1homo obmuteſcit, nec equus obſtupeſcit,
quoniam impreſſio quælibet etiam cœle
ſtis, & tempore, & paruitate, & ſubiecti ra
tione, & contrarietate eius quod affici de
bet, debilitatur & inanis redditur. Eadem ra
tione dicunt, caudam lupi in præſepio boum,
vel equorum ſuſpenſam, illos prohibere ne
comedant. Si verùm hoc non ſit, eſſe tamen
poteſt, quandoquidem metu ob odorem per
culſi eſurientes obliuiſcentur cibi, velut
etiam in magnis timoribus hominibus con
tingere ſolet. Verùm huiuſcemodi antipa
thiæ, atque ſympathiæ cauſa eſt conſenſus,
aut diſſenſio dum viuerent. Velut cùm agni
fides, lupi fidibus obſtrepunt, quanquam hoc
idem contingat neruis fermè omnibus di
uerſarum animalium, vt canis & agni. Mani
feſtius hoc contingit etiam in tympanis:
nam ouina coram lupinis penè obmuteſcunt,
ſtridéntque. Haud mirum videri debet, ouis
pellem à lupo dilaniatæ pruritum mouere:
nam ob vehementem metum, tum etiam ob
contrariam naturam, malè afficitur. Et ſi
mors enim vltimum ſit ſupplicium, magis
tamen afficitur corporis in vno quàm alio
genere. Metuit homo magis in mari flu
ctuans, quàm coram hoſtibus. Lupi etiam
caput, ſeu odore, ſeu ſpecie creditur ſuſpen
ſum in columbario arcere viuarias, & mu
ſtelas. Quid mirum? nam & nos niſi ratione
præmiſſa ad leonis caput non accederemus.
Quis illa animalia tuta reddat, ne poſt promi
nens caput reliquum lateat corporis? Illud
penè mirum, ſi verum ſit, caudam lupi ſe
pultam arcere muſcas. Illud certum eſt, lupi
ſtercus, inteſtina, corium comeſta, vel etiam
ſolùm geſtata, colicam tollere: confirmant
enim hæc inteſtinum illud. At membra va
lida, ni vlcere langueant, morbum à ſe pro
pellunt: at confirmant inteſtina, lupi partes
hæ, ſiccando, & propria etiam natura, &
quia validiſſima ſunt: nam lupus etiam ter
ram concoquit, nec vnquam ingluuie labo
rat, tametſi poſt longam famem impleatur,
& carnes ſemper fermè putridas voret: in
teſtinum vnicum habere dicitur, quòd vn
dequaque forma, & magnitudine omnes
partes illius inter ſe ſint ſimiles, non quod
quemadmodum & in cæteris animalibus
non ſit circumuolutum, cùm ſit pedum no
uem. At verò lupi virga in furno ſiccata, ſi
maſticetur, venerem illicò appetere, &
coëundi vim excitare poſſit, mihi adhuc eſt
inexpertum. Ratione quidem hoc non caret,
ſemper tamen id facere poſſe perabſurdum
eſt: oſtenſum eſt enim, maximam ac prom
ptiſſimam Veneris cauſam eſſe φαντασίαν rei
quam amamus, vt potiatur.
