Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.013430
">
<
pb
pagenum
="
653
"
xlink:href
="
016/01/300.jpg
"/>
fuiſſet in terram prouolutus. </
s
>
<
s
id
="
s.013431
">Cùm quidam
<
lb
/>
quærerent, quid ille poſtquam in terram
<
lb
/>
volutarentur, ageret? </
s
>
<
s
id
="
s.013432
">conatum, inquit, mor
<
lb
/>
tuum, adhibitis gulæ manibus, vt eum ſtran
<
lb
/>
gularet. </
s
>
<
s
id
="
s.013433
">Nec obſtitiſſe quicquam, niſi quòd
<
lb
/>
ſeipſum tueretur manibus. </
s
>
<
s
id
="
s.013434
">Cùm alij dubita
<
lb
/>
rent, ne fortè hæc à viuo paſſus eſſet, interro
<
lb
/>
garéntque, in quo mortuum à viuente ſecer
<
lb
/>
nere potuiſſet,
<
expan
abbr
="
causã
">causam</
expan
>
reddidit ſatis probabi
<
lb
/>
lem, dicens, ſe tanquam cottum attrectaſſe,
<
lb
/>
nec pondus habuiſſe, niſi vt premebatur. </
s
>
<
s
id
="
s.013435
">Or
<
lb
/>
bis magnus eſt, & æuum longum, & error ac
<
lb
/>
timor multum in hominibus poſſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.013436
">Eadem
<
lb
/>
verò ratione, qua in Iſlandia, in arenæ ſoli
<
lb
/>
tudinibus Ægypti, & Æthiopiæ, Indiæque,
<
lb
/>
vbi Sol ardet, eædem imagines, eadem ſpe
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1828
"/>
<
lb
/>
ctra viatores ludificare ſolent. </
s
>
<
s
id
="
s.013437
">Plurimos no
<
lb
/>
ui, quibus talia contigêre, ſed ſuo loco deſ
<
lb
/>
cripſi. </
s
>
<
s
id
="
s.013438
">Simili quoque ratione, & mulieres,
<
lb
/>
quas ſtrigas vulgus vocat, inaudita, & inuiſa
<
lb
/>
agitant etiam in vigilia. </
s
>
<
s
id
="
s.013439
">Nam caſtaneis, &
<
lb
/>
radicibus, aquáque veſcuntur, & vallium lo
<
lb
/>
ca vbi aër turbulentiſſimus eſt, inhabitant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013440
">eiuſdem generis eſt, quod Ariſtoteles refert,
<
lb
/>
quoſdam quòd alios ſuſpendi vidiſſent ani
<
lb
/>
mo defeciſſe.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1829
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013441
">
<
margin.target
id
="
marg1825
"/>
Mortui ac
<
lb
/>
dæmones na
<
lb
/>
turaliter vi
<
lb
/>
deri poſſunt,
<
lb
/>
& quòmodo.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013442
">
<
margin.target
id
="
marg1826
"/>
Iſlandici cur
<
lb
/>
mortuos vi
<
lb
/>
deant.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013443
">
<
margin.target
id
="
marg1827
"/>
Quidam à
<
lb
/>
mortuo ſe
<
lb
/>
oppreſſum
<
lb
/>
exiſtimans
<
lb
/>
moritur.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013444
">
<
margin.target
id
="
marg1828
"/>
<
expan
abbr
="
Strigarũ
">Strigarum</
expan
>
ſeu
<
lb
/>
lamiarum
<
lb
/>
ludibria vn
<
lb
/>
de.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013445
">Septima,
<
lb
/>
problem. </
s
>
<
s
id
="
s.013446
">5.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013447
">
<
margin.target
id
="
marg1829
"/>
Mortuos vi
<
lb
/>
dere cum de
<
lb
/>
lirio in infir
<
lb
/>
mis cur mor
<
lb
/>
te ſignificet.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.013448
">Ex his igitur apparet, cur in infirmis le
<
lb
/>
thale ſit ſignum, ſi cum delirio etiam mor
<
lb
/>
tuos videant. </
s
>
<
s
id
="
s.013449
">Nam tam validam eſſe indicat
<
lb
/>
imaginationem, vt ad oculum etiam tranſla
<
lb
/>
tus ſpiritus eam retineat, quam ab imagina
<
lb
/>
tione conceperat ſpeciem. </
s
>
<
s
id
="
s.013450
">At id contingere
<
lb
/>
non poteſt, niſi vel per ſomnum ſilentibus
<
lb
/>
ſenſibus, aut ob morbum nimium illis debi
<
lb
/>
litatis, aut ob robuſtam cogitationem, vim
<
lb
/>
que imaginandi. </
s
>
<
s
id
="
s.013451
">Cùm igitur nec dormiant,
