1nem per partes ſingulas etiam minimas
oſtendit, ita quę ab arte pendet cum graci
litate iuncta omninò eſt inutilis. Verùm in
vnoquoque quod tenuiſſimum eſt poſſe, ac
ſcire ſegregare, diuinę cuiuſdam artis eſt
opus. Atque in hoc genere pręcellunt Indi,
qui pennis minoribus pſittacorum, tum aui
cularum quarundam, imagines quaſcunque,
ita ad viuum effingunt, vt neque repręſenta
tione, neque venuſtate, aut ſubtilitate pi
cturę cedant: ſplendore verò etiam vincant.
Opus diuturnum, & quod arundinibus non
digitis attexitur atque perficitur.
oſtendit, ita quę ab arte pendet cum graci
litate iuncta omninò eſt inutilis. Verùm in
vnoquoque quod tenuiſſimum eſt poſſe, ac
ſcire ſegregare, diuinę cuiuſdam artis eſt
opus. Atque in hoc genere pręcellunt Indi,
qui pennis minoribus pſittacorum, tum aui
cularum quarundam, imagines quaſcunque,
ita ad viuum effingunt, vt neque repręſenta
tione, neque venuſtate, aut ſubtilitate pi
cturę cedant: ſplendore verò etiam vincant.
Opus diuturnum, & quod arundinibus non
digitis attexitur atque perficitur.
Artificum
exempla
ſubtilitatis
mira.
Memnonis
ſtatas.
exempla
ſubtilitatis
mira.
Memnonis
ſtatas.
Opera parua
ſubtilia, fra
gilia.
ſubtilia, fra
gilia.
Artes autem ſubtilitate præſtantes, ta
metſi diuinæ non ſint, inueniuntur Inter has
quatuor toto genere ſunt clariores: Magia,
Notarum Occultandi, & Chymiſtica. Adii
ciamus & quædam harum exempla. Nota
rum ſit, veluti cùm ad te ingreditur. Sunt
autem notæ in timorum animi affectuum
verba oculorum motus, cauſa, locus tem
pus, animi mores, corporis habitus, ſpe
cies, ſocietas, conſcientia tua, potentia, oc
caſio, quam arripit. Hæc ſi rectè conſidera
bis, quid in animo habeat qui ad te venit,
facilè intelliges. Quandoque ex tribus tan
tùm diuinare licebit. Venit inimicus ad te,
celeri gradu, intentis oculis: abſque armis
ſenex, para linguam: ſi cum armis iuuenis,
para manus: hoc tantillo tamen licet ſerua
re vitam ac decus. Iam non eſt cur ſingula
diſcutiam.
metſi diuinæ non ſint, inueniuntur Inter has
quatuor toto genere ſunt clariores: Magia,
Notarum Occultandi, & Chymiſtica. Adii
ciamus & quædam harum exempla. Nota
rum ſit, veluti cùm ad te ingreditur. Sunt
autem notæ in timorum animi affectuum
verba oculorum motus, cauſa, locus tem
pus, animi mores, corporis habitus, ſpe
cies, ſocietas, conſcientia tua, potentia, oc
caſio, quam arripit. Hæc ſi rectè conſidera
bis, quid in animo habeat qui ad te venit,
facilè intelliges. Quandoque ex tribus tan
tùm diuinare licebit. Venit inimicus ad te,
celeri gradu, intentis oculis: abſque armis
ſenex, para linguam: ſi cum armis iuuenis,
para manus: hoc tantillo tamen licet ſerua
re vitam ac decus. Iam non eſt cur ſingula
diſcutiam.
Quæ artes
ſubtilitate
præſtantes.
ſubtilitate
præſtantes.
Tres modi
literas oc
cultandi,
tranſmutan
di, primus,
cum tribus
literis omnia
ſcribendo.
literas oc
cultandi,
tranſmutan
di, primus,
cum tribus
literis omnia
ſcribendo.
Sed ad occultandi rationem venio.
