Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011642
">
<
pb
pagenum
="
614
"
xlink:href
="
016/01/261.jpg
"/>
nem per partes ſingulas etiam minimas
<
lb
/>
oſtendit, ita quę ab arte pendet cum graci
<
lb
/>
litate iuncta omninò eſt inutilis. </
s
>
<
s
id
="
s.011643
">Verùm in
<
lb
/>
vnoquoque quod tenuiſſimum eſt poſſe, ac
<
lb
/>
ſcire ſegregare, diuinę cuiuſdam artis eſt
<
lb
/>
opus. </
s
>
<
s
id
="
s.011644
">Atque in hoc genere pręcellunt Indi,
<
lb
/>
qui pennis minoribus pſittacorum, tum aui
<
lb
/>
cularum quarundam, imagines quaſcunque,
<
lb
/>
ita ad viuum effingunt, vt neque repręſenta
<
lb
/>
tione, neque venuſtate, aut ſubtilitate pi
<
lb
/>
cturę cedant: ſplendore verò etiam vincant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011645
">Opus diuturnum, & quod arundinibus non
<
lb
/>
digitis attexitur atque perficitur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011646
">
<
margin.target
id
="
marg1615
"/>
Artificum
<
lb
/>
exempla
<
lb
/>
ſubtilitatis
<
lb
/>
mira.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011647
">Memnonis
<
lb
/>
ſtatas.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011648
">
<
margin.target
id
="
marg1616
"/>
Opera parua
<
lb
/>
ſubtilia, fra
<
lb
/>
gilia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011649
">Artes autem ſubtilitate præſtantes, ta
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1617
"/>
<
lb
/>
metſi diuinæ non ſint, inueniuntur Inter has
<
lb
/>
quatuor toto genere ſunt clariores: Magia,
<
lb
/>
Notarum Occultandi, & Chymiſtica. </
s
>
<
s
id
="
s.011650
">Adii
<
lb
/>
ciamus & quædam harum exempla. </
s
>
<
s
id
="
s.011651
">Nota
<
lb
/>
rum ſit, veluti cùm ad te ingreditur. </
s
>
<
s
id
="
s.011652
">Sunt
<
lb
/>
autem notæ in timorum animi affectuum
<
lb
/>
verba oculorum motus, cauſa, locus tem
<
lb
/>
pus, animi mores, corporis habitus, ſpe
<
lb
/>
cies, ſocietas, conſcientia tua, potentia, oc
<
lb
/>
caſio, quam arripit. </
s
>
<
s
id
="
s.011653
">Hæc ſi rectè conſidera
<
lb
/>
bis, quid in animo habeat qui ad te venit,
<
lb
/>
facilè intelliges. </
s
>
<
s
id
="
s.011654
">Quandoque ex tribus tan
<
lb
/>
tùm diuinare licebit. </
s
>
<
s
id
="
s.011655
">Venit inimicus ad te,
<
lb
/>
celeri gradu, intentis oculis: abſque armis
<
lb
/>
ſenex, para linguam: ſi cum armis iuuenis,
<
lb
/>
para manus: hoc tantillo tamen licet ſerua
<
lb
/>
re vitam ac decus. </
s
>
<
s
id
="
s.011656
">Iam non eſt cur ſingula
<
lb
/>
diſcutiam.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1618
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011657
">
<
margin.target
id
="
marg1617
"/>
Quæ artes
<
lb
/>
ſubtilitate
<
lb
/>
præſtantes.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011658
">
<
margin.target
id
="
marg1618
"/>
Tres modi
<
lb
/>
literas oc
<
lb
/>
cultandi,
<
lb
/>
tranſmutan
<
lb
/>
di, primus,
<
lb
/>
cum tribus
<
lb
/>
literis omnia
<
lb
/>
ſcribendo.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011659
">Sed ad occultandi rationem venio. </
s
>
<
s
id
="
s.011660
">Tri
<
lb
/>
plex hæc eſt: tranſmutandi, quæ in vſu, vt
<
lb
/>
de Cæſare olim Suetonius, velut ſi pro a, d,
<
lb
/>
pro b, n ſcribatur. </
s
>
<
s
id
="
s.011661
">Eſt autem infinitorum
<
lb
/>
generum. </
s
>
<
s
id
="
s.011662
">Secundus tranſlatione fit, atque
<
lb
/>
hic duplex. </
s
>
<
s
id
="
s.011663
">Primus, cum tribus literis ( gra
<
lb
/>
tia exempli
<
emph
type
="
italics
"/>
)
<
emph.end
type
="
italics
"/>
omnia ſcribimus, facilius au
<
lb
/>
tem addita aſpiratione, ne quid in his pror
