Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.012942
">
<
pb
pagenum
="
643
"
xlink:href
="
016/01/290.jpg
"/>
cognitionem poſſe peruenire. </
s
>
<
s
id
="
s.012943
">Verùm quòd
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1769
"/>
<
lb
/>
non licet aſſequi eſt deſcriptio ſphæræ in
<
lb
/>
plano, abſque maximo errore. </
s
>
<
s
id
="
s.012944
">Partem, in
<
lb
/>
quam, docet Ptolemæus deſcribere quartæ
<
lb
/>
parti ſatis proximam: at de tota oportet
<
lb
/>
primum ſupponere, neceſſarium fore vt quæ
<
lb
/>
iuncta ſunt, maximè diſtent. </
s
>
<
s
id
="
s.012945
">Sic cum in hoc
<
lb
/>
partes diuiſas deſcribere volueris, iam hoc
<
lb
/>
te ſuperius docui fermè abſque errore vllo.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012946
">Sed ſi iunctam totam atque continuam, ſup
<
lb
/>
ponemus AB à polo ad polum rectam, & ei
<
lb
/>
æqualem CD, & aliam quoque ei æqualem
<
lb
/>
CE, in directum iunctam, & erit ED du
<
lb
/>
<
figure
id
="
id.016.01.290.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/290/1.jpg
"
number
="
154
"/>
<
lb
/>
pla AB. </
s
>
<
s
id
="
s.012947
">Diuidemus CD & CE, per æqualia
<
lb
/>
in partes 4. vt ſit E F vna quarta pars E C,
<
lb
/>
& CD, & ducemus arcum F H G æqualem
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1770
"/>
<
lb
/>
E D. </
s
>
<
s
id
="
s.012948
">Quòd ſic faciemus: conſtat enim ex
<
lb
/>
demonſtratis hîc, quòd proportio periferiæ
<
lb
/>
circuli ad ſuam diametrum, eſt propinquiſſi
<
lb
/>
ma ei quæ eſt 47. ad 15. ſaltem in facilibus
<
lb
/>
numeris: igitur poſita periferia circuli 360.
<
lb
/>
vt à Ptolemæo ſupponitur, eſt diameter ea
<
lb
/>
rundem partium 115. nam diſcrimen eſt exi
<
lb
/>
guum. </
s
>
<
s
id
="
s.012949
">Ptolemæus autem ponit centum vi
<
lb
/>
ginti. </
s
>
<
s
id
="
s.012950
">Quæres igitur in tabula de arcu &
<
lb
/>
chorda, arcum qui ſit ſeſquitertius ſuæ rectæ
<
lb
/>
detracta parte vigeſimaquarta, & illius re
<
lb
/>
ctam, abſque diminutione illa accipies. </
s
>
<
s
id
="
s.012951
">Erit
<
lb
/>
autem partium fermè centum quadraginta
<
lb
/>
ſeptem. </
s
>
<
s
id
="
s.012952
">Diuide igitur F G in totidem par
<
lb
/>
tes, & iuxta has aſſume duas lineas quæ ſint
<
lb
/>
ſexaginta, ex quibus & FG triangulo facto
<
lb
/>
conum habebis pro centro. </
s
>
<
s
id
="
s.012953
">Ducta igitur
<
lb
/>
FHG, æqualem, & ſuper eadem ſemidiame
<
lb
/>
tro deſcribes ſuper K, punctum medium AB,
<
lb
/>
quæ fit LKM, ita vt dimidium eius vtrinque
<
lb
/>
promineat: inde accepta parallelorum cir
<
lb
/>
culorum tabula, deſcribes vnumquenque
<
lb
/>
circulorum ſuper eodem centro in debita
<
lb
/>
diſtantia citra, & vltra LKM, & cum debita
<
lb
/>
magnitudine, extendendo eos qui proximio
<
lb
/>
res ſunt L K M vltra lineas, quæ à centro
<
lb
/>
communi prouenirent ad L & M. </
s
>
<
s
