Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.012786
">
<
pb
pagenum
="
640
"
xlink:href
="
016/01/287.jpg
"/>
cauſa liberati. </
s
>
<
s
id
="
s.012787
">Non paruam ſomni curam ha
<
lb
/>
bendam cenſeo, qui præterquam quòd ſaluti
<
lb
/>
hominis ſit neceſſarius, tertiam ipſius vitæ
<
lb
/>
partem occupat. </
s
>
<
s
id
="
s.012788
">Quæ igitur arteriis tempo
<
lb
/>
rum, & manum ac pedum illinuntur, tum
<
lb
/>
etiam magis colli, vbi ſunt quas ſoporarias
<
lb
/>
vocamus, in vaporem, & halitum conuerſa
<
lb
/>
ſtatim occupant ſpiritus ac mentem, adeò
<
lb
/>
vt etiam per vigilias multa videri facere poſ
<
lb
/>
ſint. </
s
>
<
s
id
="
s.012789
">Sicut & fumi quarundam rerum, quæ
<
lb
/>
propiores ſunt veneficio, quàm ſoporiferis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012790
">Inſomnia verò terrifica plerunque, aut an
<
lb
/>
tecedunt, aut ſubſequuntur magnas calami
<
lb
/>
tates. </
s
>
<
s
id
="
s.012791
">Si enim ob memoriam ſubeunt præ
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1750
"/>
<
lb
/>
ceſſit infortunium. </
s
>
<
s
id
="
s.012792
">Sin autem ob humores
<
lb
/>
fiant, mortem, aut grauem morbum præſa
<
lb
/>
giunt: horum enim cauſa in corpore eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012793
">Quòd ſi ab aſtris contingant, carceres, iniu
<
lb
/>
rias, exilia, iacturámque corporis ſignifica
<
lb
/>
bunt. </
s
>
<
s
id
="
s.012794
">Non enim impreſſionis ſignificatum
<
lb
/>
abſque imprimente cauſa. </
s
>
<
s
id
="
s.012795
">Significatum au
<
lb
/>
tem in homine eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.012796
">Si verò ab anima id eue
<
lb
/>
niat, conſenſu mouetur, & ob id charæ per
<
lb
/>
ſonæ
<
expan
abbr
="
amiſſionẽ
">amiſſionem</
expan
>
declarat. </
s
>
<
s
id
="
s.012797
">Hæc igitur talia eſſe
<
lb
/>
eſſe debent, vt ſomnus ob id ſoluatur: vin
<
lb
/>
citur enim quies tunc ab affectu. </
s
>
<
s
id
="
s.012798
">Aut ſi pau
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1751
"/>
<
lb
/>
lò pòſt omninò ſoluatur ſomnus. </
s
>
<
s
id
="
s.012799
">Inſpicere
<
lb
/>
etiam oportet an violentum aliquid turba
<
lb
/>
rit antè animam: vt cibi, potuſve copia, aut
<
lb
/>
qualitas praua, aut intempeſtiua aſſumptio:
<
lb
/>
an agitatio corporis magna, aut animi, velut
<
lb
/>
metus, & maximè: hæc enim terrores inanes,
<
lb
/>
& vanas etiam ſpes excitare ſolent. </
s
>
<
s
id
="
s.012800
">At de
<
lb
/>
ſomniorum ſignificatis integrè à nobis tra
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1752
"/>
<
lb
/>
ctatum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.012801
">Vigilias autem non eſt cur do
<
lb
/>
ceam facere: nam camphora cum aceto ar
<
lb
/>
teriis illita, etſi minus prodeſt oculis, vigila
<
lb
/>
re facit, vt ruta, caſtoreúmque. </
s
>
<
s
id
="
s.012802
">Quòd facies
<
lb
/>
illita ſepo vrſi, debeat intellectum augere,
<
lb
/>
non videtur habere cauſam, ſi verum ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.012803
">Sed
<
lb
/>
quòd mulæ medulla pota ſtupidum reddat,
<
lb
/>
etſi eſſe poſſit, non tamen apud me certum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1753
"/>
<
lb
/>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.012804
">Sed quòd ſudor mulæ vtero impoſitus,
<
lb
/>
prohibeat concipere mulierem hoc ſatis eſt
<
lb
/>
veriſimile. </
s
>
<
s
id
="
s.012805
">Sed & quòd oculus canis nigri in
<
lb
/>
manu detentus, prohibeat ne canes latrent,
<
lb
/>
faueátque non parum furibus & adulteris,
<
lb
/>
hoc eſſe poteſt propter odorem: nam canes
<
lb
/>
(vt notum eſt) mirum in modum percipiunt
<
lb
/>
odores, quamuis tenuiſſimos. </
s
>
<
s
id
="
s.012806
">In recenti igi
<
lb
/>
tur oculo, non olim eruto, ſi modò hoc ve
<
lb
/>
rum eſt, experiri licet. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012807
">
<
margin.target
id
="
marg1749
"/>
Qui ſurgunt
<
lb
/>
in ſomno
<
lb
/>
quomodo co
<
lb
/>
hibeantur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012808
">
<
margin.target
id
="
marg1750
"/>
Terror in
<
lb
