Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009617
">
<
pb
pagenum
="
562
"
xlink:href
="
016/01/211.jpg
"/>
ſed è pluribus tamen ouis paucos. </
s
>
<
s
id
="
s.009618
">Suppo
<
lb
/>
nunt ignem, ne fimus refrigeretur. </
s
>
<
s
id
="
s.009619
">Verùm
<
lb
/>
non mirum fimi calore edi pullos, cùm ſpon
<
lb
/>
tè prodeant fœtus ex ouis, tum crocodilo
<
lb
/>
rum, tum ſtruthiocamelorum. </
s
>
<
s
id
="
s.009620
">Calor enim
<
lb
/>
Solis eſt qui generat fimi & gallinæ adiu
<
lb
/>
uat. </
s
>
<
s
id
="
s.009621
">Igneus cùm nihil generet, remouet quod
<
lb
/>
obſtat, & prohibet: obſtat autem frigus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009622
">Ergo neque omnia generant, neque maior
<
lb
/>
pars, ſiquidem, paucioribus tantus calor in
<
lb
/>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009623
">Indigent igitur exiguo calore, non plu
<
lb
/>
rimo: ſed exiguus ille ſeruari debet. </
s
>
<
s
id
="
s.009624
">Ete
<
lb
/>
nim ſi ab ignis calore quod poteſtate viuit,
<
lb
/>
viuere verè poſſet, non ſolùm in Ægypto,
<
lb
/>
& Syracuſis, ſed etiam in Germania pulli
<
lb
/>
ignis auxilio educerentur. </
s
>
<
s
id
="
s.009625
">Quippe anima
<
lb
/>
lium corpora antequàm perficiantur, poten
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1346
"/>
<
lb
/>
tia ſunt ad animam, eamque ſuſcipere
<
expan
abbr
="
prõ-pta
">prom
<
lb
/>
pta</
expan
>
: cùm verò ſuſceperint, ad ipſas actio
<
lb
/>
nes. </
s
>
<
s
id
="
s.009626
">Quieſcunt autem per ſe, & hoc quam
<
lb
/>
diu durat, ſomnus dicitur: cum verò quieſ
<
lb
/>
cunt, quia abeſt obiectum, tunc verè non
<
lb
/>
quieſcunt, ſed requie potiuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.009627
">Dum verò
<
lb
/>
complentur formæ, dumque res generatur,
<
lb
/>
imperfectas formas, abſque numero ſubit:
<
lb
/>
ſed quia illæ non agnoſcuntur, niſi per pro
<
lb
/>
pria accidentia, ſenſus illarum numerum
<
lb
/>
haud comprehendit. </
s
>
<
s
id
="
s.009628
">Igitur imperfectæ for
<
lb
/>
mæ numero ſunt infinitæ, perfectæ autem
<
lb
/>
in
<
expan
abbr
="
vnoquoq;
">vnoquoque</
expan
>
æuo
<
expan
abbr
="
comprehẽdi
">comprehendi</
expan
>
numero poſ
<
lb
/>
ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009629
">Nam cùm finita ſit materia, & quod
<
lb
/>
habet animam perfectam, certam quanti
<
lb
/>
tatem poſtulet, non poterunt eſſe rerum ſpe
<
lb
/>
cies numero infinitæ. </
s
>
<
s
id
="
s.009630
">Vtrum verò anima
<
lb
/>
magis anima ſit alia, ad libros de Arcanis
<
lb
/>
æternitatis perſcrutari pertinet: hoc enim
<
lb
/>
in libro de his tantùm tractare propoſui,
<
lb
/>
quæ veræ demonſtrationi ſubiiciuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.009631
">Eſt
<
lb
/>
autem vera demonſtratio, in qua, vt ait
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1347
"/>
<
lb
/>
Ariſtoteles, ſenſus his quæ per demonſtra
<
lb
/>
tionem probata ſunt, ſubſcribit. </
s
>
<
s
id
="
s.009632
">Quamo
<
lb
/>
brem hoc in libro, de omnibus altiſſimis
<
lb
/>
quæſtionibus, tum etiam incertis abſtinui. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009633
">
<
margin.target
id
="
marg1344
"/>
Quomodo
<
lb
/>
animalia
<
lb
/>
generentur
<
lb
/>
in materno
<
lb
/>
vtero.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009634
">Quomodo
<
lb
/>
pullus qua
<
lb
/>
ternis pedi
<
lb
/>
bus, & aliis
<
lb
/>
naſcatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009635
">Ariſtot.4. de
<
lb
/>
generatione
<
lb
/>
animalium
<
lb
/>
cap. 4. in
<
lb
/>
princ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009636
">
<
margin.target
id
="
marg1345
"/>
Modus fo
<
lb
/>
uendi oua
<
lb
/>
ſine gallina.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009637
">
<
margin.target
id
="
marg1346
"/>
Animalium
<
lb
/>
corpora po
<
lb
/>
tentia ad
<
lb
/>
animam.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009638
">
<
margin.target
id
="
marg1347
"/>
De quibus
<
lb
/>
hic liber
<
lb
/>
tractet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009639
