Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.008486
">
<
pb
pagenum
="
538
"
xlink:href
="
016/01/187.jpg
"/>
æquauerit. </
s
>
<
s
id
="
s.008487
">Itaque & in mari figuræ omnes
<
lb
/>
effictæ videntur animalium, & non ſolùm
<
lb
/>
animalium, ſed etiam inſtrumentorum. </
s
>
<
s
id
="
s.008488
">Et
<
lb
/>
in Indico præcipuè monſtra immenſæ ſunt,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1184
"/>
<
lb
/>
& incredibilis magnitudinis. </
s
>
<
s
id
="
s.008489
">Cauſam tam
<
lb
/>
multiplicium figurarum eſſe reor facilitatem
<
lb
/>
generationis, & vitæ. </
s
>
<
s
id
="
s.008490
">Nam cùm ad genera
<
lb
/>
tionem concurrant calor & humidum, ad
<
lb
/>
vitam alimentum, in mari calor abundat &
<
lb
/>
humidum, atque pabulum irimari enim ſal,
<
lb
/>
in ſale oleum, oleum autem humidum eſt
<
lb
/>
pingue, ob id etiam alimentum. </
s
>
<
s
id
="
s.008491
">Propter
<
lb
/>
motum etiam non contingit peſtis, velut in
<
lb
/>
aëre: mare enim quotidie mouetur, aër au
<
lb
/>
tem aliquando tranquillitas eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008492
">Ob id quæ
<
lb
/>
libet forma piſcis conſeruari facilè poteſt,
<
lb
/>
non ita in aëre. </
s
>
<
s
id
="
s.008493
">Mouentur etiam piſces in
<
lb
/>
mari abſque labore, terreſtria animalia non:
<
lb
/>
vnde terreſtria animalia, vel eſurire cogun
<
lb
/>
tur, vel labore nimio confici neceſſe eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.008494
">Ne
<
lb
/>
que mare gelaſcit, aut feruet, vt terra, &
<
lb
/>
aquæ fluuiorum, niſi extrema parte, qua ab
<
lb
/>
aëre tangitur. </
s
>
<
s
id
="
s.008495
">His tot commodis, tum mi
<
lb
/>
ſtione diuerſarum ſpecierum, plurima mon
<
lb
/>
ſtra in mari generantur, adeò vt aliquando
<
lb
/>
propter æſtum exundante mari copioſius,
<
lb
/>
ad trecenta genera animalium monſtrifi
<
lb
/>
corum in littore Oceani occidentalis relicta
<
lb
/>
ſint. </
s
>
<
s
id
="
s.008496
">Ratio quoque, qua monſtra, mon
<
lb
/>
ſtroſique partus, & octimeſtres in Ægypto
<
lb
/>
viuant eadem eſt cur, quæ in mari debilis
<
lb
/>
ſint vitæ, tamen ſuperſint. </
s
>
<
s
id
="
s.008497
">Qui verò piſces
<
lb
/>
non viuunt, aliis piſcibus faciliùs miſcen
<
lb
/>
tur, quàm animalia terreſtria, quæ herbis
<
lb
/>
paſcuntur, quia commodiùs iunguntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008498
">Qui verò carnes, & piſces deuorant, diffi
<
lb
/>
ciliùs carniuoris feris, quoniam minùs ha
<
lb
/>
bent ſenſus, & minùs ob id amant: amor
<
lb
/>
enim cum ſenſu fit: ob piſces non miſeren
<
lb
/>
tur, vt leones, neque vllis parcunt, qui
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1185
"/>
<
lb
/>
prædæ loco ſint. </
s
>
<
s
id
="
s.008499
">Referunt tamen raiam piſ
<
lb
/>
cem homini ſub aquis periclitanti auxiliari,
<
lb
/>
ne vel ſubmergatur, vel à belluis maris diſ
<
lb
/>
cerpatur. </
s
>
<
s
id
="
s.008500
">Sed raia primùm ſi hoc agit, pe
<
lb
/>
culiari quadam proprietate facit: nam & ſo
<
lb
/>
la inter piſces marinos, quod ſciamus, alteri
<
lb
/>
