Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011881
">
<
pb
pagenum
="
620
"
xlink:href
="
016/01/267.jpg
"/>
ſimiliterque iuncta. </
s
>
<
s
id
="
s.011882
">Atque rurſus medios
<
lb
/>
ordines quotquot neceſſarium fuit conſti
<
lb
/>
tuit eodem opere. </
s
>
<
s
id
="
s.011883
">Has trabes iuxta flu</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011884
">
<
margin.target
id
="
marg1639
"/>
Pons C. Cæ
<
lb
/>
ſaris.</
s
>
</
p
>
<
figure
id
="
id.016.01.267.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/267/1.jpg
"
number
="
120
"/>
<
p
type
="
caption
">
<
s
id
="
s.011885
">
<
emph
type
="
italics
"/>
Schema medietatis pontis ab vno latere.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011886
">A, Sublicæ ſuperiores aduerſus flumen.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011887
">BB, Sublicæ inferiores annexæ ponti.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011888
">C, Tigna bina ſuperiora.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011889
">D, Trabs latitudinis duorum pedum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011890
">E, E, E, E, Fibulæ connectentes D, tra
<
lb
/>
bem cum tignis ſuperioribus, & inferio
<
lb
/>
ribus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011891
">F, Tigna bina inferiora.
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
lb
/>
minis curſum poſitas, multis, aliis tranſ
<
lb
/>
uerſis ſuperpoſitis inuicem etiam conne
<
lb
/>
xis iungito: quibus longuriis ac craticulis
<
lb
/>
ſuperſtratis pons efficitur. </
s
>
<
s
id
="
s.011892
">Ad cuius ſecu
<
lb
/>
ritatem tigna plurima in ſuperiori fluminis
<
lb
/>
parte prona aduerſus fluuij impetum à
<
lb
/>
toto opere ſeparata: in inferiore ſublicæ, &
<
lb
/>
ipſæ aduerſus fluminis impetum, ſed ti
<
lb
/>
gnis longè proniores, totique operi iun
<
lb
/>
ctæ firmiter defigantur. </
s
>
<
s
id
="
s.011893
">Ita ſuperiora tigna,
<
lb
/>
fluminis impetum & proiectas trabes exci
<
lb
/>
pient, & ipſa moles, vt magis premetur ab
<
lb
/>
vndis, mutuo complexu firmior reddetur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.011894
">Sed hic pons ſtabilis eſt, omníque oneri
<
lb
/>
ſufficiens. </
s
>
<
s
id
="
s.011895
">At celerem fabricam explicabunt
<
lb
/>
ſolæ funes & ergatæ, aut pelles inflatæ, aut
<
lb
/>
tigna iuncta.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1640
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011896
">
<
margin.target
id
="
marg1640
"/>
Theatra bi
<
lb
/>
na cum ſcena
<
lb
/>
complentia
<
lb
/>
amphithe
<
lb
/>
rum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011897
">Subtilior ſed minùs vtilis ratio amphi
<
lb
/>
theatri, cuius meminit. </
s
>
<
s
id
="
s.011898
">Plinius. </
s
>
<
s
id
="
s.011899
">Ea ſic ſe
<
lb
/>
habet. </
s
>
<
s
id
="
s.011900
">Cùm filius M. </
s
>
<
s
id
="
s.011901
">Scauri funebres lu
<
lb
/>
dos patri editurus, pompam Curtij æqua
<
lb
/>
re non poſſet, quòd ille ſummo ſumptu
<
lb
/>
eos edidiſſet, diuitiis longè præſtans, in
<
lb
/>
duſtria ſuperare tentauit. </
s
>
<
s
id
="
s.011902
">Itaque duo thea
<
lb
/>
tra ſemicirculi forma cum ſcena fabricauit,
<
lb
/>
quæ edito ſcenæ ſpectaculo circumacta
<
lb
/>
cardilibus amphitheatrum explicarent: in
<
lb
/>
cuius orcheſtradum ludos edit, dúmque an
<
lb
/>
tè in ſcenis ſpectacula, populus gentium
<
lb
/>
dormitor ludibrio audaciæ duobus cardi
<
lb
/>
dinibus, & penſilij machina non ſolùm
<
lb
/>
penderet, ſed etiam circumageretur: quæ
<
lb
/>
ritur meritò, quum ſcena Latina à ſum
<
lb
/>
mo theatri vertice diſtet nonaginta parti
<
lb
/>
bus tota diametros eſt 120. vt Vitruuius
<
lb
/>
docet, qua arte fieri poſſit, vt immota
<
lb
/>
ſcena ambo theatra in vnum coëant am
<
lb
/>
phitheatrum. </
s
>
<
s
id
="
s.011903
">Ponantur igitur ſemicircu
<
lb
/>
li duo A B C, & A D C, puncta me
<
lb
/>
dia B & D. </
s
>
<
s
