Cardano, Girolamo, De subtilitate, 1663

List of thumbnails

< >
301
301
302
302
303
303
304
304
305
305
306
306
307
307
308
308
309
309
310
310
< >
page |< < of 403 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.013859">
                <pb pagenum="662" xlink:href="016/01/309.jpg"/>
              quibus delectantur hi, eis ſunt propria, non
                <lb/>
              quæ hic agantur. </s>
              <s id="s.013860">Sed vt pueris puerilia, ple­
                <lb/>
              beis parua, magiſtratibus publica, regibus
                <lb/>
              quæ ad prouincias ſpectant, ita diis (ſic enim
                <lb/>
              Latinè magis quanquam ob homonymiam,
                <lb/>
              non abſque ſuſcipione cultus
                <expan abbr="parũ">parum</expan>
              pij) quàm
                <lb/>
              Geniis, Diuis, Dia-ve, Mentibus, Intellecti­
                <lb/>
              bus,
                <expan abbr="Intelligẽtiis">Intelligentiis</expan>
              , aut Angelis, dicere licebit.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013861">Ariſtoteles Subſtantias primas, Principia,
                <lb/>
              Animaſque vocat. </s>
              <s id="s.013862">Vera tamen Latinaque
                <lb/>
              interpretatione quamvis parum conſueta,
                <lb/>
              intelligentias appellare licebit: quòd vt
                <lb/>
              lux nil aliud ſit, quàm ſplendor, & lumen
                <lb/>
              claritas, ita Dei intelligentia, quòd Deus
                <lb/>
              maximè ſit, exiſtat, conſiſtatque veluti ſub­
                <lb/>
              ſtantia, ſubſtantia eſt: nam ſi Viſus ſubſtan­
                <lb/>
              tia eſſet, idem eſſet Viſus, & quod videt:
                <lb/>
              Vitas verò quæ verè ſolæ viuunt, non vt
                <lb/>
              nos media ſemper inter mortem & vitam,
                <lb/>
              inter vmbram & corpus, inter lunam ac te­
                <lb/>
              nebras, dubiaque luce meritò vocabimus, æ­
                <lb/>
              terna & immortalia. </s>
              <s id="s.013863">Neque horum exiguus,
                <lb/>
              aut mediocris numerus qualis nobis vide­
                <lb/>
              tur, ſed ea innumerabilia ſunt. </s>
              <s id="s.013864">Participant
                <lb/>
              autem diuinitate multa quæcunque talia:
                <lb/>
              nec decoris, aut claritatis, aut ſplendoris, cæ­
                <lb/>
              terorumque bonorum, quorum etiam gene­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1862"/>
                <lb/>
              ra nobis ſunt ignota, meta vlla eſſe videtur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013865">Eorum autem quæ hîc fiunt nulla ſcientia,
                <lb/>
              neque ignorantia: pars enim ſunt illorum
                <lb/>
              quibus ipſæ delectantur, quoniam meliori
                <lb/>
              quodammodo ſunt antequam fierent. </s>
              <s id="s.013866">Quæ­
                <lb/>
              ſitum autem eſt, in omnia & in omnibus, &
                <lb/>
              de omnibus? </s>
              <s id="s.013867">Hoc autem ad aliam tractatio­
                <lb/>
              nem pertinet. </s>
              <s id="s.013868">Has ergo Dionyſius Areopa­
                <lb/>
              gita in nouem Hîerarchias diſpoſuit: An­
                <lb/>
              gelos, Archangelos, Thronos, Dominatio­
                <lb/>
              nes, Virtutes, Principatus, Poteſtates, Cheru­
                <lb/>
              bim, atque Seraphim. </s>
              <s id="s.013869">Hæc autem nomina,
                <lb/>
              Eccleſia in Miſſæ ſolennibus celebrat. </s>
              <s id="s.013870">Vna­
                <lb/>
              quæque verò harum magis ab altera diſtat,
                <lb/>
              quàm ab earum vltima humanus intelle­
                <lb/>
              ctus, quum tamen earum nulli ad perfectio­
                <lb/>
              nem quicquam deſit, quoniam in diuerſis
                <lb/>
              generibus poſitæ ſunt. </s>
              <s id="s.013871">Multò etiam minus
                <lb/>
              illarum maxima Dei claritatem poteſt com­
                <lb/>
              prehendere, quàm illam noſter intellectus.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013872">Ipſa enim diuinitas, infinito ( etiam ab ipſo
                <lb/>
              primo intellectu ) abſcedit interuallo. </s>
              <s id="s.013873">Hoc
                <lb/>
              ſolùm diſcriminis intereſt, quòd intellectus
                <lb/>
              noſter eſt ſolum verorum intellectuum ima­
                <lb/>
              go indiſcreta, non autem verus intellectus.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013874">Vt enim inter ſtrenuiſſimum, ignauiſſimum.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013875">que equum maior eſt differentia, quàm inter
                <lb/>
              ignauiſſimum ac pictum, quia ſtrenuiſſimus
                <lb/>
              longè plus duplo ignauiſſimum ſuperat, &
                <lb/>
              tamen vterque verus eſt equus, pictus ne­
                <lb/>
              quaquam: ita pictus equus noſtro intelle­
                <lb/>
              ctui, ignauiſſimus vltimo Deo: ſtrenuiſſi­
                <lb/>
              mus ei, qui ordine illi proximus eſt ſi com­
                <lb/>
              paretur, intelliges planè noſtrum intelle­
                <lb/>
              ctum vmbram quandam eſſe ſolùm veri in­
                <lb/>
              tellectus.
