Cardano, Girolamo, De subtilitate, 1663

List of thumbnails

< >
291
291
292
292
293
293
294
294
295
295
296
296
297
297
298
298
299
299
300
300
< >
page |< < of 403 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.012978">
                <pb pagenum="644" xlink:href="016/01/291.jpg"/>
              ferret? </s>
              <s id="s.012979">cui inter pauciſſimos, rariſſimo exem­
                <lb/>
              plo, contigit à Concilio Pontificia dignita­
                <lb/>
              te exui. </s>
              <s id="s.012980">Demum illud erit commodi mor­
                <lb/>
              talibus talia recitanti, vt qui non probant,
                <lb/>
              tuti ſint ab horum ſcelere: ſciantque quæ
                <lb/>
              admitti oporteat, quæque vitari. </s>
              <s id="s.012981">Multi enim
                <lb/>
              adeò timidi & ſuperſtitioſi euadunt, vt dum
                <lb/>
              vitare ſtudent, quæ vitanda non ſunt, fuga
                <lb/>
              vana ſuperſtitionis ſuperſtitioſi fiunt. </s>
              <s id="s.012982">Super­
                <lb/>
              ſtitio enim fit non ſolùm quum facimus quæ
                <lb/>
              non ſunt facienda, ſed etiam quum quæ vi­
                <lb/>
              tanda non ſunt vitamus. </s>
              <s id="s.012983">Olim magis vi­
                <lb/>
              guerunt hæ artes nondum nobis orto vero
                <lb/>
              Chriſti lumine: ſed quàm parum valerent,
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1772"/>
                <lb/>
              oſtendit inuentor ipſe Zoroaſtes, regno ſi­
                <lb/>
              mul à Cyro Cambyſis, & vita ſpoliatus. </s>
              <s id="s.012984">Re­
                <lb/>
              citat enim Pauſanias, vidiſſe ſe in oppidulo
                <lb/>
              Pioniæ Myſiæ iuxta Caycum, dum Pioni
                <lb/>
              (ex Herculis hic fuit deſcendentibus) oppi­
                <lb/>
              di conditori ſacrificarent, è ſedulchro Pionis
                <lb/>
              fumum exhalaſſe. </s>
              <s id="s.012985">Quòd dolo factum fuit,
                <lb/>
              quid enim prohibet, ſub ara ſuppoſito cana­
                <lb/>
              li ad ſepulchrum tendente, atque in canalis
                <lb/>
              origine, bitumine ac ſtyrace, aut thure, reve
                <lb/>
              alia quàm quæ in altari adoletur, vel aqua­
                <lb/>
              rum exemplo, vel Heronis dum ſacrificio
                <lb/>
              ſpontè portas templi aperiri docet, fumum
                <lb/>
              erumpere è tumulo? </s>
              <s id="s.012986">ſed & alia naturali ra­
                <lb/>
              tione abſque dolo conſtare potuit. </s>
              <s id="s.012987">Vidit &
                <lb/>
              in Hypoëpis, Hierocæſareæque Lydiæ vr­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1773"/>
                <lb/>
              bibus, cinerem in ara non alij colori ſimi­
                <lb/>
              lem, qui quum barbaricis precibus effuſis
                <lb/>
              aridorum lignorum ſtrue ſuper condita,
                <lb/>
              flammam ſemper emitteret, lignáque ſu­
                <lb/>
              perimpoſita abſumeret. </s>
              <s id="s.012988">Potuit & id multis
                <lb/>
              modis fieri: vel ſi ara caluerit, aut ſi inſ­
                <lb/>
              puerit, nonne calx aqua accenditur? </s>
              <s id="s.012989">Et nos
                <lb/>
              lapidem infrà fabricare docebimus, qui hu­
                <lb/>
              mido quocunque accenditur. </s>
              <s id="s.012990">Quid aliud ma­
                <lb/>
              ius argumentum quòd vis in cinere eſſet
                <lb/>
              potiùs quàm verbis, quàm color cineris à
                <lb/>
              cinere alienus? </s>
              <s id="s.012991">cùm tot modis præſtigias has
                <lb/>
              facere liceat, non eſt quòd laborem. </s>
              <s id="s.012992">Nam &
                <lb/>
              in cinere latêre potuit ignis, velut in fuligi­
                <lb/>
              ne ſolet, cùm exiguus eſt. </s>
