1ferret?
cui inter pauciſſimos, rariſſimo exem
plo, contigit à Concilio Pontificia dignita
te exui. Demum illud erit commodi mor
talibus talia recitanti, vt qui non probant,
tuti ſint ab horum ſcelere: ſciantque quæ
admitti oporteat, quæque vitari. Multi enim
adeò timidi & ſuperſtitioſi euadunt, vt dum
vitare ſtudent, quæ vitanda non ſunt, fuga
vana ſuperſtitionis ſuperſtitioſi fiunt. Super
ſtitio enim fit non ſolùm quum facimus quæ
non ſunt facienda, ſed etiam quum quæ vi
tanda non ſunt vitamus. Olim magis vi
guerunt hæ artes nondum nobis orto vero
Chriſti lumine: ſed quàm parum valerent,
oſtendit inuentor ipſe Zoroaſtes, regno ſi
mul à Cyro Cambyſis, & vita ſpoliatus. Re
citat enim Pauſanias, vidiſſe ſe in oppidulo
Pioniæ Myſiæ iuxta Caycum, dum Pioni
(ex Herculis hic fuit deſcendentibus) oppi
di conditori ſacrificarent, è ſedulchro Pionis
fumum exhalaſſe. Quòd dolo factum fuit,
quid enim prohibet, ſub ara ſuppoſito cana
li ad ſepulchrum tendente, atque in canalis
origine, bitumine ac ſtyrace, aut thure, reve
alia quàm quæ in altari adoletur, vel aqua
rum exemplo, vel Heronis dum ſacrificio
ſpontè portas templi aperiri docet, fumum
erumpere è tumulo? ſed & alia naturali ra
tione abſque dolo conſtare potuit. Vidit &
in Hypoëpis, Hierocæſareæque Lydiæ vr
bibus, cinerem in ara non alij colori ſimi
lem, qui quum barbaricis precibus effuſis
aridorum lignorum ſtrue ſuper condita,
flammam ſemper emitteret, lignáque ſu
perimpoſita abſumeret. Potuit & id multis
modis fieri: vel ſi ara caluerit, aut ſi inſ
puerit, nonne calx aqua accenditur? Et nos
lapidem infrà fabricare docebimus, qui hu
mido quocunque accenditur. Quid aliud ma
ius argumentum quòd vis in cinere eſſet
potiùs quàm verbis, quàm color cineris à
cinere alienus? cùm tot modis præſtigias has
facere liceat, non eſt quòd laborem. Nam &
in cinere latêre potuit ignis, velut in fuligi
ne ſolet, cùm exiguus eſt. Non eiuſmodi eſt
quod recitat ille idem dicens: In Methonis
agro cùm Africus ventus vitium germina
excutere ſoleret, gallum alis albis duo al
trinſecus tenentes diſcerpebant, cùm fru
ſtóque circumcurrentes vites ex aduerſo
donec denuò coirent vnà-, ſepeliebant gal
lum ventúſque ceſſabat. Hic perſuaſio, pri
mùm ad decipiendum multum poteſt, tum
magis ſi à religione foueatur. Deinde vento
rum in quibuſdam locis breues ſunt admo
dum flatus, rariſſimè longi. Potuit aliquid
forſan fides, quæ cum geniis ipſis coniuncta
eſt: aut res ipſa naturali aliqua abdita cau
ſa, aut dæmon, qui cum aëreus ſit, nulli ma
gis quàm aëri imperat. Vnde tempeſtates,
dum adiurantur, exoriri ſolent. Multa etiam
in his contingunt quaſi ſint, quæ non ſunt.
