Cardano, Girolamo, De subtilitate, 1663

List of thumbnails

< >
291
291
292
292
293
293
294
294
295
295
296
296
297
297
298
298
299
299
300
300
< >
page |< < of 403 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.013246">
                <pb pagenum="649" xlink:href="016/01/296.jpg"/>
              dum conferre anheloſis ac ſuſpirioſis. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013247">
                <margin.target id="marg1805"/>
              Aduerſus
                <lb/>
              crucas.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013248">
                <margin.target id="marg1806"/>
              Cura prodi­
                <lb/>
              gioſa fratris
                <lb/>
              regis. </s>
              <s id="s.013249">Ad
                <lb/>
              impinguan­
                <lb/>
              dum homi­
                <lb/>
              nes.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013250">
                <margin.target id="marg1807"/>
              Aduerſus
                <lb/>
              rubiginem.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013251">
                <margin.target id="marg1808"/>
              Aduerſus
                <lb/>
              ſpirandi dif­
                <lb/>
              ficultatem.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013252">Innumera in hoc genere referre poſſem,
                <lb/>
              quorum origo ignota parit admirationem,
                <lb/>
              nec ſolum in plantis, animalibus, homini­
                <lb/>
              bus, ſed (vt dixi ) in regionibus, ſolo aquis,
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1809"/>
                <lb/>
              tum operationibus. </s>
              <s id="s.013253">Iſchiæ dolor cum vehe­
                <lb/>
              mentiſſimus ſit, perſæpè muſica curatur. </s>
              <s id="s.013254">An
                <lb/>
              quòd dolor hic hic, quum membrum non
                <lb/>
              afficiat principale, leniatur, tranſlatis aliò
                <lb/>
              ob delectationem ſpiritibus, inde vſu auer­
                <lb/>
              titur à calore confirmato doloris cauſa? </s>
              <s id="s.013255">Co­
                <lb/>
              lumbæ alliciuntur hoc paſtillo: maizi, ſeu
                <lb/>
              ſorgi libras 60. cymini libras ſex, mellis
                <lb/>
              10. coſti libram vnam, ſeminis viticis li­
                <lb/>
              bras quinque, coquuntur omnia in aqua
                <lb/>
              ad illius conſumptionem, inde additur vi­
                <lb/>
              ni odorati optimi quantum ſufficit cum li­
                <lb/>
              bris 15. cæmenti vetuſti, & fit tumulus in
                <lb/>
              columbarij medio: columbæ aliæ cùm odo­
                <lb/>
              rem ſenſerint, ad locum veniunt: ſentiunt
                <lb/>
              autem cùm ipſis commiſcentur indigenis
                <lb/>
              columbis: cùm ſemel adierint locum, re­
                <lb/>
              linquere nequeunt, ſuauitate ciui allectæ.
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1810"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013256">
                <margin.target id="marg1809"/>
              Iſchiæ do­
                <lb/>
              lor cum mu
                <lb/>
              ſica quando­
                <lb/>
              que ſanetur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013257">Columbæ vt
                <lb/>
              ad columba­
                <lb/>
              ria trahan­
                <lb/>
              tur.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013258">
                <margin.target id="marg1810"/>
              Veneficiis an
                <lb/>
              vis ad ſit.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013259">De veneficiis maior eſt dubitatio, quæ
                <lb/>
              ſine eſca ( vt ita dicam ) fiunt. </s>
              <s id="s.013260">Erat apud
                <lb/>
              gentes quaſdam ſacrificium Molocho dæ­
                <lb/>
              moni, quo cùm rex filium proprium im­
                <lb/>
              molaſſet in muris, ne Iudæi vrbem cape­
                <lb/>
              rent, prohibuit apud Romanos Hyſtero­
                <lb/>
              potmi, id eſt, vtero naſcentium ſortem
                <lb/>
              ſubeuntes, quoniam pro eis tanquam mor­
                <lb/>
              tuis ſacra diis manibus cùm abeſſent, per­
                <lb/>
              acta forent. </s>
              <s id="s.013261">Et niſi per tegulas ingrede­
                <lb/>
              rentur, vi vitam finiri credebantur. </s>
              <s id="s.013262">Huius
