Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.013997
">
<
pb
pagenum
="
665
"
xlink:href
="
016/01/312.jpg
"/>
fuerint, aliò per ventos tranferuntur, &
<
lb
/>
tunc autumnus ille ventoſus eſt: vel quia
<
lb
/>
calor eſt ſiccior, & tunc peſtifer eſt, ac
<
lb
/>
malarum ægritudinum cauſa. </
s
>
<
s
id
="
s.013998
">Super Africæ
<
lb
/>
montes igitur atque Æthiopiæ fieri poſſunt
<
lb
/>
niues, quoniam vapor eò altius rapi po
<
lb
/>
teſt, vt ob frigiditatem aëris cogatur, atque
<
lb
/>
ita congeletur, & in niues tranſeant. </
s
>
<
s
id
="
s.013999
">Ser
<
lb
/>
uatur autem parte Soli intacta, & inter ar
<
lb
/>
bores, & propter ſaxa. </
s
>
<
s
id
="
s.014000
">In Æthiopia autem
<
lb
/>
Auſtrales partes montium, qui ſunt in
<
lb
/>
parte Auſtrali, à Sole, & Boreales Borea
<
lb
/>
lium, intactæ ſunt à Sole, tum maximè cùm
<
lb
/>
accedit & procul eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014001
">Nix autem per ſe ob
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1874
"/>
<
lb
/>
aerem candidiſſima eſt: nigrior glacies, quòd
<
lb
/>
ex aqua fiat, in qua nullus prorſus eſt aër:
<
lb
/>
media grando, quæ ex aqua ſit, ſed ea quæ
<
lb
/>
ex vaporibus coacta eſt, ob id nec aëris
<
lb
/>
experte. </
s
>
<
s
id
="
s.014002
">Candida igitur grando minus fri
<
lb
/>
gida, & minoribus ventis fit, & humi
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1875
"/>
<
lb
/>
liore loco deſcendit. </
s
>
<
s
id
="
s.014003
">Cùm autem vapor
<
lb
/>
ſiccus, ac minimè aridus aſcendat, quòd
<
lb
/>
rarius contingit, fit hiatus. </
s
>
<
s
id
="
s.014004
">Nam cùm ni
<
lb
/>
gram maculam in pictura feceris, & procul
<
lb
/>
ſtatueris, videbitur macula hiatus, tene
<
lb
/>
bræ, ob coloris qui in hiatu, ac foramini
<
lb
/>
bus apparet, ſimilitudinem. </
s
>
<
s
id
="
s.014005
">Sed vt ad niues
<
lb
/>
reuertar, cur plerunque æſtate minus vi
<
lb
/>
dentur in cacumine, quàm in medio? </
s
>
<
s
id
="
s.014006
">Non
<
lb
/>
alia cauſa eſt, quàm quòd cacumen Soli ni
<
lb
/>
ues colliquanti exponitur: reliquæ partes
<
lb
/>
& maximè Soli aduerſæ, ab eo tutæ ſunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014007
">His viſis nunc oſtendamus primùm, cur
<
lb
/>
ſub torrida zona partes aliquæ poſſint ha
<
lb
/>
bitari, quædam non. </
s
>
<
s
id
="
s.014008
">Habitantur partes vbi
<
lb
/>
fluuij ſunt, vel vbi pluit. </
s
>
<
s
id
="
s.014009
">At quæ vtroque
<
lb
/>
præſidio carent, omninò non habitantur,
<
lb
/>
niſi pauca emporia, & ea ſola, ſine locis
<
lb
/>
vicinis, ſine villis, atque etiam malè. </
s
>
<
s
id
="
s.014010
">Sed
<
lb
/>
cur hæ partes aridæ, illæ autem imbribus
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1876
"/>
<
lb
/>
humidæ? </
s
>
<
s
id
="
s.014011
">quærenda in his diligenter cauſa
<
lb
/>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014012
">Cùm igitur pluuia fieri debet (vt dictum
<
lb
/>
eſt
<
emph
type
="
italics
"/>
)
<
emph.end
type
="
italics
"/>
neceſſe eſt vaporem humidum manere.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014013
">Manet autem, quia non diſſipatur à calore.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014014
">Apud nos autem non manet, aut rarò in æ
<
lb
/>
ſtate, quia ſenſim ( vt dictum eſt ) exhau
<
lb
/>
ritur propter imbecillitatem Solis, & no