              <s id="s.012993">Non eiuſmodi eſt
                <lb/>
              quod recitat ille idem dicens: In Methonis
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1774"/>
                <lb/>
              agro cùm Africus ventus vitium germina
                <lb/>
              excutere ſoleret, gallum alis albis duo al­
                <lb/>
              trinſecus tenentes diſcerpebant, cùm fru­
                <lb/>
              ſtóque circumcurrentes vites ex aduerſo
                <lb/>
              donec denuò coirent vnà-, ſepeliebant gal­
                <lb/>
              lum ventúſque ceſſabat. </s>
              <s id="s.012994">Hic perſuaſio, pri­
                <lb/>
              mùm ad decipiendum multum poteſt, tum
                <lb/>
              magis ſi à religione foueatur. </s>
              <s id="s.012995">Deinde vento­
                <lb/>
              rum in quibuſdam locis breues ſunt admo­
                <lb/>
              dum flatus, rariſſimè longi. </s>
              <s id="s.012996">Potuit aliquid
                <lb/>
              forſan fides, quæ cum geniis ipſis coniuncta
                <lb/>
              eſt: aut res ipſa naturali aliqua abdita cau­
                <lb/>
              ſa, aut dæmon, qui cum aëreus ſit, nulli ma­
                <lb/>
              gis quàm aëri imperat. </s>
              <s id="s.012997">Vnde tempeſtates,
                <lb/>
              dum adiurantur, exoriri ſolent. </s>
              <s id="s.012998">Multa etiam
                <lb/>
              in his contingunt quaſi ſint, quæ non ſunt.
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1775"/>
                <lb/>
              Illud admirabilius quod in Heraclea Elidis
                <lb/>
              Peloponeſi Prouincia equum æneum fuiſſe
                <lb/>
              narrat in loco cui nomen erat Quialten,
                <lb/>
              cauda præciſa, & alioquin haud formoſum,
                <lb/>
              quem alij equi inire conarentur, adeóque
                <lb/>
              peruicaci ſtudio, vt ob æris leuitatem dila­
                <lb/>
              bentibus repetito aſcenſu vngulæ frange­
                <lb/>
              rentur, donec fuſtibus abigerentur. </s>
              <s id="s.012999">Hinnie­
                <lb/>
              bant velut reperta equa, & è multis ſtatuis
                <lb/>
              hanc vexabant, aliis intactis. </s>
              <s id="s.013000">Obiiciat hic
                <lb/>
              nobis forſan illud poëticum. </s>
              <s id="s.013001">Quicquid Græ­
                <lb/>
              cialmendax Mandat in hiſtoriis, me addu­
                <lb/>
              cere: vt (quorundam more) impleatur liber,
                <lb/>
              ſi non poteſt abſolui. </s>
              <s id="s.013002">Sed ab hac labe Pau­
                <lb/>
              ſaniam immunem inuenio, non minus quàm
                <lb/>
              Italarum quenquem. </s>
              <s id="s.013003">In his enim quæ vidit,
                <lb/>
              temporum noſtrorum obſeruatio hiſtoriam
                <lb/>
              comprobat. </s>
              <s id="s.013004">Quid in Xenophonte, quid in
                <lb/>
              Thucy dide abſurdum? </s>
              <s id="s.013005">Vitiauit Herodotus,
                <lb/>
              aliíque complures Græcam hiſtoriæ fidem:
                <lb/>
              ſed adulterina à legitimis nemo eſt, qui di­
                <lb/>
              gnoſcere non queat. </s>
              <s id="s.013006">Arte igitur equum fa­
                <lb/>
              brefactum conſtat, eáque naturali, non dæ­
                <lb/>
              monum auxilio, quiſquis fuit opifex: ſeu im­
                <lb/>
              miſto, quod quidam volunt hippomane, ſeu
                <lb/>
              ſanguine menſtruo equæ, aut illius potius
                <lb/>
              ſemine, aliove philtro, quòd in furorem Ve­
                <lb/>
              neris equos agat, non admiror multum. </s>
              <s id="s.013007">Il­
                <lb/>
              lud magis me detinet, quòd cùm æri fuſo hæc
                <lb/>
              immiſta ſint, non amiſerint vires, & exuſta
                <lb/>