/>
ſomno quid
<
lb
/>
ſignificet.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012809
">
<
margin.target
id
="
marg1751
"/>
Semniorum
<
lb
/>
verorum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012810
">cauſæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012811
">
<
margin.target
id
="
marg1752
"/>
Vigilari quæ
<
lb
/>
faciant.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012812
">
<
margin.target
id
="
marg1753
"/>
Ad
<
expan
abbr
="
prohibẽ
">prohiben-
<
lb
/>
dum</
expan
>
ne mu
<
lb
/>
lier concipiat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012813
">Canes ne ad
<
lb
/>
latrent.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.012814
">Ergo omnia talia aliquando quidem ope
<
lb
/>
rantur, quandoque verò non: nec rhabar
<
lb
/>
barum omne, nec ſemper bilem purgat: vt
<
lb
/>
antiquum inane, leue, carioſum in pituitoſo,
<
lb
/>
hyeméque admodum frigida: vel in corpore
<
lb
/>
robuſtiore. </
s
>
<
s
id
="
s.012815
">Quare ergo vis, vt quæ hîc di
<
lb
/>
cuntur, nunquam fallant? </
s
>
<
s
id
="
s.012816
">cùm res omnes
<
lb
/>
mortales errori ſubiiciantur: & tamen hæc
<
lb
/>
quæ dixi, verſa ſunt vniuerſim, quæque ego
<
lb
/>
probaui. </
s
>
<
s
id
="
s.012817
">Dicunt quòd lapis à cane morſus in
<
lb
/>
potu ſumptus, facit hominem clamare. </
s
>
<
s
id
="
s.012818
">Igi
<
lb
/>
tur ſi clamat, vel cogitur, vel volens facit. </
s
>
<
s
id
="
s.012819
">Si
<
lb
/>
cogitur, noceat egregiè neceſſe eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.012820
">At non
<
lb
/>
dicunt nocere. </
s
>
<
s
id
="
s.012821
">Si ſpontè clamat, igitur vel
<
lb
/>
ludit, atque ſid experimentum irridetur, vel
<
lb
/>
ſenſu caret: igitur adiicere oportet, ebriis da
<
lb
/>
tus: nec ſcio an etiam ſic verum ſit: attamen
<
lb
/>
nocet, & ad iram prouocat lapis à cane mor
<
lb
/>
ſus, ſi in potu ſumatur. </
s
>
<
s
id
="
s.012822
">Sic rectè forſan di
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1754
"/>
<
lb
/>
cunt, ſpumam cameli in potu datam ebrio,
<
lb
/>
illum reddere dæmoniacum: immodicè enim
<
lb
/>
ſicca cùm ſit, cerebrum iam imbecille acri
<
lb
/>
ter commouet. </
s
>
<
s
id
="
s.012823
">Ventriculum arietis in aqua
<
lb
/>
& vino coctum, pleroſque ouium morbos
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1755
"/>
<
lb
/>
ſanare in potu datum, haud immeritò pro
<
lb
/>
ditum eſt, nam ſympathia eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.012824
">Sic & arietis
<
lb
/>
cornu, in ſparagos verti ſi ſepeliatur, ac pu
<
lb
/>
treſcat, tametſi non ſim expertus, multorum
<
lb
/>
tamen teſtimonio concredam. </
s
>
<
s
id
="
s.012825
">Non procul
<
lb
/>
eſt à Metamorphoſi hoc: ſed putredo, vt di
<
lb
/>
xi aliàs, mater eſt multarum rerum. </
s
>
<
s
id
="
s.012826
">Idem
<
lb
/>
cornu iuxta ficum ſepultum, eam adiuuat ad
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1756
"/>
<
lb
/>
celerem fructuum, vt dicunt, maturationem.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012827
">Teſtis dexter Pardi menſes cit, ſi quid aliud.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012828
">Eiuſdem verò fel, venenum eſt præſenta
<
lb
/>
neum quod in vna die occîdit. </
s
>
<
s
id
="
s.012829
">Ita ad ſtran
<
lb
/>
guriam lingua anſeris ebibita mirabilis: &
<
lb
/>
illius teſtes, tum leporis vterus, ad genera
<
lb
/>
tionem mirum in modum valent: valet &
<
lb
/>
piſcis qui ſquilla vocatur: quod mihi quan
<
lb
/>
doque ſucceſſit: oportet autem remota eſſe
<
lb
/>
impedimenta, & purgatum etiam corpus &
<
lb
/>
vterum. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012830
">
<
margin.target
id
="
marg1754
"/>
Vt ebrius
<
lb
/>
dæmoniacus
<
lb
/>
videatur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012831
">
<
margin.target
id
="
marg1755
"/>
Ouium mor
<
lb
/>
bis curandis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012832
">Arietis cor
<
lb
/>
nu in ſpara
<
lb
/>
gum.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012833
">
<
margin.target
id
="
marg1756
"/>
