Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
pb
pagenum
="
560
"
xlink:href
="
016/01/209.jpg
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009524
">
<
arrow.to.target
n
="
marg1334
"/>
<
lb
/>
ria diſiungitur: nam aër libere perpetuò
<
lb
/>
permeat inſpirando, expirandoque, ſangui
<
lb
/>
ni verò tenuiſſimo, & in venali arteria con
<
lb
/>
cluſo nullus patet exitus. </
s
>
<
s
id
="
s.009525
">Vnde mirum eſt,
<
lb
/>
quonam pacto Galenus dicere auſus ſit,
<
lb
/>
ſpiritus tenuiores eſſe vaporibus, cùm libe
<
lb
/>
rè vapores extrà ferantur, intus manentibus
<
lb
/>
ſpiritibus. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009526
">
<
margin.target
id
="
marg1334
"/>
Lib.3.de fa
<
lb
/>
cult.nat.cap.
<
lb
/>
14 in princi.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009527
">pio.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009528
">Ordo
<
expan
abbr
="
partiũ
">partium</
expan
>
<
lb
/>
humani cor
<
lb
/>
poris in te
<
lb
/>
nuitate.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009529
">Ordo itaque partium humani corporis
<
lb
/>
hic erit: Tenuiſſima pars totius eſt ſpiri
<
lb
/>
tus, inde bilis, pòſt adeps, inde medulla,
<
lb
/>
pòſt arteriarum ſanguis, inde lac, pòſt ve
<
lb
/>
narum ſanguis, inde atra bilis, pòſt pituita,
<
lb
/>
melancholia, cerebrum, pulmo, caro, lien,
<
lb
/>
iecur, venæ, arteriæ, nerui, membranæ, li
<
lb
/>
gamenta, cartilagines, oſſa verò craſſiſſima.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009530
">Inter meatus autem anguſtiſſimi ſunt, qui
<
lb
/>
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vt dictum eſt ) ex arteria in venalem ten
<
lb
/>
dunt, pòſt qui ex dextro in ſiniſtrum cor
<
lb
/>
dis ventriculum tranſeunt per ſeptum. </
s
>
<
s
id
="
s.009531
">In
<
lb
/>
de vbi rami venæ portæ, ramis venæ cauæ,
<
lb
/>
in ambitu iecoris iunguntur. </
s
>
<
s
id
="
s.009532
">Horum nul
<
lb
/>
lus oculis patet, ſed ſola ratione inuenti
<
lb
/>
ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009533
">Pòſt qui è venis in arterias proce
<
lb
/>
dunt, pòſt oſſium, inde curis, qui viſui
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1335
"/>
<
lb
/>
ſunt manifeſti, & per quos pili prodeunt:
<
lb
/>
quos etiam Græco nomine poros ſolemus
<
lb
/>
appellare. </
s
>
<
s
id
="
s.009534
">Horum tamen tanta eſt neceſſi
<
lb
/>
tas, vt ſi aſtricti obſtructiue ſint, febris in
<
lb
/>
uadat. </
s
>
<
s
id
="
s.009535
">Per hos halitus perpetuò tranſeunt,
<
lb
/>
ſæpe etiam ſudor, nonnunquam etiam ſan
<
lb
/>
guis, vnde ſudor ſanguineus, cùm præ
<
lb
/>
moleſtia animi tenuis ſanguis igneo calore
<
lb
/>
extenuatus exprimitur: quanquam Ariſto
<
lb
/>
teles, in tertio de Partibus animalium, hoc
<
lb
/>
ad crudelitatem referat. </
s
>
<
s
id
="
s.009536
">Sunt & ſeptimo
<
lb
/>
loco fines venarum, & arteriarum, per quos
<
lb
/>
ſanguis ipſe in membrorum ſolidam ſub
<
lb
/>
ſtantiam tranſit. </
s
>
<
s
id
="
s.009537
">Commune autem eſt quin
<
lb
/>
que illis tranſmutationibus, per quas in
<
lb
/>
rorem, inde in concaua membrorum tra
<
lb
/>
ducitur, pòſt apponitur, iungitur, aſſimila
<
lb
/>
tur, vt pars impurior ſeparetur, reliquum
<
lb
/>
autem tenuius, ac denſius, eouſque redda
<
lb
/>
tur, donec ad membrorum ſubſtantiam per
<
lb
/>
ueniat. </
s