Illud admirabilius quod in Heraclea Elidis
Peloponeſi Prouincia equum æneum fuiſſe
narrat in loco cui nomen erat Quialten,
cauda præciſa, & alioquin haud formoſum,
quem alij equi inire conarentur, adeóque
peruicaci ſtudio, vt ob æris leuitatem dila
bentibus repetito aſcenſu vngulæ frange
rentur, donec fuſtibus abigerentur. Hinnie
bant velut reperta equa, & è multis ſtatuis
hanc vexabant, aliis intactis. Obiiciat hic
nobis forſan illud poëticum. Quicquid Græ
cialmendax Mandat in hiſtoriis, me addu
cere: vt (quorundam more) impleatur liber,
ſi non poteſt abſolui. Sed ab hac labe Pau
ſaniam immunem inuenio, non minus quàm
Italarum quenquem. In his enim quæ vidit,
temporum noſtrorum obſeruatio hiſtoriam
comprobat. Quid in Xenophonte, quid in
Thucy dide abſurdum? Vitiauit Herodotus,
aliíque complures Græcam hiſtoriæ fidem:
ſed adulterina à legitimis nemo eſt, qui di
gnoſcere non queat. Arte igitur equum fa
brefactum conſtat, eáque naturali, non dæ
monum auxilio, quiſquis fuit opifex: ſeu im
miſto, quod quidam volunt hippomane, ſeu
ſanguine menſtruo equæ, aut illius potius
ſemine, aliove philtro, quòd in furorem Ve
neris equos agat, non admiror multum. Il
lud magis me detinet, quòd cùm æri fuſo hæc
immiſta ſint, non amiſerint vires, & exuſta
nidorem fumi non veneficij retinuerint.
Deinde, etiam ſi retinere potuiſſent, quomo
do tamdiu & tot per annos? Aut ſi non om
ninò æri immiſta fuêre philtra, quomodo
non computruerint? Veriſimile eſt, equo
rum ſemen abditum viſceribus, immiſtúm
que lachrymæ haud putredini obnoxiæ, fo
raminibus quibuſdam relictis: aut etiam
prius excoctum, ne rancidum fieret, incitaſſe
equos, præſertim forma adiuuante. Nam
equi obtuſa acie videndi, etiam pictis equis,
quandoque hinnierunt, quid mirum eſt à
ſtatua, & odore deceptos? At æneam depre
henderant, tunc iam concitato furore te
nebantur, & vngula qua ſtatuam premunt
ſenſus omninò expers eſt, & odor cum for
ma adhuc vrget. Neque eſt quod de ſexu mi
reris: equi enim odore non viſu ſexum diſtin
guunt. Placuit artifici, ſeu vt magis mirum
videretur, ſeu quod mores, vt Affranius, arte
proderet ſua, ſexum mutare: quandoquidem
ad opus ipſum, & præſtigias hoc nihil fa
ceret. Faciebat forſan non parum caudam
ſuſtuliſſe, vt odor magis concitaret equos.
Quid referam de his quos carminibus refe
runt apud Sueuos glaciem concitatam repri
mere? Hæc maiora ſunt fide. Alij aſtris hæc
tribuunt. Narrat Ioannes Leo, in cacumine
arcis Marrochi tria eſſe aurea poma ponde
ris librarum 1350. quæ multi reges neceſſi
tate compulſi dum auferre tentaſſent, ſemper
infœlicibus caſibus ſunt impediti. Referunt
conflata fuiſſe pretio monilium, gemmarúm
que vxoris regis Iacob Almanſoris, & ſyde
rum concordi poteſtate, tum præcantationi
bus munita aduerſus eos qui illa auferre de
ſtinaſſent. Quòd ſi ibi aurum eſt, non ſup
poſitum clandeſtinè à Principibus metal
lum aliud, conſtante ob vulgi metum fa
ma, ad ea quæ de Hermionis monili ſu
perius ſcripta ſunt, ratio transferenda erit.
