Cardano, Girolamo, De subtilitate, 1663

List of thumbnails

< >
301
301
302
302
303
303
304
304
305
305
306
306
307
307
308
308
309
309
310
310
< >
page |< < of 403 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.013804">
                <pb pagenum="661" xlink:href="016/01/308.jpg"/>
              que ad animam, corpuſve pertinent. </s>
              <s id="s.013805">Ob
                <lb/>
              mutuum conſenſum vim habere exiſtiman­
                <lb/>
              dum eſt: nam & anima animæ affinis eſt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013806">Reliquas multi auerſantur vt impias, ego
                <lb/>
              vt eſſet veræ optarem: non enim nunc
                <expan abbr="pe-riculũ">pe­
                  <lb/>
                riculum</expan>
              eſt idololatriæ, ſed ne Epicurei ſimus,
                <lb/>
              potius periclitamur: quamobrem ſi conſta­
                <lb/>
              ret ſolis verbis, & maximè quæ Chriſti no­
                <lb/>
              men continerent, accerſiri piſces, aut vinum
                <lb/>
              in doliis ſeruari, aut dæmonas aliquos eſſe,
                <lb/>
              quónam meliore modo humanum genus ad
                <lb/>
              pietatem reuocare poſſemus. </s>
              <s id="s.013807">Porrò de dæ­
                <lb/>
              monibus atque animæ immortalitate in li­
                <lb/>
              bris
                <foreign lang="grc">θεονοσοῡ</foreign>
              dictum ſatis eſt. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013808">
                <margin.target id="marg1851"/>
              Dæmones &
                <lb/>
              mortui, &
                <lb/>
              vbi maximè
                <lb/>
              ſentiantur.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013809">
                <margin.target id="marg1852"/>
              Autores qui
                <lb/>
              de Dæmoni­
                <lb/>
              bus ſcripſe­
                <lb/>
              runt.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013810">
                <margin.target id="marg1853"/>
              Dæmonas
                <lb/>
              non dari quæ
                <lb/>
              ſuadeant ra­
                <lb/>
              tiones.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013811">
                <margin.target id="marg1854"/>
              Dæmonium
                <lb/>
              conſuetudine
                <lb/>
              vtentes im­
                <lb/>
              probi.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013812">Dubitatur autem de mortuis hominibus
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1855"/>
                <lb/>
              an feliciores ſint viuentibus. </s>
              <s id="s.013813">Reſponſum eſt
                <lb/>
              ſapienter, neutros. </s>
              <s id="s.013814">Hi quidem perpetuò in
                <lb/>
              vmbra mortis requieſcunt, æternumque
                <lb/>
              omni dolore ac moleſtia carent, æternaque
                <lb/>
              in tranquillitate, ſuauiter ociantur. </s>
              <s id="s.013815">Propte­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1856"/>
                <lb/>
              rea bene ſcriptum eſt: Beati mortui qui in
                <lb/>
              Domino moriuntur. </s>
              <s id="s.013816">Hæc igitur eſt extrema
                <lb/>
              felicitas mentis noſtræ. </s>
              <s id="s.013817">Ergo ſi mortui, in­
                <lb/>
              felices eſſe nequeunt: qui viuunt, poſſunt
                <lb/>
              eſſe felices. </s>
              <s id="s.013818">Deterior eſt conditio morien­
                <lb/>
              tium: hi enim ſoli ſunt omnes, etſi reges,
                <lb/>
              & cum multis cadant. </s>
              <s id="s.013819">Sibi enim ſoli quiſ­
                <lb/>
              que moritur, & mori videtur. </s>
              <s id="s.013820">Solitudo verò
                <lb/>
              cùm dolore iuncta acerbo, grauiſſima eſt, &
                <lb/>
              intolerabilis. </s>
              <s id="s.013821">Nam ſolatium eſt miſeris, ſo­
                <lb/>
              cios habere pœnarum. </s>
              <s id="s.013822">At qui moritur,
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1857"/>