<
lb
/>
ſus præter hanc ſit varietatis. </
s
>
<
s
id
="
s.011664
">Cb‘abb‘aacb‘
<
lb
/>
acaccab‘bb‘ababbbaa cabbca‘abb‘abcbacab
<
lb
/>
bbb ‘acabbcbbabbabb ‘ab ‘b cba abbaac b
<
lb
/>
‘b ‘aac ababb bab cabcbbbac bbb ‘aa ac
<
lb
/>
aaabaa bbb ‘cacbabb ‘aba cababbaa‘ca‘abb
<
lb
/>
ca‘ cbabab. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011665
">Alter tranſlationis modus eſt, vt deliteſ
<
arrow.to.target
n
="
marg1619
"/>
<
lb
/>
cant, in quibuſdam ſuſcipionis nota qua
<
lb
/>
dam, vt Laconica ſcytala, in aliis nulla pe
<
lb
/>
nitus relicta, qui modus eſt elegantiſſimus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011666
">Nam membranas duas æquales accipies de
<
lb
/>
lineatas ad ſcribendum, atque in ipſis lineis
<
lb
/>
foramina ſparſim è regione in vtraque par
<
lb
/>
ua, ſed tamen pro elementorum magnitudi
<
lb
/>
ne ſeu altitudine facies. </
s
>
<
s
id
="
s.011667
">Quædam ſeptem,
<
lb
/>
quædam tria, quædam octo, vel decem ele
<
lb
/>
menta continebunt, vt omnia ſimul forami
<
lb
/>
na 120. elementa ſimul iunctis omnibus quę
<
lb
/>
inſcribi poſſunt contineant. </
s
>
<
s
id
="
s.011668
">Harum alte
<
lb
/>
ram dabis illi ad quem ſcribere deſideras.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011669
">Cùm verò opus eſt, ſcribere primùm ſen
<
lb
/>
tentiam tuam quam breuiſſimè potes, ſic vt
<
lb
/>
numerum elementorum minorem conti
<
lb
/>
neat ſententia quàm is eſt quem capiunt
<
lb
/>
interualla. </
s
>
<
s
id
="
s.011670
">Inde in membrana ſuppoſita fo
<
lb
/>
raminibus ſcribes eam ſententiam, atque
<
lb
/>
item in alia atque alia: demum imple ſpatia
<
lb
/>
primæ membranæ ſententias complendo,
<
lb
/>
delendo, implendo, donec ſenſus
<
expan
abbr
="
cõſtet
">conſtet</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.011671
">
<
expan
abbr
="
Hãc
">Hanc</
expan
>
<
lb
/>
ſecundam ſententiam complebis in ſecunda
<
lb
/>
membrana, ſic vt verba, & ſententia cohæ
<
lb
/>
rere videantur: in tertia quoque ita apta
<
lb
/>
bis, vt illeſis primis literis, ſententia tota
<
lb
/>
verborum numerus, magnitudoque
<
expan
abbr
="
conſtẽt
">conſtent</
expan
>
,
<
lb
/>
ac concinnitatem retineant. </
s
>
<
s
id
="
s.011672
">Quibus peractis
<
lb
/>
ſuperpone exemplar quod præcidiſti mem
<
lb
/>
branæ coæquali, atque in terminis forami
<
lb
/>
num puncta tenuiſſima ſignabis eouſque
<
lb
/>
quo literæ pertingant quas ſcribere deſide
<
lb
/>
ras: tum etiam membranam accipe, epiſto
<
lb
/>
lamque continuis verbis decenti ſpaciorum
<
lb
/>
ordine, ac magnitudine, tum etiam litera
<
lb
/>
rum ſic vt prima ſententia, ac verba illius
<
lb
/>
inter punctorum terminos contineantur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011673
">Ergo fuci ſuſpicio tunc nulla manet, alter
<
lb
/>
cùm recipit ſuperpoſito exemplari ſenten
<
lb
/>
tiam animi tui illicò intelligit. </
s
>
<
s
id
="
s.011674
">Nec huic
<
lb
/>
rei tametſi laboris haud leuis ſit, aliquid ad
<
lb
/>
ſignificandam ſententiam periculoſis tem
<
lb
/>
poribus amicis ſuis par inueniri poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.011675
">Præ
<
lb
/>
ſtat verò ad facilitatem plures huiuſcemodi
<
lb
/>
tabulas habere diuerſis magnitudinibus, or
<
lb
/>
dinéque diuerſo diſtinctas. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011676
">
<
margin.target
id
="
marg1619
"/>
Modus
<
expan
abbr
="
ſecũ-dus
">ſecun
<
lb
/>
dus</
expan
>
ſcribendi
<
lb
/>
occultè abſ
<
lb
/>
que ſuſpi
<
lb
/>
cione.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011677
">Tertia occultandi ratio fit, cum literæ alu