Idem narrat in Feſſa, (vrbs eſt nobiliſſi
ma Africæ, ſi Chairum excipias) figuris
quibuſdam in arena factis vates res ad
amuſſim prædicere, vt qui experiun
tur ſtupeant. Refert Matthiolus Medi
dicus iuxta Romam Eremitam ſenem fuiſ
ſe, ad quem multi veniebant eorum no-
plo, contigit à Concilio Pontificia dignita
te exui. Demum illud erit commodi mor
talibus talia recitanti, vt qui non probant,
tuti ſint ab horum ſcelere: ſciantque quæ
admitti oporteat, quæque vitari. Multi enim
adeò timidi & ſuperſtitioſi euadunt, vt dum
vitare ſtudent, quæ vitanda non ſunt, fuga
vana ſuperſtitionis ſuperſtitioſi fiunt. Super
ſtitio enim fit non ſolùm quum facimus quæ
non ſunt facienda, ſed etiam quum quæ vi
tanda non ſunt vitamus. Olim magis vi
guerunt hæ artes nondum nobis orto vero
Chriſti lumine: ſed quàm parum valerent,
oſtendit inuentor ipſe Zoroaſtes, regno ſi
mul à Cyro Cambyſis, & vita ſpoliatus. Re
citat enim Pauſanias, vidiſſe ſe in oppidulo
Pioniæ Myſiæ iuxta Caycum, dum Pioni
(ex Herculis hic fuit deſcendentibus) oppi
di conditori ſacrificarent, è ſedulchro Pionis
fumum exhalaſſe. Quòd dolo factum fuit,
quid enim prohibet, ſub ara ſuppoſito cana
li ad ſepulchrum tendente, atque in canalis
origine, bitumine ac ſtyrace, aut thure, reve
alia quàm quæ in altari adoletur, vel aqua
rum exemplo, vel Heronis dum ſacrificio
ſpontè portas templi aperiri docet, fumum
erumpere è tumulo? ſed & alia naturali ra
tione abſque dolo conſtare potuit. Vidit &
in Hypoëpis, Hierocæſareæque Lydiæ vr
bibus, cinerem in ara non alij colori ſimi
lem, qui quum barbaricis precibus effuſis
aridorum lignorum ſtrue ſuper condita,
flammam ſemper emitteret, lignáque ſu
perimpoſita abſumeret. Potuit & id multis
modis fieri: vel ſi ara caluerit, aut ſi inſ
puerit, nonne calx aqua accenditur? Et nos
lapidem infrà fabricare docebimus, qui hu
mido quocunque accenditur. Quid aliud ma
ius argumentum quòd vis in cinere eſſet
potiùs quàm verbis, quàm color cineris à
cinere alienus? cùm tot modis præſtigias has
facere liceat, non eſt quòd laborem. Nam &
in cinere latêre potuit ignis, velut in fuligi
ne ſolet, cùm exiguus eſt. Non eiuſmodi eſt
quod recitat ille idem dicens: In Methonis
agro cùm Africus ventus vitium germina
excutere ſoleret, gallum alis albis duo al
trinſecus tenentes diſcerpebant, cùm fru
ſtóque circumcurrentes vites ex aduerſo
donec denuò coirent vnà-, ſepeliebant gal
lum ventúſque ceſſabat. Hic perſuaſio, pri
mùm ad decipiendum multum poteſt, tum
magis ſi à religione foueatur. Deinde vento
rum in quibuſdam locis breues ſunt admo
dum flatus, rariſſimè longi. Potuit aliquid
forſan fides, quæ cum geniis ipſis coniuncta
eſt: aut res ipſa naturali aliqua abdita cau
ſa, aut dæmon, qui cum aëreus ſit, nulli ma
gis quàm aëri imperat. Vnde tempeſtates,
dum adiurantur, exoriri ſolent. Multa etiam
in his contingunt quaſi ſint, quæ non ſunt.