Tri
plex hæc eſt: tranſmutandi, quæ in vſu, vt
de Cæſare olim Suetonius, velut ſi pro a, d,
pro b, n ſcribatur. Eſt autem infinitorum
generum. Secundus tranſlatione fit, atque
hic duplex. Primus, cum tribus literis ( gra
tia exempli ) omnia ſcribimus, facilius au
tem addita aſpiratione, ne quid in his pror
ſus præter hanc ſit varietatis. Cb‘abb‘aacb‘
acaccab‘bb‘ababbbaa cabbca‘abb‘abcbacab
bbb ‘acabbcbbabbabb ‘ab ‘b cba abbaac b
‘b ‘aac ababb bab cabcbbbac bbb ‘aa ac
aaabaa bbb ‘cacbabb ‘aba cababbaa‘ca‘abb
ca‘ cbabab.
plex hæc eſt: tranſmutandi, quæ in vſu, vt
de Cæſare olim Suetonius, velut ſi pro a, d,
pro b, n ſcribatur. Eſt autem infinitorum
generum. Secundus tranſlatione fit, atque
hic duplex. Primus, cum tribus literis ( gra
tia exempli ) omnia ſcribimus, facilius au
tem addita aſpiratione, ne quid in his pror
ſus præter hanc ſit varietatis. Cb‘abb‘aacb‘
acaccab‘bb‘ababbbaa cabbca‘abb‘abcbacab
bbb ‘acabbcbbabbabb ‘ab ‘b cba abbaac b
‘b ‘aac ababb bab cabcbbbac bbb ‘aa ac
aaabaa bbb ‘cacbabb ‘aba cababbaa‘ca‘abb
ca‘ cbabab.
Alter tranſlationis modus eſt, vt deliteſ
cant, in quibuſdam ſuſcipionis nota qua
dam, vt Laconica ſcytala, in aliis nulla pe
nitus relicta, qui modus eſt elegantiſſimus.
Nam membranas duas æquales accipies de
lineatas ad ſcribendum, atque in ipſis lineis
foramina ſparſim è regione in vtraque par
ua, ſed tamen pro elementorum magnitudi
ne ſeu altitudine facies. Quædam ſeptem,
quædam tria, quædam octo, vel decem ele
menta continebunt, vt omnia ſimul forami
na 120. elementa ſimul iunctis omnibus quę
inſcribi poſſunt contineant. Harum alte
ram dabis illi ad quem ſcribere deſideras.
Cùm verò opus eſt, ſcribere primùm ſen
tentiam tuam quam breuiſſimè potes, ſic vt
numerum elementorum minorem conti
neat ſententia quàm is eſt quem capiunt
interualla. Inde in membrana ſuppoſita fo
raminibus ſcribes eam ſententiam, atque
item in alia atque alia: demum imple ſpatia
primæ membranæ ſententias complendo,
delendo, implendo, donec ſenſus conſtet. Hanc
ſecundam ſententiam complebis in ſecunda
membrana, ſic vt verba, & ſententia cohæ
rere videantur: in tertia quoque ita apta
bis, vt illeſis primis literis, ſententia tota
verborum numerus, magnitudoque conſtent,
ac concinnitatem retineant. Quibus peractis
ſuperpone exemplar quod præcidiſti mem
branæ coæquali, atque in terminis forami
num puncta tenuiſſima ſignabis eouſque
quo literæ pertingant quas ſcribere deſide
ras: tum etiam membranam accipe, epiſto
lamque continuis verbis decenti ſpaciorum
ordine, ac magnitudine, tum etiam litera
rum ſic vt prima ſententia, ac verba illius
inter punctorum terminos contineantur.
Ergo fuci ſuſpicio tunc nulla manet, alter
cùm recipit ſuperpoſito exemplari ſenten
tiam animi tui illicò intelligit. Nec huic
rei tametſi laboris haud leuis ſit, aliquid ad
ſignificandam ſententiam periculoſis tem
poribus amicis ſuis par inueniri poteſt. Præ
ſtat verò ad facilitatem plures huiuſcemodi
tabulas habere diuerſis magnitudinibus, or
dinéque diuerſo diſtinctas.
cant, in quibuſdam ſuſcipionis nota qua
dam, vt Laconica ſcytala, in aliis nulla pe
nitus relicta, qui modus eſt elegantiſſimus.