id
="
s.011904
">Sintque arcus A E & C F,
<
lb
/>
maiores nonaginta tertia minores nonagin
<
lb
/>
ta ſexta. </
s
>
<
s
id
="
s.011905
">Quare rectè A E & C F, maiores
<
lb
/>
erunt 87. & minores octoginta nouem. </
s
>
<
s
id
="
s.011906
">Igitur
<
lb
/>
poſitis cardinibus in E & F, erunt G E &
<
lb
/>
H F, maiores 59. 2/3 minores 59. 11/12 Sunt
<
lb
/>
<
figure
id
="
id.016.01.267.2.jpg
"
xlink:href
="
016/01/267/2.jpg
"
number
="
121
"/>
<
lb
/>
enim minores dimidio diametri, quia cardi
<
lb
/>
nes diſtant à punctis B & D, quæ ſunt me
<
lb
/>
dia ſemicirculorum, & ea diſtantia, vt ſup
<
lb
/>
ponitur, maior eſt tribus partibus, & minor
<
lb
/>
ſex. </
s
>
<
s
id
="
s.011907
">Igitur A E & C F, prominebunt vltra
<
lb
/>
directum AC, id eſt vltra ſemidiametrum
<
lb
/>
plus quàm partibus vigintiſeptem 1/12 &
<
lb
/>
minus, quàm vigintinouem. </
s
>
<
s
id
="
s.011908
">1/3 Sed ſcena
<
lb
/>
prominet triginta partibus vltra ſemidia
<
lb
/>
metrum, quia diſtat nonaginta partibus à
<
lb
/>
punctis B & D, igitur A & C, circumacta
<
lb
/>
non tangent ſcenam. </
s
>
<
s
id
="
s.011909
">Sed neque inuicem
<
lb
/>
impediens ſe, quia AE & AF, ſunt mino
<
lb
/>
res centum ſexaginta nouem 2/3 in 1/60
<
lb
/>
partis, ſed A B & A D, ſunt maiores cen
<
lb
/>
tum ſexaginta nouem 2/3 in. </
s
>
<
s
id
="
s.011910
">1/26 Nam A B
<
lb
/>
AD quadrata, iuncta ſunt æqualia quadra
<
lb
/>
tis AF & AE, quia ſunt æqualia quadrato
<
lb
/>
totius dimetientis. </
s
>
<
s
id
="
s.011911
">Quum igitur AB & AD,
<
lb
/>
ſint inuicem æquales, & A E & A F inæ
<
lb
/>
quales, erunt AB & A D, iunctæ maiores
<
lb
/>
AE & AF, iunctis 1/18 partis vnius. </
s
>
<
s
id
="
s.011912
">Igitur
<
lb
/>
eſt inuenire ſitum, in quo theatra circum
<
lb
/>
uoluta non ſe impedient. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011913
">Oportet autem ſenſim, alternatímque
<
lb
/>
circumagere, quum (vt dixi) diſcrimen quo
<
lb
/>
ſeparari inuicem poſſunt, vix 1/18 vnius
<
lb
/>
partis ſuperet. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011914
">Sunt & duo alij modi, ſed minus elegan
<
lb
/>
tes, quibus fabricari hac ratione theatra
<
lb
/>
poſſunt: verùm in altero theatra oui for
<
lb
/>
mam referunt, vt non ſint rotunda: in reli
<
lb
/>
qua quamuis in medio diuiſum ſit amphi
<
lb
/>
theatrum, non tamen rectè, nec ſecundum
<
lb
/>
dimetientem. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011915
">Quarum ſubtilitatis exemplum eſt in tro
<
arrow.to.target
n
="
marg1641
"/>
<
lb
/>
chleis: conſtat hac ratione: Pondus A an
<
lb
/>
nectitur trochleæ inferiori, in qua duo or
<
lb
/>
biculi B & C, qui circumuertuntur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.011916
">
<
margin.target
id
="
marg1641
"/>
Ponderum
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
fã
">familiè</
expan
>
leuan
<
lb
/>
dorum ratio</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.011917
">In ſuperiore trochlea, duo alij D & E, fu
<
lb
/>
nis circumagitur circa D, & deſcendit per F
<
lb
/>
ad C, & aſcendit per G, & circumuertitur
<
lb
/>
ad E, deſcendens per H, circumuertitur ipſi
<
lb
/>
B, & aſcendens trochleæ nectitur in K. </
s
>
<
s
id
="
s.011918
">Igi
<
lb
/>
tur ex L pondus trahitur, & quia ſuſtinetur
<
lb
/>
ab FGHK, non erit niſi quarta pars ponde
<
lb
/>
ris A, quæ à ſingulis funibus ſuſtinetur, qua
<
lb
/>
re à quarta parte roboris ſurſum trahi po
<
lb
/>
terit. </
s
>
<
s
id
="
s.011919
">Et ſi in ſingulis trochleis tres eſſent
<
lb
/>
orbiculi, à ſexta roboris parte: atque ita puer
<
lb
/>
poterit immenſum pondus ſurſum trahere,
<
lb
/>
niſi quantum funium grauitas, orbiculorum
<
lb
/>
aſperitas, & motus difficultas obſtant. </
s
>
<
s
id
="
s.011920
">Sed
<
lb
/>
quia temporum proportio eſt, vt potentia
<
lb
/>
rum per binos orbiculos, quadruplo, per ter-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>