Pardi teſtis
<
lb
/>
dexter
<
expan
abbr
="
ma-ximũ
">ma
<
lb
/>
ximum</
expan
>
in pro
<
lb
/>
uocando
<
expan
abbr
="
mẽ-ſes
">men
<
lb
/>
ſes</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012834
">Eiuſdem fel
<
lb
/>
venenum
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
præſentaneũ
">præſentaneum</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012835
">Ad ſtrangu
<
lb
/>
riam.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.012836
">Verùm ſi nati ſtatim moriantur nec edu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1757
"/>
<
lb
/>
cari poſſunt, prægnans aſſiduè edat oua te
<
lb
/>
ſtudinum. </
s
>
<
s
id
="
s.012837
">Sed ſi cotoneo prægnans edat fre
<
lb
/>
quentius, naſcitur puer, aut puella ingenio
<
lb
/>
ſa, induſtriáque. </
s
>
<
s
id
="
s.012838
">Quid mirum, nam qui ab
<
lb
/>
ebriis generantur, aut qui capas edunt, aut
<
lb
/>
frequentius ieiunantibus, aut nimis ſtudio
<
lb
/>
ſis, plerunque redduntur inſani: nam nutri
<
lb
/>
mentum cerebri, & ſpiritus cum illo, ſi ma
<
lb
/>
lè afficiantur, tales procreant, quales fuerint
<
lb
/>
affectus: atque ita è triſtibus triſtes, aut ex
<
lb
/>
inuidentibus inuidi naſcuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.012839
">Arcent igi
<
lb
/>
tur cotonea vapores à cerebro: quo fit vt
<
lb
/>
infantis ſubſtantia cerebri purior reddatur,
<
lb
/>
vnde ingenium clarius Galeno & medicis
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1758
"/>
<
lb
/>
omnibus teſtibus proficiſcitur. </
s
>
<
s
id
="
s.012840
">Vulgatum
<
lb
/>
eſt, quod cor ſimiæ prohibet pulſum cordis,
<
lb
/>
& curat comitiales, augétque audaciam &
<
lb
/>
intellectum. </
s
>
<
s
id
="
s.012841
">Quid mirum? </
s
>
<
s
id
="
s.012842
">quòd ſimilia à ſi
<
lb
/>
milibus egregiè iuuentur. </
s
>
<
s
id
="
s.012843
">Hoc enim vide
<
lb
/>
mus in ventriculis gallinarum, qui ante ci
<
lb
/>
bum aſſumpti, dummodo concoquantur, ſunt
<
lb
/>
enim difficiles, mirum in modum confirmant
<
lb
/>
ventriculum: tale enim conficitur, quod ali
<
lb
/>
tur
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vt dixi)quale id quod alit. </
s
>
<
s
id
="
s.012844
">Aliqua tamen
<
lb
/>
non ſunt ſimilia, vt piri ſemina, quæ ſunt
<
lb
/>
pulmoni commoda non parum, vt Simeon
<
lb
/>
refert. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012845
">
<
margin.target
id
="
marg1757
"/>
Ad genera
<
lb
/>
tionem filio
<
lb
/>
rum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012846
">Vt nati edu
<
lb
/>
centur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012847
">Vt filij inge
<
lb
/>
nioſi pro
<
lb
/>
creentur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012848
">
<
margin.target
id
="
marg1758
"/>
Cor ſimiæ
<
lb
/>
multum con
<
lb
/>
ferre cordi.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.012849
">Sed ad ſimiæ cor reuertor. </
s
>
<
s
id
="
s.012850
">Hoc (dicunt)
<
lb
/>
dormienti ſuppoſitum, feras per ſomnum
<
lb
/>
oſtendere. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.012851
">Ericij terreſtris cinis fiſtulas, & omnia vl
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1759
"/>
<
lb
/>
cera ſiccat: & ipſe eſus conſumit humidum
<
lb
/>
membrorum ſuperfluum: præcipuè valent il
<
lb
/>
lius iecur & renes,
<
expan
abbr
="
hócq;
">hócque</
expan
>
receptum eſt à me
<
lb
/>
dicis. </
s
>
<
s
id
="
s.012852
">Ad illius pinguedinem pulices congre
<
lb
/>
gati aiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.012853
">Inueni ad hirci
<
expan
abbr
="
ſanguinẽ
">ſanguinem</
expan
>
in fouea
<
lb
/>
poſitum congregari polices, nec eſſet mirum:
<
lb
/>
nam ſi illis dulcior videatur, ad illum ve
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1760
"/>
<
lb
/>
nient. </
s
>
<
s
id
="
s.012854
">Sciebam olim, ſed oblitus ſum, pin
<
lb
/>
guedinem, quæ illita ligneo orbi, cimi
<
lb
/>
ces omnes ad ſe trahebat. </
s
>
<
s
id
="
s.012855
">Vnde infixo gla
<
lb
/>
dio, præcantare eos ille fingebat, quum </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>