Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.013301
">
<
pb
pagenum
="
650
"
xlink:href
="
016/01/297.jpg
"/>
primantur, propter illarum nitorem ac
<
expan
abbr
="
perſ-picuitatẽ
">perſ
<
lb
/>
picuitatem</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.013302
">
<
expan
abbr
="
Certũ
">Certum</
expan
>
eſt enim, quòd quibus talia
<
lb
/>
eueniunt, his eft anima valde ſolers
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
ſa
<
lb
/>
gax, vt de illis mulieribus
<
expan
abbr
="
dictũ
">dictum</
expan
>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.013303
">Nam
<
expan
abbr
="
dẽ-tium
">den
<
lb
/>
tium</
expan
>
maculæ plus pollicetur, quo ad
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
,
<
lb
/>
quia ad Solem referuntur, ſicut vnguium ad
<
lb
/>
fortunam, quia ad
<
expan
abbr
="
Lunã
">Lunam</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.013304
">Hoc mihi
<
expan
abbr
="
obſeruã-ti
">obſeruan
<
lb
/>
ti</
expan
>
verius viſum eſt, quàm aliud augurij ge
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1815
"/>
<
lb
/>
nus, ac non parùm profuit. </
s
>
<
s
id
="
s.013305
">Diuinatio enim
<
lb
/>
tantùm prodeſſe videtur, quantum per fa
<
lb
/>
tum licet. </
s
>
<
s
id
="
s.013306
">Fiunt & technæ non leues in hoc
<
lb
/>
genere: velut qui ouo inſcribunt, quæcun
<
lb
/>
que velint intus, quòd cortex ſi peruius, &
<
lb
/>
admittat colores. </
s
>
<
s
id
="
s.013307
">Gallas cum alumine tritas
<
lb
/>
aceto ſubige: inde inſcribe hoc liquore quod
<
lb
/>
velis cortici, & ſiccatum impone muriæ:
<
lb
/>
vel cera obline ouum, & inſcriptis literis
<
lb
/>
ſtylo vt cera dehiſcat, maneantque lituræ,
<
lb
/>
in quibus humor imponatur: ſiccum ouum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1816
"/>
<
lb
/>
coquito, donec dureſcat, inde acri aceto
<
lb
/>
infunde, ſic enim literæ fiunt penetrabiles,
<
lb
/>
quas cortice detracto videbis in ouo. </
s
>
<
s
id
="
s.013308
">Ace
<
lb
/>
tum enim mollit oui corticem, vt in angu
<
lb
/>
ſtum vrceum immitti poſſit, aqua verò du
<
lb
/>
reſcit. </
s
>
<
s
id
="
s.013309
">Horum duorum noſtrorum experi
<
lb
/>
mentorum ſi rationem ſubiecero, rem pri
<
lb
/>
mò tractatione ipſa dignam fecero, viam
<
lb
/>
que ad alia experimenta huius generis inue
<
lb
/>
nienda patefactam. </
s
>
<
s
id
="
s.013310
">Quòd enim cortex ace
<
lb
/>
ti vi molleſcat, id contingit, quia poros, vt
<
lb
/>
Græci dicunt, habet: ſudat enim, igitur
<
lb
/>
combibit illud. </
s
>
<
s
id
="
s.013311
">Acetum autem tenuis eſt
<
lb
/>
ſubſtantiæ, igitur penetrat in illius ſubſtan
<
lb
/>
tiam. </
s
>
<
s
id
="
s.013312
">Cùm verò oui cortex à frigido ſit con
<
lb
/>
cretus, & teneræ ſubſtantiæ, ab humido
<
lb
/>
diſſoluetur. </
s
>
<
s
id
="
s.013313
">At aqua ob immodicam frigidi
<
lb
/>
tatem exprimit, quod tenue eſt humidum
<
lb
/>
in ſubſtantia contentum, reliquum conge
<
lb
/>
lat: igitur cortex oui, qui aceto mollis eua
<
lb
/>
ſerat, in aqua dureſcit. </
s
>
<
s
id
="
s.013314
">Cùm igitur gallas
<
lb
/>
& alumen aceto ſubegeris, acetum vim
<
lb
/>
vtriuſque recipit, quamobrem ſcriptis li
<
lb
/>
teris acetum per meatus corticis penetrat
<
lb
/>
intus. </
s
>
<
s
id
="
s.013315
">In albo autem oui galla colorem ſub
<
lb
/>