>
<
s
id
="
s.009538
">Sed vt paucitas ſanguinis non rectè
<
lb
/>
vires, & corpus alit, ita multitudo etiam eſt
<
lb
/>
oneroſa, tum per ſe, tum quòd indicet cor
<
lb
/>
pus non nutriri, quòd ſanguinem plurimum
<
lb
/>
excrementoſum etiam eſſe neceſſe ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.009539
">Cùm
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1336
"/>
<
lb
/>
verò ſanguis alit corpus, extenuantur venæ,
<
lb
/>
& corpus augetur. </
s
>
<
s
id
="
s.009540
">In ſenio ſaltem caro
<
lb
/>
poteſt reſtaurari, in iuuentute verò ſolida
<
lb
/>
etiam ipſa. </
s
>
<
s
id
="
s.009541
">Augetur igitur animal & plan
<
lb
/>
ta, nam eadem in vtriſque augmenti ratio,
<
lb
/>
cùm ſit opus naturæ, dum extendi poteſt
<
lb
/>
quod augetur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009542
">
<
margin.target
id
="
marg1335
"/>
Cauſa ſan
<
lb
/>
guinei ſudo
<
lb
/>
ris.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009543
">
<
margin.target
id
="
marg1336
"/>
Cur ſangui
<
lb
/>
ne creſcente
<
lb
/>
virtus non
<
lb
/>
augeatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009544
">Infine libel
<
lb
/>
li de miſtio
<
lb
/>
ne.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009545
">Modus quo
<
lb
/>
res
<
expan
abbr
="
augẽtur
">augentur</
expan
>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009546
">Modus verò quo augetur vnumquodque,
<
lb
/>
vt rectè Alexander explicauit, talis eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009547
">Finge oui corticem teneriorem ali eo quod
<
lb
/>
intus continetur, manebit quidem forma,
<
lb
/>
materia autem mutabitur. </
s
>
<
s
id
="
s.009548
">Sic omnis caui
<
lb
/>
tas, quæ in corpore eſt quum plena ſit ſuc
<
lb
/>
co, extenditur manente forma: quare aug
<
lb
/>
mentum ſecundum formam eſt, nam illa
<
lb
/>
manet, non ſecundum materiam, quæ illi
<
lb
/>
perpetuò adiicitur: quòd enim augetur:
<
lb
/>
aut nutritur, manere oportet: atque in hoc
<
lb
/>
iſta differunt à generatione. </
s
>
<
s
id
="
s.009549
">In omni igitur
<
lb
/>
adiectione quæ corpori fit, ſeparatur pars
<
lb
/>
aliqua, reliquum attenuatur ac denſatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009550
">Quòd etiam fit in generatione ſeminis, ac
<
lb
/>
lactis, </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009551
">Porrò lac denſum eſt, ac tenue, ob idque
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1337
"/>
<
lb
/>
probè cùm dulce etiam ſit, ſi quid aliud nu
<
lb
/>
trit, vnde etiam vitæ diuturnitati maximè
<
lb
/>
confert: pòſt oleum, & mel: nec minus il
<
lb
/>
lis eſt vtile, ſed periculoſius ne concreſcat,
<
lb
/>
propterea recens ſolùm, & capris herbas
<
lb
/>
tenues paſcentibus, ac iunioribus ſumendum,
<
lb
/>
ſtatimque à mulctra bibendum manè, ac
<
lb
/>
quieſcendum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009552
">
<
margin.target
id
="
marg1337
"/>
Lactis vſus
<
lb
/>
ad vitæ lon
<
lb
/>
gitudinem
<
lb
/>
vtilis.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009553
">Dubitabit autem aliquis, cur denſiora te
<
lb
/>
nuiora? </
s
>
<
s
id
="
s.009554
">Seu ratio haud obſcura eſt: tenuia
<
lb
/>
probè cohærent, nec rimas aut fiſtulas admit
<
lb
/>
tunt, ob id denſa redduntur. </
s
>
<
s
id
="
s.009555
">Concoctio igi
<
lb
/>
