1
ſtentiam fili, quæ certe permagna erat, ac de pendulorum inventa
reſiſtentia ſubduci debet. Hanc accurate definire non potui, ſed
majorem tamen inveni quam partem tertiam reſiſtentiæ totius mi
noris penduli; & inde didici quod reſiſtentiæ Globorum, dempta
fili reſiſtentia, ſunt quam proxime in duplicata ratione diametro
rum. Nam ratio 7 1/3-1/3 ad 1-1/3, ſeu 10 1/2 ad 1, non longe abeſt a
diametrorum ratione duplicata (11 11/16) ad 1.
ſtentiam fili, quæ certe permagna erat, ac de pendulorum inventa
reſiſtentia ſubduci debet. Hanc accurate definire non potui, ſed
majorem tamen inveni quam partem tertiam reſiſtentiæ totius mi
noris penduli; & inde didici quod reſiſtentiæ Globorum, dempta
fili reſiſtentia, ſunt quam proxime in duplicata ratione diametro
rum. Nam ratio 7 1/3-1/3 ad 1-1/3, ſeu 10 1/2 ad 1, non longe abeſt a
diametrorum ratione duplicata (11 11/16) ad 1.
Cum reſiſtentia fili in Globis majoribus minoris ſit momenti,
tentavi etiam experimentum in Globo cujus diameter erat 18 1/4 di
gitorum. Longitudo penduli inter punctum ſuſpenſionis & cen
trum oſcillationis erat digitorum 122 1/2, inter punctum ſuſpenſionis
& nodum in filo 109 1/2 dig. Arcus primo penduli deſcenſu a no
do deſcriptus, 32 dig. Arcus aſcenſu ultimo poſt oſcillationes
quinque ab eodem nodo deſcriptus, 28 dig. Summa arcuum ſeu
arcus totus oſcillatione mediocri deſcriptus, 60 dig. Differentia
arcuum 4 dig. Ejus pars decima ſeu differentia inter deſcenſum &
aſcenſum in oſcillatione mediocri 2/5 dig. Ut radius 109 1/2 ad radi
um 122 1/2, ita arcus totus 60 dig. oſcillatione mediocri a nodo de
ſcriptus, ad arcum totum 67 1/8 dig. oſcillatione mediocri a centro
Globi deſcriptum: & ita differentia 2/5 ad differentiam novam 0,4475.
Si longitudo penduli, manente longitudine arcus deſcripti, augere
tur in ratione 126 ad 122 1/2; tempus oſcillationis augeretur & velo
citas penduli diminueretur in ratione illa ſubduplicata, maneret
vero arcuum deſcenſu & ſubſequente aſcenſu deſcriptorum diffe
rentia 0,4475. Deinde ſi arcus deſcriptus augeretur in ratione
(124 1/31) ad 67 1/8, differentia iſta 0,4475 augeretur in duplicata illa ra
tione, adeoque evaderet 1,5295. Hæc ita ſe haberent, ex hy
potheſi quod reſiſtentia Penduli eſſet in duplicata ratione velo
citatis. Ergo ſi pendulum deſcriberet arcum totum (124 1/31) di
gitorum, & longitudo ejus inter punctum ſuſpenſionis & cen
trum oſcillationis eſſet 126 digitorum, differentia arcuum de
ſcenſu & ſubſequente aſcenſu deſcriptorum foret 1,5295 digito
rum. Et hæc differentia ducta in pondus Globi penduli, quod erat
unciarum 208, producit 318,136. Rurſus ubi pendulum ſuperius
ex Globo ligneo conſtructum, centro oſcillationis, quod a puncto
ſuſpenſionis digitos 126 diſtabat, deſcribebat arcum totum (124 1/31)
digitorum, differentia arcuum deſcenſu & aſcenſu deſcriptum fuit
(126/121) in (8/9 2/3), quæ ducta in pondus Globi, quod erat unciarum (57 1/22),
producit 49,396. Duxi autem differentias haſce in pondera Glo
borum ut invenirem eorum reſiſtentias. Nam differentiæ ori-
tentavi etiam experimentum in Globo cujus diameter erat 18 1/4 di
gitorum. Longitudo penduli inter punctum ſuſpenſionis & cen
trum oſcillationis erat digitorum 122 1/2, inter punctum ſuſpenſionis
& nodum in filo 109 1/2 dig. Arcus primo penduli deſcenſu a no
do deſcriptus, 32 dig. Arcus aſcenſu ultimo poſt oſcillationes
quinque ab eodem nodo deſcriptus, 28 dig. Summa arcuum ſeu
arcus totus oſcillatione mediocri deſcriptus, 60 dig. Differentia
arcuum 4 dig. Ejus pars decima ſeu differentia inter deſcenſum &
aſcenſum in oſcillatione mediocri 2/5 dig. Ut radius 109 1/2 ad radi
um 122 1/2, ita arcus totus 60 dig. oſcillatione mediocri a nodo de
ſcriptus, ad arcum totum 67 1/8 dig. oſcillatione mediocri a centro
Globi deſcriptum: & ita differentia 2/5 ad differentiam novam 0,4475.
Si longitudo penduli, manente longitudine arcus deſcripti, augere
tur in ratione 126 ad 122 1/2; tempus oſcillationis augeretur & velo
citas penduli diminueretur in ratione illa ſubduplicata, maneret
vero arcuum deſcenſu & ſubſequente aſcenſu deſcriptorum diffe
rentia 0,4475. Deinde ſi arcus deſcriptus augeretur in ratione
(124 1/31) ad 67 1/8, differentia iſta 0,4475 augeretur in duplicata illa ra
tione, adeoque evaderet 1,5295. Hæc ita ſe haberent, ex hy
potheſi quod reſiſtentia Penduli eſſet in duplicata ratione velo
citatis. Ergo ſi pendulum deſcriberet arcum totum (124 1/31) di
gitorum, & longitudo ejus inter punctum ſuſpenſionis & cen
trum oſcillationis eſſet 126 digitorum, differentia arcuum de
ſcenſu & ſubſequente aſcenſu deſcriptorum foret 1,5295 digito
rum. Et hæc differentia ducta in pondus Globi penduli, quod erat
unciarum 208, producit 318,136. Rurſus ubi pendulum ſuperius
ex Globo ligneo conſtructum, centro oſcillationis, quod a puncto
ſuſpenſionis digitos 126 diſtabat, deſcribebat arcum totum (124 1/31)
digitorum, differentia arcuum deſcenſu & aſcenſu deſcriptum fuit
(126/121) in (8/9 2/3), quæ ducta in pondus Globi, quod erat unciarum (57 1/22),
producit 49,396. Duxi autem differentias haſce in pondera Glo
borum ut invenirem eorum reſiſtentias. Nam differentiæ ori-