                <lb/>
              rei teſtis eſt Plutarchus in Problematibus.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013263">Idem refert. </s>
              <s id="s.013264">Acteium plebis tribunum, ad­
                <lb/>
              uerſus M. </s>
              <s id="s.013265">Craſſum deuotiones ac diras pre­
                <lb/>
              ces diis manibus profudiſſe. </s>
              <s id="s.013266">Apud Chri­
                <lb/>
              ſtianos earum loco, quæ Craſſum perdi­
                <lb/>
              diſſe creduntur, præcepta ſunt vallis Io­
                <lb/>
              ſaphat, quibus publicè interdictum eſt,
                <lb/>
              his ad mortem cogi intra annum exiſtiman­
                <lb/>
              tur rei, & qui debita negant, aut ob po­
                <arrow.to.target n="marg1811"/>
                <lb/>
              tentiam cogi non poſſunt. </s>
              <s id="s.013267">Fiunt hæc in
                <lb/>
              agro vt intelligo Bergomenſi. </s>
              <s id="s.013268">Alij ab arte
                <lb/>
              implorarunt non à ſuperis auxilium: velut
                <lb/>
              qui collarium ex chalybe admantino cir­
                <lb/>
              cundat collo debitoris, quod à nullo præ­
                <lb/>
              terquam eo, qui impoſuit poteſt detrahi.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013269">Annis ab hinc paucis periit ea fraude ci­
                <lb/>
              uis noſter Zafaronus, à Vincentino credi­
                <lb/>
              tore circumuentus, cùm anguſtius, quàm
                <lb/>
              voluerat, impoſuiſſet. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013270">
                <margin.target id="marg1811"/>
              Collarium
                <lb/>
              adaman­
                <lb/>
              tium,</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013271">Sed ad veneficia reuertor. </s>
              <s id="s.013272">Quidam ce­
                <lb/>
              reo in domo inimici accenſo, & tranſlato
                <lb/>
              in proximum templum, diris imprecatio­
                <lb/>
              nibus vtuntur, qua arte periiſſe quondam
                <lb/>
              Gaſparem Vicomercatum patritium
                <expan abbr="noſtrũ">noſtrum</expan>
                <lb/>
              creditum eſt. </s>
              <s id="s.013273">Quid ego de his ſentiam, di­
                <lb/>
              cam. </s>
              <s id="s.013274">Multum prodeſt ad veneficij vim ti­
                <lb/>
              mor, aut ſpes eius, in quem vertitur, tum
                <lb/>
              eius qui facit, aut peragit conſtantia fidei:
                <lb/>
              tum ſi quid omninò præter verba addatur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013275">Caſus ac fortuna. </s>
              <s id="s.013276">Demum occultum quod­
                <lb/>
              dam eſt, quòd vnicuique proprium eſt
                <lb/>
              non ſolum ſpeciei, ſed etiam ſingularis
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1812"/>
                <lb/>
              huius aut alterius viri. </s>
              <s id="s.013277">Inuenio nempe apud
                <lb/>
              Arianum fide dignum hiſtoricum in ſepti­
                <lb/>
              mo de geſtis Alexandri, antequam Ale­
                <lb/>
              xander è vita excederet, Pythagoram Apol­
                <lb/>
              lodori fratrem, cùm iecur immolaſſet ſine
                <lb/>
              capite inuentum. </s>
              <s id="s.013278">Idem illi pro Hepheſtione
                <lb/>
              iam aduenerat ſacrificanti, & poſt pro
                <lb/>
              Perdicca atque Antigono: aliis verò pro
                <lb/>
              Cimone: quorum omnium mors ſtatim ſe­
                <lb/>
              cuta eſt. </s>
              <s id="s.013279">Sed & Alexandrum à Chaldæis
                <lb/>
              monitum refert, ne Babylonem ingrede­
                <lb/>
              retur, quòd ei fatalis eſſet. </s>
              <s id="s.013280">Vnde cùm ille
                <lb/>
              intraſſet, ſtatim exiſſe, foſſamque Euphra­
                <lb/>
              tis Pollacopam conſideraſſe. </s>
              <s id="s.013281">Sunt tamen
                <lb/>
              qui dicant, illos fraude commentos hoc va­
                <lb/>
              ticinium, quòd rei eſſent interceptæ pecu­
                <lb/>
              niæ haud contemnendæ. </s>
              <s id="s.013282">Sunt etiam in no­
                <lb/>
              bis veſtigia quædam futurorum euentuum
                <lb/>
              in vnguibus, atque etiam in dentibus. </s>
              <s id="s.013283">In