<
lb
/>
ctium breuitatem: at in torrida zona cùm
<
lb
/>
Sol ſuperſtat capiti, maxima vi ac con
<
lb
/>
fertim, maxima quantitas vaporum ob
<
lb
/>
Solis robur aſcendit, quæ tum ob longi
<
lb
/>
tudinem noctis ſuccedentis, tum ob mul
<
lb
/>
titudinem diſſipari non poteſt: quare con
<
lb
/>
gregata in pluuiam deſcendit. </
s
>
<
s
id
="
s.014015
">Nam cùm
<
lb
/>
ignis non queat multam aquam, niſi lon
<
lb
/>
giſſimo tempore diſſipare, quid de vi So
<
lb
/>
lis, quæ longè in ſiccando igne inferior
<
lb
/>
eſt? </
s
>
<
s
id
="
s.014016
">Accedit quòd ob multitudinem atque
<
lb
/>
craſſitiem vaporum, Solis radij penetrare
<
lb
/>
nequeunt, ob id ſolùm ſuperiorum vapo
<
lb
/>
rum portio quædam conſumitur, reliqua
<
lb
/>
tota manente, quæ per pluuiam deſcen
<
lb
/>
dit. </
s
>
<
s
id
="
s.014017
">Cùm vis Solis admodum robuſta ſit,
<
lb
/>
denuò rapitur quod decideat, aliquid
<
lb
/>
que accedit ex intimis terræ viſceribus,
<
lb
/>
vel à mari, vel à fluminibus, vel à proxi
<
lb
/>
mis montibus. </
s
>
<
s
id
="
s.014018
">Vnde pluuia iterum eadem
<
lb
/>
die redit, & perſæpe maior. </
s
>
<
s
id
="
s.014019
">Perſeuerat au
<
lb
/>
tem alibi diebus 40. alibi 60. & alibi etiam
<
lb
/>
per tres menſes integros: igitur ventos
<
lb
/>
validos abeſſe neceſſe eſt: abſunt autem,
<
lb
/>
quia Sol robuſtus tenuem exhalationem
<
lb
/>
diſſoluit, craſſam autem non poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014020
">Quòd
<
lb
/>
& ſi adſint venti, tam firma, ac ſtabilis
<
lb
/>
eſt pluuiæ ( vt dictum eſt ) generationis
<
lb
/>
cauſa, vt licet ſerenitas duos aut tres exci
<
lb
/>
piat dies, tamen illicò redit ad pluuias. </
s
>
<
s
id
="
s.014021
">So
<
lb
/>
le igitur capitibus ſuperſtante, ter aut qua
<
lb
/>
ter ſingulis diebus pluit in Æthiopia atque
<
lb
/>
India: nam ſic vocantur partes terræ, ad
<
lb
/>
quas Sol perpendicularis, & è directò ad
<
lb
/>
uenit. </
s
>
<
s
id
="
s.014022
">Sed an vbique pluat, incertum eſt:
<
lb
/>
non enim eſſent loca deſerta, arenoſaque,
<
lb
/>
ſi vbique plueret: adſunt autem, non igi
<
lb
/>
tur vbique pluit. </
s
>
<
s
id
="
s.014023
">Non pluit igitur alicubi,
<
lb
/>
quia mare, & flumina, & montes procul
<
lb
/>
abſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.014024
">In montibus autem neceſſariò pluit,
<
lb
/>
aliter à calore Solis in arenam conuerteren
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
s.014025
">Igitur vbi diutiùs. </
s
>
<
s
id
="
s.014026
">Sol moratur aſſidui
<
lb
/>
decidunt imbres: Sole recedente ſiccatur
<
lb
/>
terra, quia plus reſoluitur, quàm trahatur:
<
lb
/>
quoniam calor eſt moderatus, & ſenſim tra
<
lb
/>
hit, & quod trahitur, diſſoluitur: nam diſ
<
lb
/>
ſipatus vapor ac tenuis in aërem tranſit: at
<
lb
/>
que ſic primò ſicceſcit aër, inde ab aëre &
<
lb
/>
Sole terra. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.014027
">
<
margin.target
id
="
marg1872
"/>
Nix cur ſine
<
lb
/>
fulgure, &
<
lb
/>
tonitru deci
<
lb
/>
dat cauſæ
<
lb
/>
tres.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.014028
">
<
margin.target
id
="
marg1873
"/>
Autumno
<
lb
/>
cur multæ
<
lb
/>
pluuiæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.014029
">
<
margin.target
id
="
marg1874
"/>
Glaciei &
<
lb
/>
grandinis
<
lb
/>