<
lb
/>
nec intentè ob debilitatem poſſint imagina
<
lb
/>
ri, relinquitur, vt quod ſolum eſt, dicamus,
<
lb
/>
iam totam virtutem ſenſitiuam ob imbecil
<
lb
/>
litatem iacere ocioſam. </
s
>
<
s
id
="
s.013452
">Hoc autem ille idem
<
lb
/>
alibi mortem præſentem ſignificare docuit
<
lb
/>
hac ſententia, dicens: Cùm æger non videt,
<
lb
/>
aut non audit, debili virtute, iam mors proxi
<
lb
/>
ma eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.013453
">Aliud etiam eſt præſentis narrationis
<
lb
/>
argumentum, quòd fortes viri rarò, vel nun
<
lb
/>
quam ſpecta vident: quòd ipſi ob timorem
<
lb
/>
minimè adeò hæc trepida imaginentur: nam
<
lb
/>
ſolet timor, omnibus aliis affectibus firmas
<
lb
/>
imagines in nobis efficere: pòſt, amor. </
s
>
<
s
id
="
s.013454
">Vnde
<
lb
/>
timentium primò hæc ſunt priuilegia, pòſt
<
lb
/>
verò amantium. </
s
>
<
s
id
="
s.013455
">At vident anthropophagi
<
lb
/>
fortiſſimi homines nocturna monſtra? </
s
>
<
s
id
="
s.013456
">Vi
<
lb
/>
tium eſt regionum ac crudelitatis inanis,
<
lb
/>
cum & alij ibi, qui ab hominum iniuria ab
<
lb
/>
ſtinent, talia videant. </
s
>
<
s
id
="
s.013457
">Verùm Scythæ, apud
<
lb
/>
quos homines occidere ſacrificium eſt, cùm
<
lb
/>
fortes natura ſint ac inſtitutis, neque mor
<
lb
/>
tuos, neque lemures vident. </
s
>
<
s
id
="
s.013458
">Similiter nec la
<
lb
/>
trones. </
s
>
<
s
id
="
s.013459
">Nam mala hæc non natura, talia eſſe
<
lb
/>
videntur, cùm piſces alios ſui generis edant,
<
lb
/>
tum mures, aliáque animalia, ſeu iure gen
<
lb
/>
tium. </
s
>
<
s
id
="
s.013460
">Quòd & ſi natura hæc mala conſta
<
lb
/>
rent, id eſt, aduerſus naturæ leges, cum nihil
<
lb
/>
à morte ſuperſit præter intellectum, intelle
<
lb
/>
ctus autem non poſſit ciere motum, non po
<
lb
/>
terunt mortui imagines aliquas oſtendere,
<
lb
/>
neque viuentibus terrorem incutere.
<
arrow.to.target
n
="
marg1830
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.013461
">
<
margin.target
id
="
marg1830
"/>
Echo quid
<
lb
/>
ſit.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.013462
">Tertium vigiliæ genus purum eſt ac ſyn
<
lb
/>
cerum, in quo tamen multis modis mira vi
<
lb
/>
dere contingit; velut cùm echo reſonat, tum
<
lb
/>
maximè multiplex contingit, vt quandoque
<
lb
/>
ſepties voces reddat. </
s
>
<
s
id
="
s.013463
">Noctu id mirum in mo
<
lb
/>
dum, & niſi vulgata res eſſet, quemcunque
<
lb
/>
poſſet perterrefacere, adeò voces perſpicuas
<
lb
/>
ac tardè quandoque reddit. </
s
>
<
s
id
="
s.013464
">Cauſa eſt aër,
<
lb
/>
qui à planis repercutitur, cauiſque: non enim
<
lb
/>
niſi antra ſint aut muri reſonat: reſonat au
<
lb
/>
tem ex vetuſtis, & magis procul quàm pro
<
lb
/>
pè. </
s
>
<
s
id
="
s.013465
">Elidi vocem in echo neceſſe eſt, ac plano
<
lb
/>
intermedio referri. </
s
>
<
s
id
="
s.013466
">Et ſublimi loco, & dire
<
lb
/>
cto melius redditur. </
s
>
<
s
id
="
s.013467
">Si nocte, & aura adeò
<
lb
/>
clarè reſonat, vt quidam amicus noſter cùm
<
lb
/>
iter ageret iuxta flumen, nec vadum ſciret,
<
arrow.to.target
n
="
marg1831
"/>
<
lb
/>
exclamare cœpit, oh? </
s
>
<
s
id
="
s.013468
">Forſan echo ibi ade
<
lb
/>
rat, audit oh? </
s
>
<
s
id
="
s.013469
">Ille exiſtimans hominem eſſe,
<
lb
/>
interrogat, vbi locus eſt, quò poſſim tranſire?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013470
">audit, tranſire? </
s
>
<
s
id
="
s.013471
">Sed melius lingua Italica res
<
lb
/>
reſpondet. </
s
>
<
s
id
="
s.013472
">Vnde debo paſsà? </
s
>
<
s
id
="
s.013473
">Paſsà? </
s
>
<
s
id
="
s.013474
">Tum ille,
<
lb
/>