">3.de genera
<
lb
/>
tione animal.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009640
">cap. 10.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009641
">Cæterùm vt ad generationis principia re
<
lb
/>
deam, atque nutritionis, ambo à calido, &
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1348
"/>
<
lb
/>
humido fieri, hoc argumento deprehendi
<
lb
/>
tur, quòd cum lanei panni extenduntur,
<
lb
/>
aut diriguntur, primùm quidem
<
expan
abbr
="
madeſcũt
">madeſcunt</
expan
>
,
<
lb
/>
inde expoſitos igni aptant & trahunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009642
">Si
<
lb
/>
igitur arte extenduntur, quæ humida ſunt,
<
lb
/>
& calida, multò magis natura. </
s
>
<
s
id
="
s.009643
">Concoctio
<
lb
/>
verò à calido ſicciore fit, quàm generatio,
<
lb
/>
aut nutritio, quòd quæ dulcia ſunt, optimè
<
lb
/>
etiam concocta: talia autem, vt pepones,
<
lb
/>
cognoſcuntur amaritudine pediculi, & odo
<
lb
/>
re vehementi, & corticis craſſitudine: hæc
<
lb
/>
autem omnia à ſicco magis fiunt quàm ab
<
lb
/>
humido. </
s
>
<
s
id
="
s.009644
">In corpore autem humano nutritio
<
lb
/>
ob id optima eſt, quia humidum
<
expan
abbr
="
pinguiſſimũ
">pinguiſſimum</
expan
>
. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009645
">
<
margin.target
id
="
marg1348
"/>
Panni lanei
<
lb
/>
quomodo ex
<
lb
/>
tendantur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009646
">Concoctio è
<
lb
/>
quo.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009647
">Melonum
<
lb
/>
optimorum
<
lb
/>
indicia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009648
">Conſentit verò totum ſibi, & vt dicebat
<
lb
/>
Hippocrates, totum tranſpirat & permeat
<
lb
/>
corpus humanum, adeò vt duo membra ſi
<
lb
/>
mul diuerſis motibus, aut
<
expan
abbr
="
tẽporibus
">temporibus</
expan
>
vix age
<
lb
/>
re queas. </
s
>
<
s
id
="
s.009649
">Vnde temporis menſura
<
expan
abbr
="
conſtãtior
">conſtantior</
expan
>
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1349
"/>
<
lb
/>
duobus membris, quàm vno tantùm moto.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009650
">Et contagio inter corpora, animoſque per
<
lb
/>
meat: & ex animis in animos affectus, & vi
<
lb
/>
tia, & ex corporibus in corpora. </
s
>
<
s
id
="
s.009651
">Omnis
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
<
lb
/>
conſenſus per contactum fit. </
s
>
<
s
id
="
s.009652
">Contactus au
<
lb
/>
tem quadruplex: aut corpore, vt cute: aut ma
<
lb
/>
teria, vt in vlceribus: aut elemento, vt in pe
<
lb
/>
ſte: aut radio & ſimilitudine tantum, vt ocu
<
lb
/>
lorum. </
s
>
<
s
id
="
s.009653
">Manifeſtum eſt igitur qui ſint morbi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1350
"/>
<
lb
/>
contagioſi: circa cutim, vt lepra, pſora, ſca
<
lb
/>
bies, vitilige: circa pulmones vlcera, & pe
<
lb
/>
ctus, & fauces, & genitalia membra, vt Gal
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1351
"/>
<
lb
/>
lica lues: circa cor & cerebrum, peſtilentes
<
lb
/>
morbi & oculorum inflammationes. </
s
>
<
s
id
="
s.009654
">Sed re
<
lb
/>
deo vnde digreſſus ſum. </
s
>
<
s
id
="
s.009655
">Vita hominis lon
<
lb
/>
giſſima neceſſaria fuit ad omnium contem
<
lb
/>
plationem, atque ſcientiam: hæc plerunque
<
lb
/>
finitur, ſi non antè, annum iuxta
<
expan
abbr
="
centeſimũ
">centeſimum</
expan
>
<
lb
/>
atque vigeſimum. </
s
>
<
s
id
="
s.009656
">Sed rarò eò abque
<
expan
abbr
="
incõ-modo
">incom
<
lb
/>
modo</
expan
>
magno peruenire contingit: referunt
<
lb
/>
tamen Moſen ad eam ætatem, abſque detri
<
lb
/>
mento perueniſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.009657
">Siquidem neque oculus
<
lb
/>
debilitatus eſt, nec excidit dens, quæ duo ma
<
lb
/>
ximè incommodo ſenes vexare ſolent: mul
<
lb
/>
toque minus
<
expan
abbr
="
mirũ
">mirum</
expan
>
eſt, cùm plures ex Iudæis
<
lb
/>
poſt ipſum ad eam ætatem, licet non adeò
<
lb
/>
integri, peruenerint. </
s
>
<
s
id
="
s.009658
">Moſen enim præter di