generi miſcetur, ſquatinæ ſcilicet. </
s
>
<
s
id
="
s.008501
">Deinde
<
lb
/>
raia, viua animalia non perſequitur, nec for
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1186
"/>
<
lb
/>
ſan carnes edit. </
s
>
<
s
id
="
s.008502
">Cur verò ſola raia, & ſqua
<
lb
/>
tina ſimul diuerſo genere miſceantur, cauſa
<
lb
/>
eſt, quòd pleraque alia animalia in maris
<
lb
/>
profundo lateant. </
s
>
<
s
id
="
s.008503
">Carniuoræ etiam prædæ
<
lb
/>
non Veneri ſtudent. </
s
>
<
s
id
="
s.008504
">Pleraque ob timorem
<
lb
/>
non fidunt ex mitibus: talia etiam gregatim
<
lb
/>
plerunque incedunt, vt non deſit ſocius è ge
<
lb
/>
nere ſuo, præſertim tempore, quo ad Vene
<
lb
/>
rem procliuia ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008505
">Ob tot cauſas ſolus piſcis
<
lb
/>
ex raia, ſquatinam miſtus forma in mari cer
<
lb
/>
nitur. </
s
>
<
s
id
="
s.008506
">Eſt autem raia piſcis magnitudine ſcu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1187
"/>
<
lb
/>
ti, planè atque cartilagineus. </
s
>
<
s
id
="
s.008507
">Eadem verò
<
lb
/>
ratio de magnitudine belluarum in mari,
<
lb
/>
præcipuéque Indico, quæ de forma. </
s
>
<
s
id
="
s.008508
">Nam ob
<
lb
/>
humidum & calorem, & alimentum fermè
<
lb
/>
vbique præſens, tum quia abſque pedibus
<
lb
/>
ſuſtinentur, & grandia ſuperant maris ſpa
<
lb
/>
tia abſque labore, ideò maximi ſunt piſces
<
lb
/>
terreſtrium animalium comparatione, auium
<
lb
/>
autem longè magis. </
s
>
<
s
id
="
s.008509
">Nam finge vaſtum ani
<
lb
/>
mal, & elephanto quadruplo maius, ſi eſſe
<
lb
/>
poteſt, in terra nónne plurimo cibo indige
<
lb
/>
bit, quo abſumpto cogetur magnum illud
<
lb
/>
pondus maximo incommodo alias quærere
<
lb
/>
terras: itaque facilè contracto morbo peri
<
lb
/>
bit, aut inedia, ſi ſenſim & lentè ex vna
<
lb
/>
regione in aliam tranſierit. </
s
>
<
s
id
="
s.008510
">Deinde etiam
<
lb
/>
ſi tutò tranſeat & abſque labore, quis mo
<
lb
/>
dus erit, ne hominum inſidiis capiatur? </
s
>
<
s
id
="
s.008511
">Ho
<
lb
/>
rum nullum eſt periculorum aut incommo
<
lb
/>
dorum in mari: nam
<
expan
abbr
="
neq;
">neque</
expan
>
cibus deeſſe piſci
<
lb
/>
bus, nec tranſitus ex vna regione in aliam
<
lb
/>
cum labore eſt, nec vllis hominum inſidiis
<
lb
/>
medio mari, etiam ſi monarcha orbi impe
<
lb
/>
rat, ſubiici poterunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008512
">Ob id igitur piſces ma
<
lb
/>
ximos inter animalia, aues minimæ: terre
<
lb
/>
ſtria, magnitudine ſunt mediocria. </
s
>
<
s
id
="
s.008513
">Nam cur
<
lb
/>
aues minores ſint terreſtribus animalibus,
<
lb
/>
ratio non obſcura eſt, cùm faciliùs ſubie
<
lb
/>
ctis pedibus in terra ſuſtineatur animal,
<
lb
/>
quàm in aëre expanſis alis. </
s
>
<
s
id
="
s.008514
">Medij inter ter
<
lb
/>
reſtria, & marina animalia piſces ſint la
<
lb
/>
cuum. </
s
>
<
s
id
="
s.008515
">Vnde in Algoiæ Sueuiæ regione lacu
<
lb
/>
bus piſcis Vualmin inuenitur: cui ſub men
<
lb
/>
to duo funes ſunt, qui quandoque ad pon
<
lb
/>