              nidorem fumi non veneficij retinuerint.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013008">Deinde, etiam ſi retinere potuiſſent, quomo­
                <lb/>
              do tamdiu & tot per annos? </s>
              <s id="s.013009">Aut ſi non om­
                <lb/>
              ninò æri immiſta fuêre philtra, quomodo
                <lb/>
              non computruerint? </s>
              <s id="s.013010">Veriſimile eſt, equo­
                <lb/>
              rum ſemen abditum viſceribus, immiſtúm­
                <lb/>
              que lachrymæ haud putredini obnoxiæ, fo­
                <lb/>
              raminibus quibuſdam relictis: aut etiam
                <lb/>
              prius excoctum, ne rancidum fieret, incitaſſe
                <lb/>
              equos, præſertim forma adiuuante. </s>
              <s id="s.013011">Nam
                <lb/>
              equi obtuſa acie videndi, etiam pictis equis,
                <lb/>
              quandoque hinnierunt, quid mirum eſt à
                <lb/>
              ſtatua, & odore deceptos? </s>
              <s id="s.013012">At æneam depre­
                <lb/>
              henderant, tunc iam concitato furore te­
                <lb/>
              nebantur, & vngula qua ſtatuam premunt
                <lb/>
              ſenſus omninò expers eſt, & odor cum for­
                <lb/>
              ma adhuc vrget. </s>
              <s id="s.013013">Neque eſt quod de ſexu mi­
                <lb/>
              reris: equi enim odore non viſu ſexum diſtin­
                <lb/>
              guunt. </s>
              <s id="s.013014">Placuit artifici, ſeu vt magis mirum
                <lb/>
              videretur, ſeu quod mores, vt Affranius, arte
                <lb/>
              proderet ſua, ſexum mutare: quandoquidem
                <lb/>
              ad opus ipſum, & præſtigias hoc nihil fa­
                <lb/>
              ceret. </s>
              <s id="s.013015">Faciebat forſan non parum caudam
                <lb/>
              ſuſtuliſſe, vt odor magis concitaret equos.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013016">Quid referam de his quos carminibus refe­
                <lb/>
              runt apud Sueuos glaciem concitatam repri­
                <lb/>
              mere? </s>
              <s id="s.013017">Hæc maiora ſunt fide. </s>
              <s id="s.013018">Alij aſtris hæc
                <lb/>
              tribuunt. </s>
              <s id="s.013019">Narrat Ioannes Leo, in cacumine
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1776"/>
                <lb/>
              arcis Marrochi tria eſſe aurea poma ponde­
                <lb/>
              ris librarum 1350. quæ multi reges neceſſi­
                <lb/>
              tate compulſi dum auferre tentaſſent, ſemper
                <lb/>
              infœlicibus caſibus ſunt impediti. </s>
              <s id="s.013020">Referunt
                <lb/>
              conflata fuiſſe pretio monilium, gemmarúm­
                <lb/>
              que vxoris regis Iacob Almanſoris, & ſyde­
                <lb/>
              rum concordi poteſtate, tum præcantationi­
                <lb/>
              bus munita aduerſus eos qui illa auferre de­
                <lb/>
              ſtinaſſent. </s>
              <s id="s.013021">Quòd ſi ibi aurum eſt, non ſup­
                <lb/>
              poſitum clandeſtinè à Principibus metal­
                <lb/>
              lum aliud, conſtante ob vulgi metum fa­
                <lb/>
              ma, ad ea quæ de Hermionis monili ſu­
                <lb/>
              perius ſcripta ſunt, ratio transferenda erit.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013022">Idem narrat in Feſſa, (vrbs eſt nobiliſſi­
                <lb/>
              ma Africæ, ſi Chairum excipias) figuris
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1777"/>
                <lb/>
              quibuſdam in arena factis vates res ad
                <lb/>
              amuſſim prædicere, vt qui experiun­
                <lb/>
              tur ſtupeant. </s>
              <s id="s.013023">Refert Matthiolus Medi­
                <lb/>
              dicus iuxta Romam Eremitam ſenem fuiſ­
                <lb/>
              ſe, ad quem multi veniebant eorum no-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>