croceum relinquit Sed alumen prohibet, ne
<
lb
/>
ab igne patiatur: color igitur adhærebit
<
lb
/>
vehementiùs vel ſi in muria ſiccetur: con
<
lb
/>
ſtans enim literarum forma fiet. </
s
>
<
s
id
="
s.013316
">Inde in
<
lb
/>
acri aceto infunditur, vel vt quòd muria
<
lb
/>
conditum eſt, transferat è cortice magis ad
<
lb
/>
oui candidum: vel ſi decoctum fuit in igne
<
lb
/>
reliquias in cortice manentes intus trahat:
<
lb
/>
ſiquidem aceti prima vi fit, vt in corticem
<
lb
/>
figura penetret, non vt omninò maior pars
<
lb
/>
vſque ad oui candidum, propter aceti pau
<
lb
/>
citatem. </
s
>
<
s
id
="
s.013317
">Secundò autem transfertur figura
<
lb
/>
ad albi oui ſuperficiem: omne enim quod
<
lb
/>
actus eſt particeps, imaginem recipit eius
<
lb
/>
quod actu eſt: & eam transfert, ſi non cor
<
lb
/>
rumpat. </
s
>
<
s
id
="
s.013318
">Figuræ actu ſunt iam per ignem
<
lb
/>
in cortice, & acetum actu eſt acre: diſſol
<
lb
/>
uit enim, vt demonſtratum eſt, oui corticem
<
lb
/>
abſque calore: defert igitur acetum litera
<
lb
/>
rum imaginem, & eas, quæ in cortice ſunt,
<
lb
/>
obliterat, vt non videantur. </
s
>
<
s
id
="
s.013319
">Vbi igitur cor
<
lb
/>
ticem detraxeris, vel denuò imprudenter
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1817
"/>
<
lb
/>
alius ouum coxerit, propter vim aluminis
<
lb
/>
retentis imaginibus, literæ detracto cortice
<
lb
/>
conſpicuæ apparebunt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013320
">
<
margin.target
id
="
marg1812
"/>
Exempla va
<
lb
/>
ticiniorum
<
lb
/>
ex extis
<
lb
/>
egregia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013321
">
<
margin.target
id
="
marg1813
"/>
Vnguium
<
lb
/>
veſtigia
<
lb
/>
quid ſigni
<
lb
/>
ficent.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013322
">
<
margin.target
id
="
marg1814
"/>
Vngues, &
<
lb
/>
dentes in
<
lb
/>
quanto tem
<
lb
/>
pore muten
<
lb
/>
tur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013323
">
<
margin.target
id
="
marg1815
"/>
Modus in
<
lb
/>
ſcribendi,
<
lb
/>
quæ velis in
<
lb
/>
ouo interiùs.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013324
">
<
margin.target
id
="
marg1816
"/>
Oua molleſ
<
lb
/>
cunt aceto
<
lb
/>
ſic, vt vrceis
<
lb
/>
includantur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013325
">
<
margin.target
id
="
marg1817
"/>
Autor ad
<
lb
/>
monitus per
<
lb
/>
ſomnum, vt
<
lb
/>
libros con
<
lb
/>
ſcriberet.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.013326
">Verùm his relictis ad veras viſiones re
<
lb
/>
deundum. </
s
>
<
s
id
="
s.013327
">Trium hæc ſunt generum, quæ
<
lb
/>
dam per ſomnum, quædam in ectaſi, quæ
<
lb
/>
dam in pura vigilia videntur Horum ſubii
<
lb
/>
ciam exempla. </
s
>
<
s
id
="
s.013328
">Per ſomnum non ſemel
<
lb
/>
admonitus ſum, vt hunc librum conſcri
<
lb
/>
berem, diuiſum quidem, vt mihi videba
<
lb
/>
tur in 21. partes: tractationes erant variæ,
<
lb
/>
& circa medium paucula geometrica. </
s
>
<
s
id
="
s.013329
">Inde
<
lb
/>
per totum variæ ac nouæ diſputationes ad
<
lb
/>
modum elegantes, & rebus veris: cando
<
lb
/>
re linguæ haud mediocri, cum quadam
<
lb
/>
grata obſcuritate: tum verò ob ſtyli conti
<
lb
/>
nuitatem, rationumque ſubtilitatem, res
<
lb
/>
mihi penè diuina videbatur, adeò vt per