quoniam impreſſio quælibet etiam cœle
ſtis, & tempore, & paruitate, & ſubiecti ra
tione, & contrarietate eius quod affici de
bet, debilitatur & inanis redditur. Eadem ra
tione dicunt, caudam lupi in præſepio boum,
vel equorum ſuſpenſam, illos prohibere ne
comedant. Si verùm hoc non ſit, eſſe tamen
poteſt, quandoquidem metu ob odorem per
culſi eſurientes obliuiſcentur cibi, velut
etiam in magnis timoribus hominibus con
tingere ſolet. Verùm huiuſcemodi antipa
thiæ, atque ſympathiæ cauſa eſt conſenſus,
aut diſſenſio dum viuerent. Velut cùm agni
fides, lupi fidibus obſtrepunt, quanquam hoc
idem contingat neruis fermè omnibus di
uerſarum animalium, vt canis & agni. Mani
feſtius hoc contingit etiam in tympanis:
nam ouina coram lupinis penè obmuteſcunt,
ſtridéntque. Haud mirum videri debet, ouis
pellem à lupo dilaniatæ pruritum mouere:
nam ob vehementem metum, tum etiam ob
contrariam naturam, malè afficitur. Et ſi
mors enim vltimum ſit ſupplicium, magis
tamen afficitur corporis in vno quàm alio
genere. Metuit homo magis in mari flu
ctuans, quàm coram hoſtibus. Lupi etiam
caput, ſeu odore, ſeu ſpecie creditur ſuſpen
ſum in columbario arcere viuarias, & mu
ſtelas. Quid mirum? nam & nos niſi ratione
præmiſſa ad leonis caput non accederemus.
Quis illa animalia tuta reddat, ne poſt promi
nens caput reliquum lateat corporis? Illud
penè mirum, ſi verum ſit, caudam lupi ſe
pultam arcere muſcas. Illud certum eſt, lupi
ſtercus, inteſtina, corium comeſta, vel etiam
ſolùm geſtata, colicam tollere: confirmant
enim hæc inteſtinum illud. At membra va
lida, ni vlcere langueant, morbum à ſe pro
pellunt: at confirmant inteſtina, lupi partes
hæ, ſiccando, & propria etiam natura, &
quia validiſſima ſunt: nam lupus etiam ter
ram concoquit, nec vnquam ingluuie labo
rat, tametſi poſt longam famem impleatur,
& carnes ſemper fermè putridas voret: in
teſtinum vnicum habere dicitur, quòd vn
dequaque forma, & magnitudine omnes
partes illius inter ſe ſint ſimiles, non quod
quemadmodum & in cæteris animalibus
non ſit circumuolutum, cùm ſit pedum no
uem. At verò lupi virga in furno ſiccata, ſi
maſticetur, venerem illicò appetere, &
coëundi vim excitare poſſit, mihi adhuc eſt
inexpertum. Ratione quidem hoc non caret,
ſemper tamen id facere poſſe perabſurdum
eſt: oſtenſum eſt enim, maximam ac prom
ptiſſimam Veneris cauſam eſſe φαντασίαν rei
quam amamus, vt potiatur.
Cauda lupi
in præſepiis
ſuſpenſa, pro
hibet iumen
ta, ne come
dant.
Nerui &
tympana
agni obſtre
punt, & pa
rum reſonant
lupinis pul
ſatis.
Ouina pellis
à lupo lace
rata mouet
pruritum.
in præſepiis
ſuſpenſa, pro
hibet iumen
ta, ne come
dant.
Nerui &
tympana
agni obſtre
punt, & pa
rum reſonant
lupinis pul
ſatis.
Ouina pellis
à lupo lace
rata mouet
pruritum.
Magis mirabile eſt, quod referunt, den
tem taxi, vel ſiniſtrum pedem brachio dex
tro hominis alligatum memoriam roborare.
Veriſimilibus forſan quod tradit Symeon
Sethi, ſcilicet fel perdicis arteriis temporum
illitum, vt penetret ſemel in menſe: ad me
moriam confirmandam plurimùm prodeſſe.