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1813"/>
                <lb/>
              quibuſdam euentus maculæ hæ oſtendunt,
                <lb/>
              in aliis ſolum ſpes inanes: ſed pro manus
                <lb/>
              natura, & digitorum in quibus fiunt, &
                <lb/>
              colorum, & mutatione earum In pollice
                <lb/>
              honores, & voluptates, in indice lucra, in
                <lb/>
              minimo circa parua negocia, in medio co­
                <lb/>
              gitationes, & labores, in annulari di­
                <lb/>
              gnitatem, nigræ quidem euertunt, & ca­
                <lb/>
              lamitates nunciant, albæ felicitates, ma­
                <lb/>
              gnæ magnas, & nitidæ manifeſtas, paruæ
                <lb/>
              paruas. </s>
              <s id="s.013284">Obſcuræ felicitates minuunt cala­
                <lb/>
              mitates: quandoque etiam augent. </s>
              <s id="s.013285">In ſeni­
                <lb/>
              bus, & minus efficacibus ſpes pro factis
                <lb/>
              pollicentur. </s>
              <s id="s.013286">Nigræ timores, non tamen
                <lb/>
              adeò frequenter inanes, vt albæ ſpes. </s>
              <s id="s.013287">Na­
                <lb/>
              tura enim pronior humana ad malum, quàm
                <lb/>
              ad bonum. </s>
              <s id="s.013288">Et ætates, & morbi bona pro­
                <lb/>
              hibere poſſunt, mala accerſunt. </s>
              <s id="s.013289">Semper ta­
                <lb/>
              men vbi ſplendida radiauerit, plus aliquid
                <lb/>
              ſpe, aut timore præſtat: dextra quidem ex
                <lb/>
              induſtria, ſiniſtra ex fortuna, niſi quis ſini­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1814"/>
                <lb/>
              ſtram habeat firmiorem. </s>
              <s id="s.013290">Tempus autem
                <lb/>
              initij cùm in radice vnguis apparent, effe­
                <lb/>
              ctus autem quum ad ſummum peruenerint.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013291">Intereſt & hoc inter ſpem, & timorem ac
                <lb/>
              effectum, quòd hæ quidem, vt magis pro­
                <lb/>
              cedunt, eò magis nitent, & augentur, aliæ
                <lb/>
              minuuntur, & euaneſcunt. </s>
              <s id="s.013292">Tempus autem
                <lb/>
              mutationis totius partis vnguis, quæ vide­
                <lb/>
              tur, eſt menſium trium vſque ad ſex: totius
                <lb/>
              autem difficilius eſt coniectari, ſed vt exi­
                <lb/>
              ſtimo vſque ad annum pertingere poteſt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013293">Dentium vero partis, eius ſcilicet, quæ è gin­
                <lb/>
              giua prominet, mutatio fit ſeptemnio fermè:
                <lb/>
              totius autem fermè duodecim, aut parùm
                <lb/>
              minus. </s>
              <s id="s.013294">Sed hoc vt parum conſtat, ita pa­
                <lb/>
              rum vtile eſt. </s>
              <s id="s.013295">Obſeruari & hoc in mulieri­
                <lb/>
              bus, matre, filiáque. </s>
              <s id="s.013296">Mater S. veſtigium
                <lb/>
              habuit, filia tale O: candidum vtrumque
                <lb/>
              imò niueum: ab exitu è gingiua vſquequo
                <lb/>
              attrito dente euaneſceret, fluxêre anni cir­
                <lb/>
              citer ſex tuncque nupta eſt illuſtri iuueni,
                <lb/>
              cùm ipſa pauper eſſet. </s>
              <s id="s.013297">In quibuſdam effe­
                <lb/>
              ctus pollicentur, atque celerius, tardiuſve: vt
                <lb/>
              mater maritum conſecuta eſt nobiliorem,
                <lb/>
              filia ſpem ſolùm. </s>
              <s id="s.013298">Ex quibus manifeſtum
                <lb/>
              eſt, vnguium incrementum Lunæ deberi
                <lb/>
              manifeſtè, dentium autem Soli. </s>
              <s id="s.013299">
                <expan abbr="Quamobrẽ">Quamobrem</expan>
                <lb/>
              non ſuperſtirioſa eſt hæc obſeruatio. </s>
              <s id="s.013300">Ab
                <lb/>
              iiſdem enim cauſis, quibus nos, noſtraque
                <lb/>
              iuuantur, Sole ſcilicet, & Luna, ab iiſdem
                <lb/>
              fiunt, & veſtigia ipſa. </s>
              <s id="s.013301">Apparent autem ma­
                <lb/>
              ximè his in partibus, quod ibi facilius im-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>