dus librarum 40. perueniunt. </
s
>
<
s
id
="
s.008516
">Hic piſces
<
lb
/>
alios his funibus venatur, tum etiam aues.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.008517
">Sunt enim illi loco promuſcidis in elephan
<
lb
/>
to: meritóque ob magnitudinem balena la
<
lb
/>
cuum dici poteſt, tantò minor balena ma
<
lb
/>
ris, quantò mari lacus minores ſunt: & aquæ
<
lb
/>
lacuum ob frigiditatem, & lacus ipſi ob ma
<
lb
/>
credinem, ad generationem, & alimentum
<
lb
/>
ipſo mari ſunt inferiores. </
s
>
<
s
id
="
s.008518
">Omnium igitur
<
lb
/>
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vt dictum eſt) terreſtrium animalium for
<
lb
/>
mas piſcibus expreſſit natura, hominem Tri
<
lb
/>
tone, mulierem Nereide (hæc enim non fa
<
lb
/>
buloſa, Sirenes autem fabuloſæ) elephan
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1188
"/>
<
lb
/>
tem elephante, atque alia eiuſcemodi. </
s
>
<
s
id
="
s.008519
">Sed
<
lb
/>
omnes piſces parte anteriore licet videan
<
lb
/>
tur ſimiles animalibus pedeſtribus, poſte
<
lb
/>
riore tamen in piſcem deſinunt, vel nullis
<
lb
/>
fermè exceptis. </
s
>
<
s
id
="
s.008520
">Cauſa eſt, quòd velut in
<
lb
/>
nauis puppi temo illam dirigit, ita cauda
<
lb
/>
piſcis iter ſuum. </
s
>
<
s
id
="
s.008521
">Propterea piſcibus omni
<
lb
/>
bus fermè cauda bifida. </
s
>
<
s
id
="
s.008522
">Tanta verò illorum
<
lb
/>
multitudo, vt referant in Narbonenſi Gal
<
lb
/>
liæ parte aliquando vno retium tractu (in
<
lb
/>
credibile dictu) captos piſces tot, tantóſque,
<
lb
/>
vt pondo ſeu libras CCCXCM. æquarent:
<
lb
/>
quod & ex magnitudine, & multitudine
<
lb
/>
contigiſſe potuit. </
s
>
<
s
id
="
s.008523
">In vniuerſum autem piſ
<
lb
/>
cium genus, & multitudine, & magnitu
<
lb
/>
dine, & robore, & formæ varietate reli
<
lb
/>
qua animantium genera præcellit, vt ſunt
<
lb
/>
etiam ex illis, quibus non deſint pedes, ve
<
lb
/>
lut polypis, à pedum multitudine ſic voca
<
lb
/>
tis. </
s
>
<
s
id
="
s.008524
">Hos paruos atque aſſatos ſuper prunas
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1189
"/>
<
lb
/>
ad concipiendum meritò dabat Hippocra
<
lb
/>
tes, quoniam polypus facilè concipit & fert,
<
lb
/>
nerueáque ſubſtantia præditus eſt, & tardè
<
lb
/>
concoquitur: ob id etiam eius caput mala
<
lb
/>
ſomnia mouet: quòd durum concoctione
<
lb
/>
atros vapores mittat non ſecùs ac cepe, ſed
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
lõgè
">longè</
expan
>
validius. </
s
>
<
s
id
="
s.008525
">Alij ſunt informes, velut quod
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1190
"/>
<
lb
/>
corio eſt, quaſi ſuillo, magnitudine fermè
<
lb
/>
elephantis, ſuillo etiam capite, pedibus lora
<
lb
/>
ceis, ſine dentibus, paruis oculis, ſub ventre
<
lb
/>
duo foramina habet iuxta caudam. </
s
>
<
s
id
="
s.008526
">Cauda
<
lb
/>
prælonga, brachij menſura latiore, quam
<
lb
/>
menſuram longitudine, & latitudine im
<
lb
/>
plent ſingulæ auriculæ, corio craſſiore, quàm </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>