Sed & meliſſa confirmat eam, & ingenium
acuit, ac hominum comeſta facit induſtrium:
quòd etiam naſturtium efficere poteſt. Et
gallinæ cerebrum ingenium & memoriam
iuuat, adeò vt aliquos qui delirare cœperant,
reſipiſcere fecerit. Sed meliſſa præter hæc
animi tranquillitatem præſtat, & hilarem
non parum curas pellendo reddit. Sic à cœ
na comeſta ſomnos iucundos facit, vt cau
les triſtes, & phaſeli turbulentos, & allia, ac
cepæ terribiles. Inde ab his natam opinio
nem lamiarum, quæ apio, caſtaneis, fabis, ce
pis, caulibus, phaſelíſque victitantes, viden
tur per ſomnum ferri in diuerſas regiones,
atque ibi diuerſis modis affici, provt vniuſ
cuiuſque fuerit temperies. Iuuantur ergo ad
hæc vnguento, quo ſe totas perungunt. Con
ſtat vt creditur, puerorum pinguedine à ſe
pulchris eruta, ſuccíſque apij, aconitíque tum
pentaphylli, ſiliginéque. Incredibile dictu
quanta ſibi videre perſuadeant: modò læta,
theatra, viridaria, piſcationes, veſtes, orna
tus, ſaltationes, formoſos iuuenes, concubi
túſque eius generis quales maximè optant
reges quoque & magiſtratus cum ſatelliti
bus, gloriámque omnem ac pompam huma
ni generis, multáque alia præclara, velut &
in ſomniis, & picturis quæ maiora ſunt,
quàm quæ natura præſtare poſſit. Velut &
contraria ratione triſtitia, coruos, carceres,
ſolitudinem, tormenta. Neque id mirum,
quanquam veneficum, ad naturales enim
cauſas traduci debet. Quandoquidem exper
tus ſim ſæpe vulgatum vnguentum quod Po
puleon à frondibus populi dicitur, arteriis
pedum ac manuum, quidam etiam dicunt ie
cori tum temporum, in pleriſque ſomnum
conciliare, atque in horum maxima parte
læta oſtendere in ſomnia, quod ſuccus fron
dium nouarum populi animam exhilaret, &
imagines claritate ſua, & colore infectas
oſtendat. Nullus enim color viridi lætior. Si
militer & in cibis: olera enim pleraque, aut
ob tenuitatem, velut meliſſa, aut quia acria,
vt allia, aut quia turbulenta, vt caules, mo
uent inſomnia.
tem taxi, vel ſiniſtrum pedem brachio dex
tro hominis alligatum memoriam roborare.
Veriſimilibus forſan quod tradit Symeon
Sethi, ſcilicet fel perdicis arteriis temporum
illitum, vt penetret ſemel in menſe: ad me
moriam confirmandam plurimùm prodeſſe.
Sed & meliſſa confirmat eam, & ingenium
acuit, ac hominum comeſta facit induſtrium:
quòd etiam naſturtium efficere poteſt. Et
gallinæ cerebrum ingenium & memoriam
iuuat, adeò vt aliquos qui delirare cœperant,
reſipiſcere fecerit. Sed meliſſa præter hæc
animi tranquillitatem præſtat, & hilarem
non parum curas pellendo reddit. Sic à cœ
na comeſta ſomnos iucundos facit, vt cau
les triſtes, & phaſeli turbulentos, & allia, ac
cepæ terribiles. Inde ab his natam opinio
nem lamiarum, quæ apio, caſtaneis, fabis, ce
pis, caulibus, phaſelíſque victitantes, viden
tur per ſomnum ferri in diuerſas regiones,
atque ibi diuerſis modis affici, provt vniuſ
cuiuſque fuerit temperies. Iuuantur ergo ad
hæc vnguento, quo ſe totas perungunt. Con
ſtat vt creditur, puerorum pinguedine à ſe
pulchris eruta, ſuccíſque apij, aconitíque tum
pentaphylli, ſiliginéque. Incredibile dictu
quanta ſibi videre perſuadeant: modò læta,
theatra, viridaria, piſcationes, veſtes, orna
tus, ſaltationes, formoſos iuuenes, concubi
túſque eius generis quales maximè optant
reges quoque & magiſtratus cum ſatelliti
bus, gloriámque omnem ac pompam huma
ni generis, multáque alia præclara, velut &
in ſomniis, & picturis quæ maiora ſunt,
quàm quæ natura præſtare poſſit. Velut &
contraria ratione triſtitia, coruos, carceres,
ſolitudinem, tormenta. Neque id mirum,
quanquam veneficum, ad naturales enim
cauſas traduci debet. Quandoquidem exper
tus ſim ſæpe vulgatum vnguentum quod Po
puleon à frondibus populi dicitur, arteriis
pedum ac manuum, quidam etiam dicunt ie
cori tum temporum, in pleriſque ſomnum
conciliare, atque in horum maxima parte
læta oſtendere in ſomnia, quod ſuccus fron
dium nouarum populi animam exhilaret, &
imagines claritate ſua, & colore infectas
oſtendat. Nullus enim color viridi lætior. Si
militer & in cibis: olera enim pleraque, aut
ob tenuitatem, velut meliſſa, aut quia acria,
vt allia, aut quia turbulenta, vt caules, mo
uent inſomnia.