<
lb
/>
mine ſcribuntur: latent enim, immerſæ aqua
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1620
"/>
<
lb
/>
leguntur, quia aqua membranam reddit ob
<
lb
/>
ſcuriorem, in qua candicat alumen. </
s
>
<
s
id
="
s.011678
">Quæ ve
<
lb
/>
rò ſale ammoniaco, apparent dum igni ex
<
lb
/>
ponuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.011679
">Ita aliæ limunij, aliæ ceparum
<
lb
/>
ſucco ſcribuntur, quæ omnes ignibus ex
<
lb
/>
poſitæ legi poſſunt, ſecùs deliteſcunt. </
s
>
<
s
id
="
s.011680
">Sed
<
lb
/>
opus eſt haud mediocri diligentia. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011681
">
<
margin.target
id
="
marg1620
"/>
Modus ter
<
lb
/>
tius ſcriben
<
lb
/>
di literas,
<
lb
/>
quæ ſolum
<
lb
/>
aquæ im
<
lb
/>
merſæ, vel
<
lb
/>
igni expoſitæ
<
lb
/>
leguntur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011682
">Papyrus an
<
lb
/>
tiqua.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011683
">Thadeus
<
lb
/>
Dunus.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011684
">Scribebatur olim papyro quadam craſſa
<
lb
/>
admodum atque ignobili, cuius fruſtum
<
lb
/>
oſtendi mihi Thadeus Dunus diſcipulus
<
lb
/>
meus, nunc medicus egregius, multarúmque
<
lb
/>
linguarum peritus. </
s
>
<
s
id
="
s.011685
">Erat hoc fruſtum literis
<
lb
/>
Græcis inſcriptum: in quo & illud animad
<
lb
/>
uerti, olim libros Græcos ſolere abſque ac
<
lb
/>
centibus atque ſpiritibus ſcribi. </
s
>
<
s
id
="
s.011686
">Vetuſtior
<
lb
/>
ætas corticibus lignorum & tabulis ſcribe
<
lb
/>
bat ligneis. </
s
>
<
s
id
="
s.011687
">In his etiam Hippocratis libri
<
lb
/>
ſcripti ſunt, vt Galenus refert. </
s
>
<
s
id
="
s.011688
">Scribebatur
<
lb
/>
& plumbo. </
s
>
<
s
id
="
s.011689
">Epiſtolæ verò etiam cera. </
s
>
<
s
id
="
s.011690
">Æter
<
lb
/>
na, vt leges, ære. </
s
>
<
s
id
="
s.011691
">Sed maximum commo
<
lb
/>
dum Ægyptia papyrus exhibuit. </
s
>
<
s
id
="
s.011692
">Meminit
<
lb
/>
Apuleius in initio libri de Aſino aureo,
<
lb
/>
dicens:
<
lb
/>
<
emph
type
="
quote
"/>
<
emph
type
="
italics
"/>
Modò ſi papyrum Ægyptiam tu argutia.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
emph.end
type
="
quote
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011693
">Nilotici calami inſcriptam non ſpreueris
<
lb
/>
Inſpicere. </
s
>
<
s
id
="
s.011694
">Fuerat & membrana, quæ ex pel
<
lb
/>
le hœdina etiam nunc frequenti in vſu eſt,
<
lb
/>
diuturnior omnibus chartæ generibus, ſo
<
lb
/>
lumque ære, quod magni conſtat, inferior.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011695
">Patrum ante noſtram ætatem, cum nondum
<
lb
/>
inuenta eſſet ars imprimendi, libri plerique
<
lb
/>
pergamena ſcribebantur, quod
<
expan
abbr
="
operepræciũ
">operepræcium</
expan
>
<
lb
/>
materiam chariorem toleraret. </
s
>
<
s
id
="
s.011696
">Euiluit poſt
<
lb
/>
modum inuenta imprimendi arte, quoniam
<
lb
/>
charta noſtra, quæ ex telæ lineæ fruſtis fit,
<
lb
/>
diu in aqua maceratis, ac tuſis, & pulte illa
<
lb
/>
ſuper cicotrigonizum æneum tenuiſſimè ex
<
lb
/>
tenſa, vt aqua effluere poſſit, inde inter fru
<
lb
/>
ſtra pannorum laneorum repoſita cùm ſic
<
lb
/>
ceſcit, in mirum candorem, tenuitatem ac le
<
lb
/>
uitatem tranſit. </
s
>
<
s
id
="
s.011697
">Quæ denuò madefacta aqua
<
lb
/>
in qua lachryma Arabica fuerit diſſoluta,
<
lb
/>
non ſinit atramentum ſpargi. </
s
>
<
s
id
="
s.011698
">Memini ex hoc
<
lb
/>
genere vidiſſe in qua libri, ante inuentam
<
lb
/>
typographicam artem, hiſtoriarum Eutropij </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>