                <lb/>
              etiam ſi cum aliis mille moriatur, ſocium
                <lb/>
              habere nequit. </s>
              <s id="s.013823">Ergo tunc vaſtitas eſt, atque
                <lb/>
              ſolitudo miſerrima. </s>
              <s id="s.013824">Ita viuentibus maxima
                <lb/>
              eſt voluptas in ſocietate. </s>
              <s id="s.013825">Viuere dicuntur,
                <lb/>
              qui ſecundùm virtutem viuunt, perpetuo­
                <lb/>
              que viuunt. </s>
              <s id="s.013826">Homo improbus nullo genere
                <lb/>
              vitæ viuit: diui vtroque: probus altero: ob id
                <lb/>
              probus homo & ſi aliquid tale eſt, ſolus
                <lb/>
              felix eſſe poteſt, & diuis ipſis propinquiſ­
                <lb/>
              ſimus inter mortales omnes, ac maxi­
                <lb/>
              mè perſimilis. </s>
              <s id="s.013827">Hoc verò magis breuior
                <lb/>
              eſt Princeps probus, nam hic Deo compa­
                <lb/>
              ratur. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013828">
                <margin.target id="marg1855"/>
              Mortui an
                <lb/>
              vt uenies fe­
                <lb/>
              liciores.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013829">
                <margin.target id="marg1856"/>
              Morientes
                <lb/>
              omnes ſoli.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013830">
                <margin.target id="marg1857"/>
              Probus vir
                <lb/>
              diuis maxi­
                <lb/>
              mè ſimilis.</s>
            </p>
            <figure id="id.016.01.308.1.jpg" xlink:href="016/01/308/1.jpg" number="157"/>
            <p type="main">
              <s id="s.013831">
                <emph type="center"/>
              LIBER VIGESIMVS.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013832">
                <emph type="center"/>
              De primis ſubſtantiis, ſeu Vitiis.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013833">ERGO diuorum vita felix eſt,
                <lb/>
              ſecura, ſempiterna: homi­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1858"/>
                <lb/>
              nibus breue æuum, infelix,
                <lb/>
              ac ſuſpicionibus, & timore
                <lb/>
              plenum, quo fit vt à multis
                <lb/>
              egregiis operibus retrahatur. </s>
              <s id="s.013834">Tempus verò
                <lb/>
              quæ agitat comminuit, & quantò arctius,
                <lb/>
              eò magis atterit. </s>
              <s id="s.013835">Vnde ictus, vt velociores
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1859"/>
                <lb/>
              ſunt, ita maius inferunt detrimentum. </s>
              <s id="s.013836">Nec
                <lb/>
              quicquam videtur mortalibus triſtius angu­
                <lb/>
              ſtia temporis: illa vrget, impedit, terret,
                <lb/>
              præcipitem agit, imperfecta que reddit ope­
                <lb/>
              ra. </s>
              <s id="s.013837">In diuis ergo ipſis nihil eſt quo angantur,
                <lb/>
              ſed omnia æquali quadam felicitate tranſi­
                <lb/>
              gunt. </s>
              <s id="s.013838">Intellectus autem eò diuturnior, quò
                <lb/>
              tenuior: nam eò primæ cauſæ proximior eſt,
                <lb/>
              quò ſubſtantia tenuiore præditus. </s>
              <s id="s.013839">Omnis ve­
                <lb/>
              rò intellectus etſi gaudeat ſempiterna quie­
                <lb/>
              te, ſecuritate felice, beatitudine completa,
                <lb/>
              luce immenſa, ac ſempiterna, & claritate
                <lb/>
              tanta, vt eam homo, vel ex milleſima par­
                <lb/>
              te non queat imaginari: vel ſi comprehen­
                <lb/>
              deret, momento ſuſtinere. </s>
              <s id="s.013840">Cumque Sol lu­
                <lb/>
              ceat intellectu, qui ei eſt tanquam anima,
                <lb/>
              ſin ab eo ſecedere poſſet intellectus, non
                <lb/>
              aliter luceret Sol quàm terra. </s>