<
lb
/>
uinitatem præclarum virum, qui tot annis
<
lb
/>
populum adeò contumacem & rudem rexe
<
lb
/>
rit, fuiſſe exiſtimandum eſt, qui legem adeò
<
lb
/>
vtilem illis tradiderit. </
s
>
<
s
id
="
s.009659
">Verùm vitæ longitu
<
lb
/>
do Iudæis contingit ob victus rationem, cùm
<
lb
/>
à ſordidis caueant, & cœli ſub quo olim
<
lb
/>
degebant temperiem.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1352
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009660
">
<
margin.target
id
="
marg1349
"/>
Morbi con
<
lb
/>
tagioſi.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009661
">
<
margin.target
id
="
marg1350
"/>
Vita hominis
<
lb
/>
anni centum
<
lb
/>
& viginti.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009662
">
<
margin.target
id
="
marg1351
"/>
Moſis laus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009663
">
<
margin.target
id
="
marg1352
"/>
Cur homini
<
lb
/>
cadant den
<
lb
/>
tes ob
<
expan
abbr
="
ætatẽ
">ætatem</
expan
>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009664
">Sed cur dentes hominibus ſenibus cadunt,
<
lb
/>
cæteris autem animalibus turpes fiunt? </
s
>
<
s
id
="
s.009665
">Prin
<
lb
/>
cipio plures dentes eſſe neceſſe fuit, ne vno
<
lb
/>
afflicto, aut exeſo, omnes paterentur. </
s
>
<
s
id
="
s.009666
">Deinde
<
lb
/>
anteriores quòd præciderent, tenuiores &
<
lb
/>
natu celeriores eſſe oportebat. </
s
>
<
s
id
="
s.009667
">Verùm ſic
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
facilè perſeueraſſent, propterea
<
expan
abbr
="
cadẽtes
">cadentes</
expan
>
naſ
<
lb
/>
ci noluit, poſtremos nequaquam: nam diu
<
lb
/>
turnitati anteriorum ſufficiebant, vel ſic. </
s
>
<
s
id
="
s.009668
">Si
<
lb
/>
ne anterioribus verò cùm ipſi ſcilicet exci
<
lb
/>
diſſent, poſtremorum nullus erat vſus. </
s
>
<
s
id
="
s.009669
">Ergo
<
lb
/>
oſſibus ſicceſcentibus radices extenuari illo
<
lb
/>
rum neceſſe fuit, nec ſtare poterant, cùm vn
<
lb
/>
dique ab oſſe non comprehendantur: qua
<
lb
/>
mobrem non plus eſt poſſibile homini den
<
lb
/>
tium carere
<
expan
abbr
="
incõmodo
">incommodo</
expan
>
, quàm ſenio, aut mor
<
lb
/>
te. </
s
>
<
s
id
="
s.009670
">Porrò ſiccitatem oſſis procurat continuus
<
lb
/>
labor cerebri, vnde mala coctio, & partium
<
lb
/>
adiacentium præcox ſenecta: igitur
<
expan
abbr
="
dẽtes
">dentes</
expan
>
ſca
<
lb
/>
bros fieri, & tandem decidere neceſſe eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009671
">
<
expan
abbr
="
Decidũt
">Decidunt</
expan
>
autem ſemel in pueritia denuo naſ
<
lb
/>
cituri, quoniam radix non excidit. </
s
>
<
s
id
="
s.009672
">Eſt enim
<
lb
/>
oſſi mandibulæ ob illius mollitiem iuncta, in
<
lb
/>
iam adultis autem plerunque ſimul excidit
<
lb
/>
etiam radix. </
s
>
<
s
id
="
s.009673
">Sed ſi ſolùm frangrantur, &
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
abimo rurſus renaſcuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.009674
">Videntur autem
<
lb
/>
canibus, & aliis animalibus diuturniores, ac
<
lb
/>
firmiores, ob vitæ illorum breuitatem. </
s
>
<
s
id
="
s.009675
">Ocu
<
lb
/>
lorum habetudo fit, quoniam oculi multo, ac
<
lb
/>
tenui ſpiritu indigent, quorum vtroque ſe
<
lb
/>
nectus eſt indiga: cauere tamen & ſe tueri
<
lb
/>
homo aliqua arte melius ab hoc incommo
<
lb
/>
do poteſt, quàm à dentium iniuria. </
s
>
<
s
id
="
s.009676
">Dentes
<
lb
/>
etiam ciborum cauſa deteriores fiunt, aut
<
lb
/>
meliores: quibuſdam dentes
<
expan
abbr
="
debilitãtur
">debilitantur</
expan
>
, quia
<
lb
/>
gingiuæ eroduntur, & deficiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009677
">Vidi con
<
lb
/>
traria ratione hominem, cui ex diuturno vo
<
lb
/>
mitu acidi humoris tantùm gingiuæ creue
<
lb
/>
rant, vt totos dentes intengerent. </
s
>
<
s
id
="
s.009678
">Quo expe
<
lb
/>
rimento adducor, cùm nihil tam ſimile huic
<
lb
/>
humori, vt opinor, quàm acetum cum fæce,
<
lb
/>
ſi quis os cum aceto, ac fæce nigra colluat, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>