id
="
s.012954
">Et quan
<
lb
/>
tò paralleli erunt frequentiores, eò exactior
<
lb
/>
erit complanatio. </
s
>
<
s
id
="
s.012955
">Inde diuides vnumquen
<
lb
/>
que circulorum in partes trecentas ſexagin
<
lb
/>
ta, & per illas duces lineas meridianorum
<
lb
/>
loco à polo ad polum, quæ neque rectæ
<
lb
/>
erunt, nec circulorum portiones, ſed iuxta
<
lb
/>
ſymmetriam oculi, & inclinationum ducen
<
lb
/>
dæ erunt. </
s
>
<
s
id
="
s.012956
">Hîc igitur habebis longitudinem
<
lb
/>
latitudini duplam, vt in globi ſuperficie, &
<
lb
/>
diſtantiam circulorum ſeruatam. </
s
>
<
s
id
="
s.012957
">Meridiani
<
lb
/>
etiam non niſi ob obliquitatem maiores vi
<
lb
/>
debuntur, quàm eſſe debeant. </
s
>
<
s
id
="
s.012958
">Quamobrem id
<
lb
/>
genus tranſlationis è figura rotunda in pla
<
lb
/>
nam, videtur omnium eſſe præſtantiſſimum:
<
lb
/>
quod & cœlo, & terræ deſcribendæ commu
<
lb
/>
ne noſtrum inuentum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.012959
">Verùm (vt dixi
<
emph
type
="
italics
"/>
)
<
emph.end
type
="
italics
"/>
<
lb
/>
quiſpiam forſan hæc, taliáque in numero
<
lb
/>
mirabilium habenda non cenſebit, ſed vene
<
lb
/>
ficia tantùm, aliáque his ſimilia. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012960
">
<
margin.target
id
="
marg1769
"/>
Sphæræ quo
<
lb
/>
modo in pla
<
lb
/>
no deſcribi
<
lb
/>
poſſit.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.012961
">
<
margin.target
id
="
marg1770
"/>
Periferiæ
<
lb
/>
circuli ad
<
lb
/>
diæmetrum
<
lb
/>
proportio
<
lb
/>
propinquiſſi
<
lb
/>
ma.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.012962
">Porrò veneficiorum genera quatuor ſunt:
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1771
"/>
<
lb
/>
in inanimatis, in plantis, in animalibus, &
<
lb
/>
hominibus. </
s
>
<
s
id
="
s.012963
">In hominibus autem ſpecies ſunt
<
lb
/>
vndecim: alia enim amorem conciliant, alia
<
lb
/>
odium ſerunt, quędam tabefaciunt, alia pror
<
lb
/>
ſus occidunt, alia rurſus veternum prouo
<
lb
/>
cant, alia faciunt diuinare, quædam morbos
<
lb
/>
curant, quædam impotentes ad Venerem fa
<
lb
/>
ciunt, quædam augent fœlicitatem, quædam
<
lb
/>
omninò infœlicia, alia mentem mouent
<
lb
/>
Quæ mentem mouent, rurſus ſeptem ſunt
<
lb
/>
ſpecierum: alia enim terrorem, alia auda
<
lb
/>
ciam, quædam mœrorem, quædam inſaniam
<
lb
/>
excitant: alia ſpectra videri per ſomnum
<
lb
/>
faciunt, aut etiam verè, & dum vigilant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012964
">Sed quæcunque dum vigilant, ſpectra vide
<
lb
/>
ri faciunt ad ludicram artem, aut dæmonas
<
lb
/>
pertinere ſæpius videntur: nonnunquam ta
<
lb
/>
men ad veneficia. </
s
>
<
s
id
="
s.012965
">Sunt & quæ ſtuporem in
<
lb
/>
ducant non ſolùm in animis hominum, ſed
<
lb
/>
& in corporibus, vt alij mentem immotam
<
lb
/>
