Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009715
">
<
pb
pagenum
="
564
"
xlink:href
="
016/01/213.jpg
"/>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009716
">Quamobrem vbi paululum impetus re
<
lb
/>
ſederit, philoſophia te munias, obduraque
<
lb
/>
aduerſus dolores illius præceptis. </
s
>
<
s
id
="
s.009717
">Sed illico
<
lb
/>
hæc meditari à dolore, neque facilè, neque
<
lb
/>
tutum eſt: </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009718
">
<
margin.target
id
="
marg1359
"/>
Luctus
<
lb
/>
gentilibus
<
lb
/>
præferendi
<
lb
/>
varietas.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009719
">
<
margin.target
id
="
marg1360
"/>
Lachrymæ &
<
lb
/>
ſuſpitia cur
<
lb
/>
dolorem le
<
lb
/>
niant.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009720
">
<
margin.target
id
="
marg1361
"/>
Tria qua li
<
lb
/>
berant homi
<
lb
/>
nem in luctu
<
lb
/>
conſtitutum
<
lb
/>
à periculo.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009721
">Mors repen
<
lb
/>
tina ob lu
<
lb
/>
ctum ſiccum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009722
">Damna cohi
<
lb
/>
biti luctus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009723
">Sed dices, cur ſi communia ſunt genera
<
lb
/>
lia hominum inſtituta, linguæ tamen di
<
lb
/>
uerſæ ſunt, & varia loquendi genera? </
s
>
<
s
id
="
s.009724
">Id con
<
lb
/>
tingit ex locorum natura, quum Itali vix pe
<
lb
/>
ctore vocem poſſint edere, Hebræi facilli
<
lb
/>
mè, nec niſi fermè cum quodam ſonitu loqui
<
lb
/>
poſſunt, inde tranſlatæ voces, quum non
<
lb
/>
propriam aſſequuntur pronunciationem,
<
expan
abbr
="
de-generãt
">de
<
lb
/>
generant</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.009725
">Sed & vulgus dum ſine cura profert
<
lb
/>
illas, vitiat & adulterat: vnde linguarum va
<
lb
/>
rietas à plebe ſemper ducit originem, vin
<
lb
/>
cente multitudine. </
s
>
<
s
id
="
s.009726
">Inde in nundinis miſta
<
lb
/>
colluuie gentium, variarumque linguarum,
<
lb
/>
perpetuò alia nomina ſurgunt, quibus naſ
<
lb
/>
centibus velut etiam hominibus, neceſſe eſt
<
lb
/>
illa, quæ horum loco ſtabant interire. </
s
>
<
s
id
="
s.009727
">Vtili
<
lb
/>
tas verò quæ ex varietate linguarum habe
<
lb
/>
tur, eſt vt omnes animi affectus poſſint ex
<
lb
/>
plicari. </
s
>
<
s
id
="
s.009728
">Cuius rei indicium eſt, quòd neque
<
lb
/>
Homeri ſententiam Latinè, aut materna no
<
lb
/>
ſtra lingua expreſſeris, nec Virgilij Græcè,
<
lb
/>
aut materna lingua, multò minus Franciſci
<
lb
/>
Petrarchæ ſenſus carminibus materna lin
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1362
"/>
<
lb
/>
gua editos Latinè Gręcéve. </
s
>
<
s
id
="
s.009729
">Vt verò hæc vti
<
lb
/>
litas varietatis linguarum, ſic commercia ſi
<
lb
/>
militudinis. </
s
>
<
s
id
="
s.009730
">Apud pleraſque tamen gentes
<
lb
/>
commerciorum cauſa tum originis duplex
<
lb
/>
lingua in vſu fuit: tum verò quæ plebem à
<
lb
/>
patritiis diſtingueret, velut apud Romanos,
<
lb
/>
vel Ciceronis teſtimonio. </
s
>
<
s
id
="
s.009731
">Vnde quæſtio illa
<
lb
/>
diſcuſſa, an materna lingua ſcripſerint Cice
<
lb
/>
ro, Liuius, Saluſtiuſque. </
s
>
<
s
id
="
s.009732
">Certum eſt aliam
<
lb
/>
fuiſſe linguam politiorem quàm plebis, non
<
lb
/>
tamen adeò differentem à materna, vt noſtra
<
lb
/>
à Latina. </
s
>
<
s
id
="
s.009733
">Id etiam clarè perſpicies ſi oratio
<
lb
/>
nem Vitruuij, qui vir plebeius erat, orationi
<
lb
/>
Ciceronis viri conſularis conferes. </
s
>
<
s
id
="
s.009734
">Sic nunc
<
lb
/>
Græci habent vulgarem, & pertritam aliam
<
lb
/>
ab ea in qua libri tot celebres antiquorum
<