Somnum pro
vocantia.
vocantia.
Quæcunque igitur non concoquuntur, vt
radices omnes, triſtia mouent ſomnia: iucun
da verò quæ ob tenuitatem concoquuntur, vt
meliſſa, bugloſſum. Sunt enim quædam ſom
ni, quædam inſomniorum, quædam qualita
tum inſomniorum, alia veritatis eorum
cauſæ, aut impedimenta. Cauſæ ſomni ſunt,
quæ grauant caput, & opplent: talia autem
frigida, & humida, aut immodice vnam ex his
qualitatem ſortiuntur. Sed quæ profundos
excitare non poſſunt ſomnos, inſomnia mo
uent. Inſomnia enim in leuibus magis fiunt
ſomniis. Solanum & mâlum ſpinoſum, &
quæcunque multum virent, iucunda oſten
dunt, ſola braſſica excepta. At fabæ cùm ſic
cæ fuerint terribilia. Quæ autem illinuntur,
quoniam magis afficiunt ſpiritus, magis mo
uent imagines in ſomnis. Ignes facium vide
re quæ exuſtum aliquid ſecum habent, vt
fuligo. Theatra & viridaria apij ſuccus, &
mollium herbarum ac ſplendentium. Quæ
cunque verò immodicè ſunt ſicca, videre fa
ciunt multa inſomnia, ſed minimè conſtan
tia. Referunt tamen dentes equi maſculi, ſeu
collo appendantur, ſeu brachio ſiniſtro, eos
quia mala ſomnia videre ſunt ſoliti curare.
Et qui ob talia per ſomnum ſurgunt, ſublata
radices omnes, triſtia mouent ſomnia: iucun
da verò quæ ob tenuitatem concoquuntur, vt
meliſſa, bugloſſum. Sunt enim quædam ſom
ni, quædam inſomniorum, quædam qualita
tum inſomniorum, alia veritatis eorum
cauſæ, aut impedimenta. Cauſæ ſomni ſunt,
quæ grauant caput, & opplent: talia autem
frigida, & humida, aut immodice vnam ex his
qualitatem ſortiuntur. Sed quæ profundos
excitare non poſſunt ſomnos, inſomnia mo
uent. Inſomnia enim in leuibus magis fiunt
ſomniis. Solanum & mâlum ſpinoſum, &
quæcunque multum virent, iucunda oſten
dunt, ſola braſſica excepta. At fabæ cùm ſic
cæ fuerint terribilia. Quæ autem illinuntur,
quoniam magis afficiunt ſpiritus, magis mo
uent imagines in ſomnis. Ignes facium vide
re quæ exuſtum aliquid ſecum habent, vt
fuligo. Theatra & viridaria apij ſuccus, &
mollium herbarum ac ſplendentium. Quæ
cunque verò immodicè ſunt ſicca, videre fa
ciunt multa inſomnia, ſed minimè conſtan
tia. Referunt tamen dentes equi maſculi, ſeu
collo appendantur, ſeu brachio ſiniſtro, eos
quia mala ſomnia videre ſunt ſoliti curare.
Et qui ob talia per ſomnum ſurgunt, ſublata