qui, qui, id eſt, hîc, hîc. </
s
>
<
s
id
="
s.013475
">At vbi gurges erat, &
<
lb
/>
aquæ mirum in modum ſtrepebant: vnde ille
<
lb
/>
territus
<
expan
abbr
="
iterũ
">iterum</
expan
>
interrogat Italicè, Debo paſsà
<
lb
/>
qui? </
s
>
<
s
id
="
s.013476
">Echo reſpondet. </
s
>
<
s
id
="
s.013477
">Paſsà qui. </
s
>
<
s
id
="
s.013478
">Cùm ſæpiùs
<
lb
/>
interrogaret, his verbis reſpondebat. </
s
>
<
s
id
="
s.013479
">Poſitus
<
lb
/>
amicus inter metum, & neceſſitatem ac ad
<
lb
/>
mirationem, cùm iter facere cogeretur, nox
<
lb
/>
obſcura eſſet, illum vt rebatur ſuadentem
<
lb
/>
tranſire audiret, qua maximè fluctuabat tor
<
lb
/>
rens, non adnimaduertens ex accentu echo
<
lb
/>
eſſe: nam cùm diceret, Debo paſsà, accentu
<
lb
/>
graui profertur: ſi homo reſpondiſſet, acuto
<
lb
/>
cum accentu reſpondiſſet ſic, Páſſa: ſed echo
<
lb
/>
vt erat, graui referebat, quod acceperat. </
s
>
<
s
id
="
s.013480
">Vn
<
lb
/>
de cùm nox intempeſta eſſet, reuertitur Au
<
lb
/>
guſtinus Lauizarius Comenſis, hoc enim illi
<
lb
/>
nomen, hæc patria amico noſtro fuit, qui à
<
lb
/>
ſecretis erat Principis, & à libellis ſenatus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013481
">Cùm verò poſt aliquot dies mihi adoleſcen
<
lb
/>
ti narraret, ſe fermè à dæmone in torrentem
<
lb
/>
perſuaſione præcipitatum, ego diligentiùs
<
lb
/>
modum inquirere cœpi, agnoſcens hominis
<
lb
/>
ſynceritatem, & integritatem,
<
expan
abbr
="
tãdem
">tandem</
expan
>
depre
<
lb
/>
hendi echo fuiſſe, à qua inter æſtus multos
<
lb
/>
animi, magno cum periculo fuiſſet deceptus.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013482
">Igitur cùm multæ ſint, nullibi tamen fre
<
lb
/>
quentiores, aut clariùs quàm Papiæ. </
s
>
<
s
id
="
s.013483
">Sed è
<
lb
/>
pluribus duas illuſtriores narrare ſufficiat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.013484
">Quarum altera eſt iuxta ædem ſacram beati
<
lb
/>
Pauli extra muros, quæ ſimul cum ipſa voce
<
lb
/>
exauditur. </
s
>
<
s
id
="
s.013485
">Nam in tribus probatur echo,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1832
"/>
<
lb
/>
quòd ſubitò reſpondeat, quòd longam
<
expan
abbr
="
ſeriẽ
">ſeriem</
expan
>
<
lb
/>
verborum referat ac perfectè, & quòd
<
expan
abbr
="
eadẽ
">eadem</
expan
>
<
lb
/>
ſæpiùs remittente ſono repetat. </
s
>
<
s
id
="
s.013486
">Primam ſyl
<
lb
/>
labam plerunque omittit, quòd à ſucceden
<
lb
/>
tium ſono obtundatur: ita fit, vt contraria ra
<
lb
/>
tione vltima optimè audiatur. </
s
>
<
s
id
="
s.013487
">Directè exa
<
lb
/>
ctiſſima eliditur, vnde non omnes ex eodem
<
lb
/>
loco excipiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.013488
">Nec nimis propè, quoniam
<
lb
/>
adeò celeriter recurrens obſcuratur à vera
<
lb
/>
voce, cuius eſt imago. </
s
>
<
s
id
="
s.013489
">Nec concluſo loco, ob
<
lb
/>
motus aëris confuſionem. </
s
>
<
s
id
="
s.013490
">Melius à vetuſtis
<
lb
/>
muris, non ſolùm ob ſiccitatem, ſed etiam
<
lb
/>
propter aërem in eis contentum. </
s
>
<
s
id
="
s.013491
">Nam con
<
lb
/>
tentus aër tympani imaginem refert. </
s
>
<
s
id
="
s.013492
">Et ſic
<
lb
/>
citas ſono idem eſt, quòd lumini, & ima
<
lb
/>
ginibus ſpeculorum nitor. </
s
>
<
s
id
="
s.013493
">Hæc igitur clari
<
lb
/>
tate vocis, & celeritate reſponſi adeò admi
<
lb
/>
rabilis eſt, vt qui eam audierit, deſinat admi
<
lb
/>
rari, quòd amicus noſter ſe à dæmone ludi
<
lb
/>
ficari exiſtimauerit. </
s
>
<
s
id
="
s.013494
">Redditur à fruſto anti
<
lb
/>
qui muri palmorum circiter viginti longi-</
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>