Nam membranas duas æquales accipies de
lineatas ad ſcribendum, atque in ipſis lineis
foramina ſparſim è regione in vtraque par
ua, ſed tamen pro elementorum magnitudi
ne ſeu altitudine facies. Quædam ſeptem,
quædam tria, quædam octo, vel decem ele
menta continebunt, vt omnia ſimul forami
na 120. elementa ſimul iunctis omnibus quę
inſcribi poſſunt contineant. Harum alte
ram dabis illi ad quem ſcribere deſideras.
Cùm verò opus eſt, ſcribere primùm ſen
tentiam tuam quam breuiſſimè potes, ſic vt
numerum elementorum minorem conti
neat ſententia quàm is eſt quem capiunt
interualla. Inde in membrana ſuppoſita fo
raminibus ſcribes eam ſententiam, atque
item in alia atque alia: demum imple ſpatia
primæ membranæ ſententias complendo,
delendo, implendo, donec ſenſus conſtet. Hanc
ſecundam ſententiam complebis in ſecunda
membrana, ſic vt verba, & ſententia cohæ
rere videantur: in tertia quoque ita apta
bis, vt illeſis primis literis, ſententia tota
verborum numerus, magnitudoque conſtent,
ac concinnitatem retineant. Quibus peractis
ſuperpone exemplar quod præcidiſti mem
branæ coæquali, atque in terminis forami
num puncta tenuiſſima ſignabis eouſque
quo literæ pertingant quas ſcribere deſide
ras: tum etiam membranam accipe, epiſto
lamque continuis verbis decenti ſpaciorum
ordine, ac magnitudine, tum etiam litera
rum ſic vt prima ſententia, ac verba illius
inter punctorum terminos contineantur.
Ergo fuci ſuſpicio tunc nulla manet, alter
cùm recipit ſuperpoſito exemplari ſenten
tiam animi tui illicò intelligit. Nec huic
rei tametſi laboris haud leuis ſit, aliquid ad
ſignificandam ſententiam periculoſis tem
poribus amicis ſuis par inueniri poteſt. Præ
ſtat verò ad facilitatem plures huiuſcemodi
tabulas habere diuerſis magnitudinibus, or
dinéque diuerſo diſtinctas.
Modus ſecun
dus ſcribendi
occultè abſ
que ſuſpi
cione.
dus ſcribendi
occultè abſ
que ſuſpi
cione.
Tertia occultandi ratio fit, cum literæ alu
mine ſcribuntur: latent enim, immerſæ aqua
leguntur, quia aqua membranam reddit ob
ſcuriorem, in qua candicat alumen. Quæ ve
rò ſale ammoniaco, apparent dum igni ex
ponuntur. Ita aliæ limunij, aliæ ceparum
ſucco ſcribuntur, quæ omnes ignibus ex
poſitæ legi poſſunt, ſecùs deliteſcunt. Sed
opus eſt haud mediocri diligentia.
mine ſcribuntur: latent enim, immerſæ aqua
leguntur, quia aqua membranam reddit ob
ſcuriorem, in qua candicat alumen. Quæ ve
rò ſale ammoniaco, apparent dum igni ex
ponuntur. Ita aliæ limunij, aliæ ceparum
ſucco ſcribuntur, quæ omnes ignibus ex
poſitæ legi poſſunt, ſecùs deliteſcunt. Sed
opus eſt haud mediocri diligentia.
Modus ter
tius ſcriben
di literas,
quæ ſolum
aquæ im
merſæ, vel
igni expoſitæ
leguntur.
Papyrus an
tiqua.
Thadeus
Dunus.
tius ſcriben
di literas,
quæ ſolum
aquæ im
merſæ, vel
igni expoſitæ
leguntur.
Papyrus an
tiqua.
Thadeus
Dunus.