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg1863"/>
              </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013876">
                <margin.target id="marg1858"/>
              Ictus vt ve­
                <lb/>
              lociores
                <lb/>
              ſunt, eò ma­
                <lb/>
              gis atterunt.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013877">
                <margin.target id="marg1859"/>
              Vita deorum
                <lb/>
              qualis.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013878">
                <margin.target id="marg1860"/>
              Demonſtra­
                <lb/>
              tio oſtendens
                <lb/>
              primarum
                <lb/>
              ſubſtantia­
                <lb/>
              rum clarita­
                <lb/>
              tem.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013879">
                <margin.target id="marg1861"/>
              Vitarum de­
                <lb/>
              lectatio qua­
                <lb/>
              lis.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013880">
                <margin.target id="marg1862"/>
              Intelligen­
                <lb/>
              tiarum or­
                <lb/>
              dines.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.013881">
                <margin.target id="marg1863"/>
              Intellectus
                <lb/>
              noſter vm­
                <lb/>
              bratilis eſt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013882">Noſter enim hic intellectus quum reci­
                <lb/>
              piat ex eorum ipſarum imagine notitiam
                <lb/>
              quandam, plenus manet obſcuritatis, erro­
                <lb/>
              ris, atque dubitationis. </s>
              <s id="s.013883">Nec ſemper, imò ne­
                <lb/>
              que diu in opere ſuo manet. </s>
              <s id="s.013884">At ſupremi illi
                <lb/>
              intellectus clari, certi, ſynceri, perpetui, aſſi­
                <lb/>
              dueque in opere beato viuunt. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013885">Forſan dubitat aliquis, quomodo igitur
                <lb/>
              inter illos, alter altero perfectior eſſe poteſt?
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013886">Non ſecus dicendum, quàm qui nouit ſena­
                <lb/>
              rium eſſe perfectum, abſque demonſtratio­
                <lb/>
              ne. </s>
              <s id="s.013887">Hic quidem refert intellectum noſtrum,
                <lb/>
              obſcurè enim nouit, dubitatque, ac vmbram
                <lb/>
              ſolam rerum hebet. </s>
              <s id="s.013888">Itaque velut ſenſus bel­
                <lb/>
              luarum, qui corticem ſolùm percipiunt ad
                <lb/>
              humanos ſenſus, qui medullam, ita intelle­
                <lb/>
              ctus noſter ad intellectus veros. </s>
              <s id="s.013889">Nec ſecus ac
                <lb/>
              qui pulchrum palatium foris ſtans inſpicit,
                <lb/>
              nihil eorum quæ intus ſunt, aut fiunt, quæ­
                <lb/>
              que maxima ſunt & pulcherrima, nouit: ita
                <lb/>
              mens noſtra medullam rerum non attingens,
                <lb/>
              quædam ſolùm externa inclyti huius diuini
                <lb/>
              oppificij contemplatur, & admiratur. </s>
              <s id="s.013890">Rurſus
                <lb/>
              finge intelligentem per demonſtrationem,
                <lb/>
              quòd ſenarius perfectus eſt, huic ad exquiſi­
                <lb/>
              tam cognitionem quum nihil deſit, nomen
                <lb/>
              perfecti conuenit. </s>
              <s id="s.013891">Eò tamen rurſus perfe­
                <lb/>
              ctior eſt, qui demonſtratione aſſequutus eſt,
                <lb/>
              quòd in ſe ductus ſeipſum ſupra denarios
                <lb/>
              conficit. </s>
              <s id="s.013892">Qui verò præter hæc, quòd diuiſis
                <lb/>
              cubis, numeris per ipſum latera illorum re­
                <lb/>
              linquat, hic etiam ſecundo præſtantior eſt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013893">Eò etiam melior qui demonſtratione nouit,
                <lb/>
              quòd diſpoſitis ab vnitate ſenariis iunctiſ­
                <lb/>
              que ordine, qui fiunt numeri, ſi rurſus eo­
                <lb/>
              dem ordine iungantur, ſemper efficiunt cu­
                <lb/>
              bitos numeros.