differentia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.014030
">
<
margin.target
id
="
marg1875
"/>
Hiatus cœli
<
lb
/>
cauſa.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.014031
">
<
margin.target
id
="
marg1876
"/>
Pluuia &
<
lb
/>
nubes cur
<
lb
/>
ſemper vbi
<
lb
/>
Sol vertici
<
lb
/>
ſuperſtat.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014032
">Duo igitur contraria ſub torrida zona ac
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg1877
"/>
<
lb
/>
cidunt his, quæ in hac regione. </
s
>
<
s
id
="
s.014033
">Primum
<
lb
/>
quòd aduentu Solis pluuiæ generantur, re
<
lb
/>
cedente Sole ſiccatur terra: & ita æſtas hu
<
lb
/>
mida eſt, hyems autem ſicca. </
s
>
<
s
id
="
s.014034
">Hic autem æ
<
lb
/>
ſtas ſicca eſt, & minimè pluuioſa, hyems au
<
lb
/>
tem pluuioſa, aut niuoſa, & humida. </
s
>
<
s
id
="
s.014035
">Secun
<
lb
/>
dum, quod ex primo pendet, eſt: ex acceſſu
<
lb
/>
Solis fit hyems illis, nobis autem æſtas: il
<
lb
/>
lis autem ex extremo receſſu Solis æſtas,
<
lb
/>
nobis autem hyems. </
s
>
<
s
id
="
s.014036
">Sed in inſula. </
s
>
<
s
id
="
s.014037
">S. </
s
>
<
s
id
="
s.014038
">Thomæ
<
lb
/>
regis Luſitaniæ, ſub æquinoctij circulo poſi
<
lb
/>
ta, cùm Sol eſt in ſignis borealibus, flant
<
lb
/>
venti, Auſter, Sirochus, & Garbinus voca
<
lb
/>
ti, qui pluuias adducunt: humidi enim ſunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014039
">Boreas, Græcus, & Magiſter ( ita enim hos
<
lb
/>
ventos vocant ) non flant ibi, propterea il
<
lb
/>
lis duæ hyemes, cùm Sol eſt in æquinoctiis,
<
lb
/>
& ſuperſtat illorum capitibus: & à Martio
<
lb
/>
ad Auguſtum frigus cum ventis, tuncque
<
lb
/>
ver eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014040
">Cùm verò Sol eſt in auſtralibus ſi
<
lb
/>
gnis, à Solſtitio, id eſt, Decembri, Ianuario,
<
lb
/>
Februario, æſtas. </
s
>
<
s
id
="
s.014041
">Dum etiam eſt in auſtrali
<
lb
/>
bus ante ſolſtitium, hyems longior eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014042
">Cuius
<
lb
/>
extrema pars, quòd pluuiis etiam abundet,
<
lb
/>
& tamen calidior ſit, pro autumno habenda
<
lb
/>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014043
">Sic tempora contrario ordine diſpoſita
<
lb
/>
ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.014044
">Ver enim hyemem, autumnus æſtatem
<
lb
/>
antecedit. </
s
>
<
s
id
="
s.014045
">Vbi verò pluuiæ non adſunt fre
<
lb
/>
quentes, motus Solis habita ratione octo an
<
lb
/>
ni tempora erunt. </
s
>
<
s
id
="
s.014046
">Ver geminum Sole ad æ
<
lb
/>
quinoctia accedente: ab eiſdem autem re
<
lb
/>
cedente, duæ æſtates. </
s
>
<
s
id
="
s.014047
">Rurſus ad Solſtitia ac
<
lb
/>
cedente autumni duo, quibus ſuperatis toti
<
lb
/>
dem hyemes haud tamen frigidæ. </
s
>
<
s
id
="
s.014048
">Vbi autem
<
lb
/>
etiam aquæ propè ſunt, & aër liber, quatuor
<
lb
/>
tantum tempora experiuntur: hyemes duas
<
lb
/>
ſub æquinoctiis, atque inter illas duplex ver:
<
lb
/>
vt meritò, & temperatam, & felicem ſub
<
lb
/>
æquinoctij circulo habitationem eſſe refe
<
lb
/>
rant. </
s
>
<
s
id
="
s.014049
">Quæ igitur in noſtris regionibus eue
<
lb
/>
niunt, demonſtratione non indigent: quæ
<
lb
/>
verò dicta ſunt, & quæ in Æthiopia con
<
lb
/>
tingunt, vt circa ſolſtitia fiant hyemes, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>