              <s id="s.013841">Maximum
                <lb/>
              tamen eſt inter vitas, noſque diſcrimen. </s>
              <s id="s.013842">At­
                <lb/>
              que inter ipſas etiam longe maius: quòd
                <lb/>
              enim apud nos maximum eſt comprehendi
                <lb/>
              nequit: at quod compræhendi nequit, in in­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1860"/>
                <lb/>
              finitum progreditur. </s>
              <s id="s.013843">Etenim quum oculus
                <lb/>
              noſter, tam clarè parum luceat lumine anime
                <lb/>
              noſtræ, qualem dicemus eſſe ſplendorem ea­
                <lb/>
              rum intelligentiarum, quarum claritate Lu­
                <lb/>
              na ſplendet, inde cæteræ ſtellæ, ac multò
                <lb/>
              magis Sol? </s>
              <s id="s.013844">Dubitatur autem, quomodo de­
                <lb/>
              lectari poſſint. </s>
              <s id="s.013845">Namque omnis delectatio,
                <lb/>
              vt ſuperiùs viſum eſt, poſt triſtitiam fit, aut
                <lb/>
              dolorem. </s>
              <s id="s.013846">Aut ipſas non mutari dum dele­
                <lb/>
              ctantur, neceſſe eſt. </s>
              <s id="s.013847">Quòd ſi poſt triſtitiam
                <lb/>
              delectantur, triſtitiam pati conſentaneum
                <lb/>
              videtur. </s>
              <s id="s.013848">Si autem non mutantur, delectatio
                <lb/>
              nihil erit: quòd enim non mutat, nihil ad­
                <lb/>
              dit, eſtque ac ſi non eſſet. </s>
              <s id="s.013849">Si autem ſemper
                <lb/>
              augetur, in finita facta eſſet, nec augeri poſ­
                <lb/>
              ſet? </s>
              <s id="s.013850">Sed & infinitas ſoli Deo conuenit. </s>
              <s id="s.013851">At ſi
                <lb/>
              viciſſim augetur, minuiturque, cum triſti­
                <lb/>
              tia fiet. </s>
              <s id="s.013852">Neque enim ſolius mali aduentu
                <lb/>
              dolor, aut triſtitia, ſed etiam imminuta prio­
                <lb/>
              re felicitate, vt qui è gratia Principis, aut
                <lb/>
              amici exciderunt: Sed & ſi non delectantur,
                <lb/>
              felices eſſe non poterunt, parumque differet
                <lb/>
              hoc ac ſi non eſſent. </s>
              <s id="s.013853">Athei enim fuerunt
                <lb/>
              non minus, qui ſuperos eſſe negarunt feli­
                <lb/>
              ces, quàm qui non eſſe exiſtimarunt. </s>
              <s id="s.013854">Duo­
                <lb/>
              rum igitur alterum eſſe neceſſe eſt: vel vo­
                <lb/>
              luptatem hanc noſtram quæ cum motu eſt,
                <lb/>
              imaginem tantùm eſſe voluptatis: vel vt vo­
                <lb/>
              luptas in his ſine motu quidem prorſus ſit,
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1861"/>
                <lb/>
              ea verò ex quibus perpetuò mutentur. </s>
              <s id="s.013855">No
                <lb/>
              bis voluptas fortaſſis ſemper eſt cum motu,
                <lb/>
              quia & nos cum illo ſemper ſumus. </s>
              <s id="s.013856">In his
                <lb/>
              verò ſine, quia & ipſi motus omnis expertes
                <lb/>
              ſunt. </s>
              <s id="s.013857">Cuius quidem rei quandam hîc leuem
                <lb/>
              habemus imaginem in amore, in quo abſ­
                <lb/>
              que mutationis ſenſu vllo, imò neque deſi­
                <lb/>
              derio delectantur. </s>
              <s id="s.013858">Mutatione autem rerum
                <lb/>
              nobis immotis delectationem fieri experi­
                <lb/>
              mur, cùm gemmas alias, atque alias inſpi­
                <lb/>
              ciendo, non intermiſſa, aut imminuta vo­
                <lb/>
              luptate, ſenſus & animus noua quidem ſpe­
                <lb/>
              cie, ſed ſuauitate
                <expan abbr="eadẽ">eadem</expan>
              perfunditur. </s>
              <s id="s.013859">Ea autem </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>