tur, quæ excrementa ſeparat, attenuat, ac
<
lb
/>
condenſati, modoque grauius, modò leuius
<
lb
/>
efficit: vbi parum, aut nihil ſeparat, gra
<
lb
/>
uius reddit, vt in fructibus, qui maturi gra
<
lb
/>
uiores fiunt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009556
">Eſt etiam longitudinis vitæ, vt ad rem re
<
lb
/>
uertar, de qua primò tractabamus, cauſa
<
lb
/>
( vt dixi ) ex materiæ denſitate: proxima il
<
lb
/>
li ex vitæ auxiliis; tum regimine: quartus lo
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1338
"/>
<
lb
/>
cus eſt multitudini pinguis humidi: vltimus
<
lb
/>
aëri relictus eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009557
">Britannia ad centeſimum
<
lb
/>
vigeſimum annum vitam producit homi
<
lb
/>
num. </
s
>
<
s
id
="
s.009558
">Verùm in India longè diutiùs viuunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009559
">Refert enim Nicolaus Comes Venetus, dum
<
lb
/>
eſſet iuxta oppidum Luſitanorum in litto
<
lb
/>
re Rubri maris, anno ſalutis 1539. perdu
<
lb
/>
ctum ad Turcarum exercitus Ducem, quem
<
lb
/>
Baſſa propria lingua appellant, indigenam
<
lb
/>
virum, qui omnium accolarum teſtimonio,
<
lb
/>
annum 300. ſuperauerat. </
s
>
<
s
id
="
s.009560
">Non tamen ſem
<
lb
/>
per, nec vbique in India tam diuturnam
<
lb
/>
vitam inuenire licebit. </
s
>
<
s
id
="
s.009561
">Quærenda igitur ta
<
lb
/>
lium hiſtoria, ac ex hiſtoria ratio. </
s
>
<
s
id
="
s.009562
">Locus il
<
lb
/>
le calidus, ideoque tenuem habet aërem &
<
lb
/>
purum, propter ventos, cùm in littore ma
<
lb
/>
ris ſit: ob aquas etiam minimè ſiccus. </
s
>
<
s
id
="
s.009563
">Vi
<
lb
/>
ctus autem ob idolorum cultum, abſque
<
lb
/>
vino, carnibuſque, præcipuè vaccinis, ex
<
lb
/>
fructibus conſtat ob cœli temperiem præ
<
lb
/>
ſtantiſſimis, ſaccaroque. </
s
>
<
s
id
="
s.009564
">Inde longa tempo
<
lb
/>
rum ſerie ac generationum, ſenſim aucta vi
<
lb
/>
tæ ſpacia, primùm quidem ad centum vſque
<
lb
/>
annos, inde 120. & 150. & 170. ducentoſ
<
lb
/>
que tandem proxima extremo termino vl
<
lb
/>
tra 300. conſtitit, quemadmodum & mor
<
lb
/>
tales res omnes. </
s
>
<
s
id
="
s.009565
">Diximus enim longa pro
<
lb
/>
pagatione omnia mutari in melius, vel de
<
lb
/>
terius: ſic enim fiunt pulchri, magni, parui,
<
lb
/>
microphthalmi, quemadmodum incolæ re
<
lb
/>
gionis Chinæ: fortes vt mulieres Tarnaffati
<
lb
/>
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
ea Indiæ quoque regio eſt ) quæ præter id
<
lb
/>
quòd in coniugis morte gentis ſuæ more in
<
lb
/>
ignem ſe præcipitent, dum de amatore lo
<
lb
/>
quuntur, immoto vultu linteum oleo ma
<
lb
/>
defactum accenſumque ſuper nudum bra
<
lb
/>
chium ardere ſuſtinent, nec cœptum ob id
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1339
"/>
<
lb
/>
ſermonem turbant. </
s
>
<
s
id
="
s.009566
">Hæc conſtantia non
<
lb
/>
more, non regione, ſed durata per multas
<
lb
/>
progenies contumacia aduerſus tormenta
<
lb
/>
adoleuit, vt infirmiſſimus ſexus maiora edat
<
lb
/>
fortitudinis exempla, quàm quæ miramur
<
lb
/>
in vno Mutio Scæuola Romano: tantùm
<
lb
/>
poteſt quod difficillimè paratur. </
s
>
<
s
id
="
s.009567
">Atque vt
<
lb
/>
ille dicebat decrepito palmas ſerenti. </
s
>
<
s
id
="
s.009568
">Cui </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>