habeant, alij cruciatus non ſentiant. </
s
>
<
s
id
="
s.012966
">Cauſæ
<
lb
/>
horum ſunt quatuor: vires manifeſtæ re
<
lb
/>
rum, & occultæ, & fides, atque id quod no
<
lb
/>
bis ignotum eſt, ſeu dæmones, ſeu inferi, ſeu
<
lb
/>
aliquid melius atque præſtantius. </
s
>
<
s
id
="
s.012967
">Materia
<
lb
/>
autem in cibis, potibus, ſuſpenſione, lumini
<
lb
/>
bus, ſuffitis, lectulis, tactu, verbis, prælimi
<
lb
/>
naribus figuris, & notis quas characteres
<
lb
/>
vocant: immolationibus, mentis concuſſio
<
lb
/>
nibus, ſponſionibus, homicidiis, pompis ſa
<
lb
/>
cris, atque prophanis, aliíſque innumeris,
<
lb
/>
quæ recitare longum eſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.012968
">Horum minima
<
lb
/>
pars licita eſt, ſcilicet quæ bonum habent
<
lb
/>
finem, & vel naturæ viribus innititur, aut
<
lb
/>
ſimplici ſupplicationi. </
s
>
<
s
id
="
s.012969
">Aliorum exempla
<
lb
/>
ſubiiciam, vt intelligant homines quàm pa
<
lb
/>
rum fidei his, talibúſque ſit habendum: nam
<
lb
/>
nullum horum quæ naturali ſubiecto ca
<
lb
/>
rent, perpetuum eſt, frequentiúſque fallit,
<
lb
/>
quàm efficiat. </
s
>
<
s
id
="
s.012970
">Quòd ſi beneficio fidei effi
<
lb
/>
ciat, nonne impuriſſimi eſt hominis, atque
<
lb
/>
ingratiſſimi, vti munere eius qui dedit, ad
<
lb
/>
uerſus eum qui dedit? </
s
>
<
s
id
="
s.012971
">Vtque ſciant homi
<
lb
/>
nes, etiam ſi ſuccedant pro votis malè quæ
<
lb
/>
ſita, quàm parum vtilitatis ſint allatura. </
s
>
<
s
id
="
s.012972
">Ne
<
lb
/>
que enim talibus ditari magis contingit,
<
lb
/>
quàm mercaturam exercendo, aut ſapere,
<
lb
/>
quàm ſtudendo, vel in arte militari facilius
<
lb
/>
euadere glorioſum, quàm ſtrenuis factis.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.012973
">Quinimò horum omnium vita plerunque
<
lb
/>
flagitioſa, & calamitoſa, fama contaminata,
<
lb
/>
exiſtimatio contempta, finíſque miſerri
<
lb
/>
mus. </
s
>
<
s
id
="
s.012974
">Quis magis talia profeſſus noſtris tem
<
lb
/>
poribus vno Cornelio Agrippa, cuius om
<
lb
/>
nes nouerunt caſus, vitam, paupertatem, in
<
lb
/>
teritum. </
s
>
<
s
id
="
s.012975
">Et inter principes Ludouicus Sfor
<
lb
/>
tia ſolus inter ſuæ familiæ, mortuus mi
<
lb
/>
ſerrimè in carceribus. </
s
>
<
s
id
="
s.012976
">Et Patruelis eius
<
lb
/>
Laudenſis Epiſcopus, dum talibus operam
<
lb
/>
dat, vix credi poteſt, & ipſe inopia mor
<
lb
/>
tuuus eſt, quum tamen eſſet illuſtri ſan
<
lb
/>
guine, & (vt dixi) Epiſcopus. </
s
>
<
s
id
="
s.012977
">Nam ho
<
lb
/>
rum tutiſſimæ ſunt opes, ac reditus ſecu
<
lb
/>
riſſimi. </
s
>
<
s
id
="
s.012978
">Quis Martino ſeptimo Pontiſice ma
<
lb
/>
gis his delectabatur, quum librum etiam
<
lb
/>
<
emph
type
="
italics
"/>
(
<
emph.end
type
="
italics
"/>
vt fertur) harum ſuperſtitionum in ſinu </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>