lb
/>
Græcorum habentur. </
s
>
<
s
id
="
s.009735
">Et Turcæ propria pro
<
lb
/>
vulgari, Patritij Illyrica loquuntur, eruditi
<
lb
/>
Arabica aſcribunt, atque interpretantur. </
s
>
<
s
id
="
s.009736
">Iu
<
lb
/>
dæi quoque regionis quam incolunt
<
expan
abbr
="
linguã
">linguam</
expan
>
<
lb
/>
habent, & propriam, quæ Hebræa eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009737
">Nos
<
lb
/>
etiam Italicam habemus à Latina
<
expan
abbr
="
diſtinctã
">diſtinctam</
expan
>
,
<
lb
/>
aliamque politiorem, quàm Thuſcam, ſeu
<
lb
/>
Hetruſcam appellamus: adeò vt non iam
<
lb
/>
duas, ſed tres linguas ſingulæ nationes ha
<
lb
/>
beant. </
s
>
<
s
id
="
s.009738
">Nam & Romani (vt dixi) loco popu
<
lb
/>
laris, & patritiæ, quæ illis erat qualis nobis
<
lb
/>
Hetruſca, Græcam habebant loco noſtræ
<
lb
/>
Latinæ linguæ. </
s
>
<
s
id
="
s.009739
">Græci quoque antiqui ha
<
lb
/>
buerunt popularem, & expolitam linguam:
<
lb
/>
pro exotica aliud genus erat linguæ, quod fa
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1363
"/>
<
lb
/>
cilè qui
<
expan
abbr
="
eorũ
">eorum</
expan
>
poëmata leget, percipiet. </
s
>
<
s
id
="
s.009740
">Afri
<
lb
/>
quoque triplicem habent linguam: nam prę
<
lb
/>
ter expolitam, & popularem eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009741
">Africana
<
lb
/>
propria, in qua plurimos libros è Latina
<
lb
/>
conuerſos, qui à Latinis deſiderantur, ſupe
<
lb
/>
reſſe affirmat Ioannes Leo Africanam, nunc
<
lb
/>
dico non propriam rurſus, ſed Arabicam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009742
">Nam conſtat libros Galeni plurimos, tum
<
lb
/>
cæterorum in Arabicam linguam tranſlatos
<
lb
/>
eſſe, quibus nos caremus. </
s
>
<
s
id
="
s.009743
">Et horum etiam
<
lb
/>
pars aſque Græco exemplari apud nos eſt,
<
lb
/>
quamvis perexigua. </
s
>
<
s
id
="
s.009744
">Multa perierunt incu
<
lb
/>
ria, alia ſeruantur etiam abditis in locis. </
s
>
<
s
id
="
s.009745
">Re
<
lb
/>
fert Munſterus, in Fuldæ ciuitatis Germaniæ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1364
"/>
<
lb
/>
cœnobio, quod templo adiacet principali, in
<
lb
/>
quo beatus Bonifacius, qui Germanos ad
<
lb
/>
Chriſti fidem vertit, ſitus eſt, bibliothe
<
lb
/>
cam eſſe à Carolo Magno annis iam ſeptin
<
lb
/>
gentis inſtructam omni librorum genere, at
<
lb
/>
que adhuc extare. </
s
>
<
s
id
="
s.009746
">Ita latent vndique monu
<
lb
/>
menta magnorum virorum, linguiſque ſer
<
lb
/>
uantur, modò non indigenarum, modò ne
<
lb
/>
que propriis. </
s
>
<
s
id
="
s.009747
">Eſt enim Germanis idem tri
<
lb
/>
plex vſus linguarum qui omnibus aliis. </
s
>
<
s
id
="
s.009748
">Nec
<
lb
/>
ſolùm legendi, ſcribendique notis, ac loquen
<
lb
/>
di differunt gentes, ſed & ſcribendi modis.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1365
"/>
<
lb
/>
Nam Latini à dextra in ſiniſtram, Hebræi à
<
lb
/>
ſiniſtra tendunt ſcribentes in dextram. </
s
>
<
s
id
="
s.009749
">Indi
<
lb
/>
Cambaienſes à ſurſum deorſum. </
s
>
<
s
id
="
s.009750
">Neque alij
<
lb
/>
poſſunt excogitari ſcribendi modi, niſi ſi
<
lb
/>
quis etiam tranſuerſim velit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009751
">
<
margin.target
id
="
marg1362
"/>
Romani du
<
lb
/>
plici lingua
<
lb
/>
vtebantur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009752
">
<
margin.target
id
="
marg1363
"/>
Libri in lin
<
lb
/>
gua Africa
<
lb
/>
na, ex Lati
<
lb
/>
no verſi, qui
<
lb
/>
apud nos de
<
lb
/>
ſiderantur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009753
">
<
margin.target
id
="
marg1364
"/>
Bibliotheca
<
lb
/>