<
lb
/>
ſomnum tanta perfunderer voluptate, vt pa
<
lb
/>
rem illi nunquam ſenſerim. </
s
>
<
s
id
="
s.013330
">Extra ſenſum
<
lb
/>
rapi videbar, & poſt ſomnum etiam memo
<
lb
/>
ria illius iucunditatis mirum in modum me
<
lb
/>
delectabat. </
s
>
<
s
id
="
s.013331
">Agnoui materiam, quæ de om
<
lb
/>
nibus tractaret, nomenque libri, notam te
<
lb
/>
nuem ac pulchram. </
s
>
<
s
id
="
s.013332
">Procul impreſſus liber
<
lb
/>
videbatur, paucaque in vrbe exemplaria.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013333
">Tria non conueniunt, nam alterius videba
<
lb
/>
tur ille liber, non meus: magnitudo quo
<
lb
/>
que longè maior, & ſtylus noſtro elegan
<
lb
/>
tior. </
s
>
<
s
id
="
s.013334
">Forſan hæc aliquando in melius muta
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1818
"/>
<
lb
/>
buntur, aut velut in ſpeculis contingit ea
<
lb
/>
dem videri, ſed diuerſa tamen ratione, ma
<
lb
/>
iora, pulchriora, ac mutata ſerie: vel quòd
<
lb
/>
ſomnium quædam augeat, alia minuat: do
<
lb
/>
lorum etenim, qui nondum inceperunt ſpe
<
lb
/>
ciem auget, morborum verò, qui nos iam
<
lb
/>
opprimunt minuit. </
s
>
<
s
id
="
s.013335
">Igitur cum ſæpè hoc
<
lb
/>
mihi contigiſſet, libellum quatuor primum
<
lb
/>
chartis incœpi: pòſt ad ſeptem vſque ſuper
<
lb
/>
auxi, inde vſque ad 35. nunquam interim
<
lb
/>
ceſſantibus imaginibus iiſdem, & iucundi
<
lb
/>
tate illa, quam legendo percipiebam in
<
lb
/>
ſomno: ſed eò rarius in ſomnium reuerte
<
lb
/>
batur, quò liber magis creſcebat. </
s
>
<
s
id
="
s.013336
">Auctus eſt
<
lb
/>
poſtmodum ad 57. chartas, demum ad 76.
<
lb
/>
tuncque primum adiecta tabula editus eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013337
">Cùm tamen dimidio minor videretur, quàm
<
lb
/>
is, qui mihi per ſomnum oſtenſus fuit, exi
<
lb
/>
ſtimaui aliàs ab aliquo alio abſoluendum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013338
">Nam iam ter idem excuſſus erat, Norim
<
lb
/>
bergæ primum, inde Lugduni, demum Lu
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1819
"/>
<
lb
/>
tetiæ Pariſiorum. </
s
>
<
s
id
="
s.013339
">Cùm verò in Galeni di
<
lb
/>
ctum incidiſſem forte fortuna, quo libro
<
lb
/>
rum abſoluendorum methodus traditur, aſ
<
lb
/>
ſumpto iterum argumento tanquam de no
<
lb
/>
uo conficerem, illum ad methodi normam
<
lb
/>
aucto fermè tantundem quantus fuerat in
<
lb
/>
prima editione, perfeci, his propemodum
<
lb
/>
auxiliis adiutus, quæ in præcedenti libro
<
lb
/>
demum adieci. </
s
>
<
s
id
="
s.013340
">Conſtat enim auctio tota
<
lb
/>
chartis quinquaginta ſex, totus verò liber
<
lb
/>
132. Inde tabulis additis parùm, vt exiſti
<
lb
/>
mo, ab eo, quem per quietem vidi, omninò
<
lb
/>
differt. </
s
>
<
s
id
="
s.013341
">Sed neque augere illum poſſum
<
lb
/>
etiam ſi velim, primum quòd abſolutus ſit
<
lb
/>
ordo, deinde quod oporteret totum ipſum
<
lb
/>
ab initio reuoluere: quod mihi nunc pror
<
lb
/>
ſus non ſolum incommodum foret, ſed im
<
lb
/>
poſſibile. </
s
>
<
s
id
="
s.013342
">Si tamen illi ſubiungantur tres
<
lb
/>
libri de Rerum varietate, qui eiuſdem ſunt
<
lb
/>
argumenti, tunc omninò, & character,
<
lb
/>
& magnitudo, & locus figurarum mathe-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>