibile dictu) captos piſces tot, tantóſque,
vt pondo ſeu libras CCCXCM. æquarent:
quod & ex magnitudine, & multitudine
contigiſſe potuit. In vniuerſum autem piſ
cium genus, & multitudine, & magnitu
dine, & robore, & formæ varietate reli
qua animantium genera præcellit, vt ſunt
etiam ex illis, quibus non deſint pedes, ve
lut polypis, à pedum multitudine ſic voca
tis. Hos paruos atque aſſatos ſuper prunas
ad concipiendum meritò dabat Hippocra
tes, quoniam polypus facilè concipit & fert,
nerueáque ſubſtantia præditus eſt, & tardè
concoquitur: ob id etiam eius caput mala
ſomnia mouet: quòd durum concoctione
atros vapores mittat non ſecùs ac cepe, ſed
longè validius. Alij ſunt informes, velut quod
corio eſt, quaſi ſuillo, magnitudine fermè
elephantis, ſuillo etiam capite, pedibus lora
ceis, ſine dentibus, paruis oculis, ſub ventre
duo foramina habet iuxta caudam. Cauda
prælonga, brachij menſura latiore, quam
menſuram longitudine, & latitudine im
plent ſingulæ auriculæ, corio craſſiore, quàm
effictæ videntur animalium, & non ſolùm
animalium, ſed etiam inſtrumentorum. Et
in Indico præcipuè monſtra immenſæ ſunt,
& incredibilis magnitudinis. Cauſam tam
multiplicium figurarum eſſe reor facilitatem
generationis, & vitæ. Nam cùm ad genera
tionem concurrant calor & humidum, ad
vitam alimentum, in mari calor abundat &
humidum, atque pabulum irimari enim ſal,
in ſale oleum, oleum autem humidum eſt
pingue, ob id etiam alimentum. Propter
motum etiam non contingit peſtis, velut in
aëre: mare enim quotidie mouetur, aër au
tem aliquando tranquillitas eſt. Ob id quæ
libet forma piſcis conſeruari facilè poteſt,
non ita in aëre. Mouentur etiam piſces in
mari abſque labore, terreſtria animalia non:
vnde terreſtria animalia, vel eſurire cogun
tur, vel labore nimio confici neceſſe eſt. Ne
que mare gelaſcit, aut feruet, vt terra, &
aquæ fluuiorum, niſi extrema parte, qua ab
aëre tangitur. His tot commodis, tum mi
ſtione diuerſarum ſpecierum, plurima mon
ſtra in mari generantur, adeò vt aliquando
propter æſtum exundante mari copioſius,
ad trecenta genera animalium monſtrifi
corum in littore Oceani occidentalis relicta
ſint. Ratio quoque, qua monſtra, mon
ſtroſique partus, & octimeſtres in Ægypto
viuant eadem eſt cur, quæ in mari debilis
ſint vitæ, tamen ſuperſint. Qui verò piſces
non viuunt, aliis piſcibus faciliùs miſcen
tur, quàm animalia terreſtria, quæ herbis
paſcuntur, quia commodiùs iunguntur.
Qui verò carnes, & piſces deuorant, diffi
ciliùs carniuoris feris, quoniam minùs ha
bent ſenſus, & minùs ob id amant: amor
enim cum ſenſu fit: ob piſces non miſeren
tur, vt leones, neque vllis parcunt, qui
prædæ loco ſint. Referunt tamen raiam piſ
cem homini ſub aquis periclitanti auxiliari,
ne vel ſubmergatur, vel à belluis maris diſ
cerpatur. Sed raia primùm ſi hoc agit, pe
culiari quadam proprietate facit: nam & ſo
la inter piſces marinos, quod ſciamus, alteri
generi miſcetur, ſquatinæ ſcilicet. Deinde
raia, viua animalia non perſequitur, nec for
ſan carnes edit. Cur verò ſola raia, & ſqua
tina ſimul diuerſo genere miſceantur, cauſa
eſt, quòd pleraque alia animalia in maris
profundo lateant. Carniuoræ etiam prædæ
non Veneri ſtudent. Pleraque ob timorem
non fidunt ex mitibus: talia etiam gregatim
plerunque incedunt, vt non deſit ſocius è ge
nere ſuo, præſertim tempore, quo ad Vene
rem procliuia ſunt. Ob tot cauſas ſolus piſcis
ex raia, ſquatinam miſtus forma in mari cer