maxima.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.009754
">
<
margin.target
id
="
marg1365
"/>
Scribendi
<
lb
/>
tres modi.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.009755
">Difficillimum verò eſt, ex omnibus homi
<
lb
/>
num actionibus, duobus ſimul motibus con
<
lb
/>
trariis manere: velut manum eleuando pe
<
lb
/>
dem demittere: ſpiritum ore exſufflare, nari
<
lb
/>
bus attrahere: quòd Moſchouitæ tubicines
<
lb
/>
facere ſolent: vt alterum cithariſtæ, vtrunque
<
lb
/>
vſu conſtat: & vt hoc vltimum admiratione
<
lb
/>
dignum, tibicinem videre perpetuò buccas
<
lb
/>
inflantem, ita illud vtiliſſimum: quòd eò
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1366
"/>
<
lb
/>
traduci poteſt, vt ad diuinationem, &
<
expan
abbr
="
lucrũ
">lucrum</
expan
>
<
lb
/>
maximum conducat. </
s
>
<
s
id
="
s.009756
">Mutilos hos ſolemus
<
lb
/>
vocare, cæci, ſurdi, ſtrabi, claudi, ſex digiti, ta
<
lb
/>
liaque monſtra naturæ, quæ moribus prauis
<
lb
/>
prædita ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009757
">Facillimè negotium abſoluunt
<
lb
/>
Aſtronomi, maleficas dominari dicentes, à
<
lb
/>
quibus flagitiorum colluuies ortum habet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009758
">Nos dicemus aberraſſe naturam in faciliori
<
lb
/>
bus, ob id verius in difficillimis defeciſſe:
<
lb
/>
itaque vt omnes mutili improbi ſunt, ita
<
lb
/>
non omnes, qui corpore ſunt non vitiati in
<
lb
/>
tegris ſunt moribus: nam plus exigitur ad
<
lb
/>
formandum,
<
expan
abbr
="
abſq;
">abſque</
expan
>
culpa animum quàm cor
<
lb
/>
pus. </
s
>
<
s
id
="
s.009759
">Ergo peſſimi ſunt omnium gibbi, cùm
<
lb
/>
error ſit circa cor principium totius corporis
<
lb
/>
poſt cæci, ſtrabique quòd circa cerebrum na
<
lb
/>
tura deliquerit. </
s
>
<
s
id
="
s.009760
">Inde muti, ſurdique nam in
<
lb
/>
minus nobili cerebri parte natura defecit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.009761
">Inde claudi, hos ſequuntur qui in magno
<
lb
/>
membro ſunt vitiati, poſt quos ſex digni, &
<
lb
/>
qui digitos habent iunctos: nam in minus
<
lb
/>
neceſſariis aberravit. </
s
>
<
s
id
="
s.009762
">Vltimus locus eſt ver
<
lb
/>
rucis, ac veſtigiis, quæ cicatrices æmulan
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
s.009763
">Sed verrucas extirpare licet oleo vitrioli
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1367
"/>
<
lb
/>
etiam naturales. </
s
>
<
s
id
="
s.009764
">Sicut & glabrum locum
<
lb
/>
efficit, ſi ipſum primò oleo linias, pòſt
<
lb
/>
madefactum linteum lixiuio, in quo calx,
<
lb
/>
& auripigmentum incocta, & diſſoluta ſint:
<
lb
/>
poteſt enim hoc medicamentum radicitùs
<
lb
/>
pilos extirpare: & niſi oleo præuertas
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vt
<
lb
/>
dixi) aut etiam diutius hæreat, medicamen
<
lb
/>
tum excoriat. </
s
>
<
s
id
="
s.009765
">A qua etiam prima deſtillatio
<
lb
/>
nis gypſi, & ſalis gemmæ idem facit, ſecun
<
lb
/>
da acrior eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009766
">Eodem modo variolarum ve
<
lb
/>
ſtigia, & quæ lentibus ſimilia videntur,
<
lb
/>
acetum deſtillatum acerrimum tollit: opor
<
lb
/>
tet autem ſequenti die aqua abluere locum
<
lb
/>
in qua furfur, & malua decocta ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.009767
">Ve
<
lb
/>
rùm poſtquàm in ornatus mentionem in
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1368
"/>
<
lb
/>
cidi, de his quæ ad pulchritudinem faciunt
<
lb
/>
dicendum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.009768
">Tria verò ſunt illius capita, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>