                <lb/>
              1 1 1 . 1
                <lb/>
              6 7 8 . 2
                <lb/>
              12 19 27 . 3
                <lb/>
              18 37 64 . 4
                <lb/>
              24 61 125 . 5
                <lb/>
              30 91 216 . 6 </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013894">Ergo quòd intellectus noſter imbecillis,
                <lb/>
              ſatis eſt manifeſtum: cur tamen, nondum
                <lb/>
              diximus. </s>
              <s id="s.013895">At Deus meliorem efficere nequi­
                <lb/>
              uit, non quia non potuerit, ſed quia talem
                <lb/>
              eſſe debere, melius exiſtimauit. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.013896">Igitur vt horum intellectuum cognoſca­
                <arrow.to.target n="marg1864"/>
                <lb/>
              mus naturam, corporum quæ per ipſos re­
                <lb/>
              guntur vires ſcire oportebit. </s>
              <s id="s.013897">Luna igitur
                <lb/>
              ipſa gubernat elementa & corpora anima­
                <lb/>
              torum. </s>
              <s id="s.013898">Huic Angeli, id eſt, nuncij præſunt.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013899">Horum Gabriel princeps, id eſt, Dei robur.
                <lb/>
              </s>
              <s id="s.013900">Nam & Lunæ lumine cuncta ad nos è cœlo
                <lb/>
              deferuntur, & robuſtiſſima eſt in vita. </s>
              <s id="s.013901">Mer­
                <lb/>
              curius, intellectui ac ſenſibus omnibus præ­
                <lb/>
              eſt. </s>
              <s id="s.013902">Virtutes Mercurio: virtutibus Raphaël,
                <lb/>
              id eſt, Dei medicina. </s>
              <s id="s.013903">Nam mortalium me­
                <lb/>
              dicina, eſt ſenſus cum intellectu, quibus vir­
                <lb/>
              tutes in nobis comparantur. </s>
              <s id="s.013904">Venus, volupta­
                <lb/>
              tis & delectationis mater eſt, iungitque nos
                <lb/>
              ad ſobolem procreandam. </s>
              <s id="s.013905">Illi dominationes
                <lb/>
              præficiuntur, vim enim habent cuſtodiendi
                <lb/>
              ſingulorum ſpecies. </s>
              <s id="s.013906">At cuſtodia generatio­
                <lb/>
              ne, generatio concubitu, concubitus amore
                <lb/>
              perficitur. </s>
              <s id="s.013907">Summus qui Veneri inter domi­
                <lb/>
              nationes præeſt, Anaël, id eſt, Dei gratia vo­
                <lb/>
              catus eſt. </s>
              <s id="s.013908">Dei enim gratia eſt, amari atque
                <lb/>
              amare, iungi fœcundæ, & ſobolem procrea­
                <lb/>
              re, tum pulchritudo ipſa, & iucunditas. </s>
              <s id="s.013909">Soli
                <lb/>
              vita omnium data eſt: ordo præeſt illi A­
                <lb/>
              changelorum, id eſt Principum nunciorum:
                <lb/>
              nam virtus omnis à Sole per Lunam demit­
                <lb/>
              titur: horum Michaël Princeps, id eſt, quis
                <lb/>
              ſicut Deus nec eſt quicquam Soli ſimile, vn­
                <lb/>
              de etiam Sol quaſi ſolus dictus. </s>
              <s id="s.013910">Mars forti-</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>