nitur. Eſt autem raia piſcis magnitudine ſcu
ti, planè atque cartilagineus. Eadem verò
ratio de magnitudine belluarum in mari,
præcipuéque Indico, quæ de forma. Nam ob
humidum & calorem, & alimentum fermè
vbique præſens, tum quia abſque pedibus
ſuſtinentur, & grandia ſuperant maris ſpa
tia abſque labore, ideò maximi ſunt piſces
terreſtrium animalium comparatione, auium
autem longè magis. Nam finge vaſtum ani
mal, & elephanto quadruplo maius, ſi eſſe
poteſt, in terra nónne plurimo cibo indige
bit, quo abſumpto cogetur magnum illud
pondus maximo incommodo alias quærere
terras: itaque facilè contracto morbo peri
bit, aut inedia, ſi ſenſim & lentè ex vna
regione in aliam tranſierit. Deinde etiam
ſi tutò tranſeat & abſque labore, quis mo
dus erit, ne hominum inſidiis capiatur? Ho
rum nullum eſt periculorum aut incommo
dorum in mari: nam neque cibus deeſſe piſci
bus, nec tranſitus ex vna regione in aliam
cum labore eſt, nec vllis hominum inſidiis
medio mari, etiam ſi monarcha orbi impe
rat, ſubiici poterunt. Ob id igitur piſces ma
ximos inter animalia, aues minimæ: terre
ſtria, magnitudine ſunt mediocria. Nam cur
aues minores ſint terreſtribus animalibus,
ratio non obſcura eſt, cùm faciliùs ſubie
ctis pedibus in terra ſuſtineatur animal,
quàm in aëre expanſis alis. Medij inter ter
reſtria, & marina animalia piſces ſint la
cuum. Vnde in Algoiæ Sueuiæ regione lacu
bus piſcis Vualmin inuenitur: cui ſub men
to duo funes ſunt, qui quandoque ad pon
dus librarum 40. perueniunt. Hic piſces
alios his funibus venatur, tum etiam aues.
Sunt enim illi loco promuſcidis in elephan
to: meritóque ob magnitudinem balena la
cuum dici poteſt, tantò minor balena ma
ris, quantò mari lacus minores ſunt: & aquæ
lacuum ob frigiditatem, & lacus ipſi ob ma
credinem, ad generationem, & alimentum
ipſo mari ſunt inferiores. Omnium igitur
(vt dictum eſt) terreſtrium animalium for
mas piſcibus expreſſit natura, hominem Tri
tone, mulierem Nereide (hæc enim non fa
buloſa, Sirenes autem fabuloſæ) elephan
tem elephante, atque alia eiuſcemodi. Sed
omnes piſces parte anteriore licet videan
tur ſimiles animalibus pedeſtribus, poſte
riore tamen in piſcem deſinunt, vel nullis
fermè exceptis. Cauſa eſt, quòd velut in
nauis puppi temo illam dirigit, ita cauda
piſcis iter ſuum. Propterea piſcibus omni
bus fermè cauda bifida. Tanta verò illorum
multitudo, vt referant in Narbonenſi Gal
liæ parte aliquando vno retium tractu (in
credibile dictu) captos piſces tot, tantóſque,
vt pondo ſeu libras CCCXCM. æquarent:
quod & ex magnitudine, & multitudine
contigiſſe potuit. In vniuerſum autem piſ
cium genus, & multitudine, & magnitu
dine, & robore, & formæ varietate reli
qua animantium genera præcellit, vt ſunt
etiam ex illis, quibus non deſint pedes, ve
lut polypis, à pedum multitudine ſic voca
tis. Hos paruos atque aſſatos ſuper prunas
ad concipiendum meritò dabat Hippocra
tes, quoniam polypus facilè concipit & fert,
nerueáque ſubſtantia præditus eſt, & tardè
concoquitur: ob id etiam eius caput mala
ſomnia mouet: quòd durum concoctione
atros vapores mittat non ſecùs ac cepe, ſed
longè validius. Alij ſunt informes, velut quod
corio eſt, quaſi ſuillo, magnitudine fermè
elephantis, ſuillo etiam capite, pedibus lora
ceis, ſine dentibus, paruis oculis, ſub ventre
duo foramina habet iuxta caudam. Cauda
prælonga, brachij menſura latiore, quam
menſuram longitudine, & latitudine im
plent ſingulæ auriculæ, corio craſſiore, quàm