Illud admirabilius quod in Heraclea Elidis
Peloponeſi Prouincia equum æneum fuiſſe
narrat in loco cui nomen erat Quialten,
cauda præciſa, & alioquin haud formoſum,
quem alij equi inire conarentur, adeóque
peruicaci ſtudio, vt ob æris leuitatem dila
bentibus repetito aſcenſu vngulæ frange
rentur, donec fuſtibus abigerentur. Hinnie
bant velut reperta equa, & è multis ſtatuis
hanc vexabant, aliis intactis. Obiiciat hic
nobis forſan illud poëticum. Quicquid Græ
cialmendax Mandat in hiſtoriis, me addu
cere: vt (quorundam more) impleatur liber,
ſi non poteſt abſolui. Sed ab hac labe Pau
ſaniam immunem inuenio, non minus quàm
Italarum quenquem. In his enim quæ vidit,
temporum noſtrorum obſeruatio hiſtoriam
comprobat. Quid in Xenophonte, quid in
Thucy dide abſurdum? Vitiauit Herodotus,
aliíque complures Græcam hiſtoriæ fidem:
ſed adulterina à legitimis nemo eſt, qui di
gnoſcere non queat. Arte igitur equum fa
brefactum conſtat, eáque naturali, non dæ
monum auxilio, quiſquis fuit opifex: ſeu im
miſto, quod quidam volunt hippomane, ſeu
ſanguine menſtruo equæ, aut illius potius
ſemine, aliove philtro, quòd in furorem Ve
neris equos agat, non admiror multum. Il
lud magis me detinet, quòd cùm æri fuſo hæc
immiſta ſint, non amiſerint vires, & exuſta
nidorem fumi non veneficij retinuerint.
Deinde, etiam ſi retinere potuiſſent, quomo
do tamdiu & tot per annos? Aut ſi non om
ninò æri immiſta fuêre philtra, quomodo
non computruerint? Veriſimile eſt, equo
rum ſemen abditum viſceribus, immiſtúm
que lachrymæ haud putredini obnoxiæ, fo
raminibus quibuſdam relictis: aut etiam
prius excoctum, ne rancidum fieret, incitaſſe
equos, præſertim forma adiuuante. Nam
equi obtuſa acie videndi, etiam pictis equis,
quandoque hinnierunt, quid mirum eſt à
ſtatua, & odore deceptos? At æneam depre
henderant, tunc iam concitato furore te
nebantur, & vngula qua ſtatuam premunt
ſenſus omninò expers eſt, & odor cum for
ma adhuc vrget. Neque eſt quod de ſexu mi
reris: equi enim odore non viſu ſexum diſtin
guunt. Placuit artifici, ſeu vt magis mirum
videretur, ſeu quod mores, vt Affranius, arte
proderet ſua, ſexum mutare: quandoquidem
ad opus ipſum, & præſtigias hoc nihil fa
ceret. Faciebat forſan non parum caudam
ſuſtuliſſe, vt odor magis concitaret equos.
Quid referam de his quos carminibus refe
runt apud Sueuos glaciem concitatam repri
mere? Hæc maiora ſunt fide. Alij aſtris hæc
tribuunt. Narrat Ioannes Leo, in cacumine
arcis Marrochi tria eſſe aurea poma ponde
ris librarum 1350. quæ multi reges neceſſi
tate compulſi dum auferre tentaſſent, ſemper
infœlicibus caſibus ſunt impediti. Referunt
conflata fuiſſe pretio monilium, gemmarúm
que vxoris regis Iacob Almanſoris, & ſyde
rum concordi poteſtate, tum præcantationi
bus munita aduerſus eos qui illa auferre de
ſtinaſſent. Quòd ſi ibi aurum eſt, non ſup
poſitum clandeſtinè à Principibus metal
lum aliud, conſtante ob vulgi metum fa
ma, ad ea quæ de Hermionis monili ſu
perius ſcripta ſunt, ratio transferenda erit.
Idem narrat in Feſſa, (vrbs eſt nobiliſſi
ma Africæ, ſi Chairum excipias) figuris
quibuſdam in arena factis vates res ad
amuſſim prædicere, vt qui experiun
tur ſtupeant. Refert Matthiolus Medi
dicus iuxta Romam Eremitam ſenem fuiſ
ſe, ad quem multi veniebant eorum no-