Scribebatur olim papyro quadam craſſa
admodum atque ignobili, cuius fruſtum
oſtendi mihi Thadeus Dunus diſcipulus
meus, nunc medicus egregius, multarúmque
linguarum peritus. Erat hoc fruſtum literis
Græcis inſcriptum: in quo & illud animad
uerti, olim libros Græcos ſolere abſque ac
centibus atque ſpiritibus ſcribi. Vetuſtior
ætas corticibus lignorum & tabulis ſcribe
bat ligneis. In his etiam Hippocratis libri
ſcripti ſunt, vt Galenus refert. Scribebatur
& plumbo. Epiſtolæ verò etiam cera. Æter
na, vt leges, ære. Sed maximum commo
dum Ægyptia papyrus exhibuit. Meminit
Apuleius in initio libri de Aſino aureo,
dicens:
Modò ſi papyrum Ægyptiam tu argutia.
admodum atque ignobili, cuius fruſtum
oſtendi mihi Thadeus Dunus diſcipulus
meus, nunc medicus egregius, multarúmque
linguarum peritus. Erat hoc fruſtum literis
Græcis inſcriptum: in quo & illud animad
uerti, olim libros Græcos ſolere abſque ac
centibus atque ſpiritibus ſcribi. Vetuſtior
ætas corticibus lignorum & tabulis ſcribe
bat ligneis. In his etiam Hippocratis libri
ſcripti ſunt, vt Galenus refert. Scribebatur
& plumbo. Epiſtolæ verò etiam cera. Æter
na, vt leges, ære. Sed maximum commo
dum Ægyptia papyrus exhibuit. Meminit
Apuleius in initio libri de Aſino aureo,
dicens:
Modò ſi papyrum Ægyptiam tu argutia.
Nilotici calami inſcriptam non ſpreueris
Inſpicere. Fuerat & membrana, quæ ex pel
le hœdina etiam nunc frequenti in vſu eſt,
diuturnior omnibus chartæ generibus, ſo
lumque ære, quod magni conſtat, inferior.
Patrum ante noſtram ætatem, cum nondum
inuenta eſſet ars imprimendi, libri plerique
pergamena ſcribebantur, quod operepræcium
materiam chariorem toleraret. Euiluit poſt
modum inuenta imprimendi arte, quoniam
charta noſtra, quæ ex telæ lineæ fruſtis fit,
diu in aqua maceratis, ac tuſis, & pulte illa
ſuper cicotrigonizum æneum tenuiſſimè ex
tenſa, vt aqua effluere poſſit, inde inter fru
ſtra pannorum laneorum repoſita cùm ſic
ceſcit, in mirum candorem, tenuitatem ac le
uitatem tranſit. Quæ denuò madefacta aqua
in qua lachryma Arabica fuerit diſſoluta,
non ſinit atramentum ſpargi. Memini ex hoc
genere vidiſſe in qua libri, ante inuentam
typographicam artem, hiſtoriarum Eutropij
Inſpicere. Fuerat & membrana, quæ ex pel
le hœdina etiam nunc frequenti in vſu eſt,
diuturnior omnibus chartæ generibus, ſo
lumque ære, quod magni conſtat, inferior.
Patrum ante noſtram ætatem, cum nondum
inuenta eſſet ars imprimendi, libri plerique
pergamena ſcribebantur, quod operepræcium
materiam chariorem toleraret. Euiluit poſt
modum inuenta imprimendi arte, quoniam
charta noſtra, quæ ex telæ lineæ fruſtis fit,
diu in aqua maceratis, ac tuſis, & pulte illa
ſuper cicotrigonizum æneum tenuiſſimè ex
tenſa, vt aqua effluere poſſit, inde inter fru
ſtra pannorum laneorum repoſita cùm ſic
ceſcit, in mirum candorem, tenuitatem ac le
uitatem tranſit. Quæ denuò madefacta aqua
in qua lachryma Arabica fuerit diſſoluta,
non ſinit atramentum ſpargi. Memini ex hoc
genere vidiſſe in qua libri, ante inuentam
typographicam artem, hiſtoriarum Eutropij
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib