Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014392
">
<
pb
pagenum
="
675
"
xlink:href
="
016/01/322.jpg
"/>
ſplendida ingenia, quanta authoritate vixê
<
lb
/>
re? </
s
>
<
s
id
="
s.014393
">quàm magnifica opera reliquêre? </
s
>
<
s
id
="
s.014394
">Dioge
<
lb
/>
nes rectè dicere ſolebat: Qui inter pueros
<
lb
/>
ſemper verſatur, à puero parùm differt. </
s
>
<
s
id
="
s.014395
">Num
<
lb
/>
Galenus Ptolemæus, Archimedes, tum ipſe
<
lb
/>
Ariſtoteles dialecticæ parens his argutiolis
<
lb
/>
innituntur? </
s
>
<
s
id
="
s.014396
">aut potius ſolidas declarationes
<
lb
/>
quæſiuêre? </
s
>
<
s
id
="
s.014397
">Deinde quo exemplo rogo tan
<
lb
/>
tum opus conſcripſit aduerſus noſtros de
<
lb
/>
Subtilitate libros? </
s
>
<
s
id
="
s.014398
">Carpſiſſe aliqua frequens
<
lb
/>
fuit exemplum Ariſtotelis, maximè tum
<
lb
/>
Galeni. </
s
>
<
s
id
="
s.014399
">Totum librum euertere longiſſimo
<
lb
/>
alio libro inuſitata, non ſolùm apud anti
<
lb
/>
quos, ſed etiam æquales ætate autores, res
<
lb
/>
eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014400
">Atque id iure, nam magnus liber ſi ine
<
lb
/>
ptias continet, ſolùm ſufficere admonuiſſe
<
lb
/>
lectorem, paucis in exemplum reprehenſis:
<
lb
/>
ſin bona
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
vtilia quomodo qui tot nouit,
<
lb
/>
in omnibus potuit aberrare Reprehendit me
<
lb
/>
de Latinitate, atque id iurè, nam de cauſis
<
lb
/>
linguæ Latinæ ſcripſit ipſe. </
s
>
<
s
id
="
s.014401
">Sed tamen de
<
lb
/>
poſito pignore certabo, neque Grammaticè
<
lb
/>
nedum Latinè ipſum loqui. </
s
>
<
s
id
="
s.014402
">Præcisè, pro ad
<
lb
/>
vnguem, alterat, particulari penetratione,
<
lb
/>
ac innumera eiuſmodi ( vt totus liber his
<
lb
/>
plenus ſit ) penitùs intimæ barbariei argu
<
lb
/>
menta ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.014403
">Qualis hic cenſor, qualis homi
<
lb
/>
nis ingenium, quæve amentia? </
s
>
<
s
id
="
s.014404
">cum quæ
<
lb
/>
ipſe admittit, quo totus liber ſuus refertus
<
lb
/>
eſt (eſt enim ab initio ad calcem, vt ſi quis
<
lb
/>
alius, totus planè barbarus ) fruſtrà, & ſine
<
lb
/>
cauſa in aliis reprehenditur? </
s
>
<
s
id
="
s.014405
">quæ tamen
<
lb
/>
etiamſi adeſſent, nonne illud vulgatum ad
<
lb
/>
monere poterat, Omni carere culpa debe
<
lb
/>
re eum, qui in alium dicere paratus ſit? </
s
>
<
s
id
="
s.014406
">Ac
<
lb
/>
cuſat me, quòd ex Agyrtarum impoſturis
<
lb
/>
plurima conuaſarim, tot calumniis atque
<
lb
/>
iniuriis, quot ſunt verba. </
s
>
<
s
id
="
s.014407
">Sed ſit ita, modò
<
lb
/>
quæ ſcripſi vera eſſe fateamur, num putat
<
lb
/>
paruum eſſe an mediocris iudicij vel indu
<
lb
/>
ſtriæ, vel laboris, aut vulgaris ſapientiæ in
<
lb
/>
ter tot falſa, paucula vera deprehendere, ſe
<
lb
/>
ligere, cauſamque illorum adiicere? </
s
>
<
s
id
="
s.014408
">an re
<
lb
/>
fert vnde veritatem ipſam expiſceris? </
s
>
<
s
id
="
s.014409
">an vt
<
lb
/>
dicebat Veſpaſianus Imperator, aurum ex
<
lb
/>
vrinæ vectigalibus collectum vrinam olet?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014410
">Ita ergo ( quod tamen à veritate maximè
<
lb
/>
alienum eſt) ſi ex Agyrtarum experimentis
<
lb
/>
pauca ſint adiecta, etiamſi vera ſint, pro im
<
lb
/>
poſturis habenda ſunt? </
s
>
<
s
id
="
s.014411
">Sed valeant hæc om
<
lb
/>
nia, nec vllius ſint momenti: duo ſunt, quæ
<
lb
/>
omninò me præpediunt, ne poſſim, etiam ſi
<
lb
/>
velim, illi reſpondere, & quibus vale dicere
<
lb
/>
nequeam: alterum eſt, quòd occupatus ſim
<
lb
/>
nimis in rebus humano generi vtilioribus:
<
lb
/>
nec ſufficiat tempus, quod ab exercitatione
<
lb
/>
medendi ſupereſt his negociis, adeò vt &
<
lb
/>
hoc ipſum paucum quo ſcribo, cogar à cu
<
lb
/>
randi officio non leui certè damno rei pecu
<
lb
/>
niariæ ſubtrahere, quantò minùs vt ad reſ
<
lb
/>
pondendum tam longæ neniæ ſuppetat?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014412
">Nunc enim tres libros Contradicentium,
<
lb
/>
qui duobus editis proximè ſuccedunt, per
<
lb
/>
ficio, & quatuor libros de Vrinis nouam
<
lb
/>
prorſus inuentionem, atque innumeris expe
<
lb
/>
rimentis comprobatam, rem ſanè qua nul
<
lb
/>
lam aliam ſciam mortalium generi vtilio
<
lb
/>
rem, per quam multa millia hominum, qui
<
lb
/>
ſecùs perituri forent, ſingulis annis ſerua
<
lb
/>
buntur, magno medicorum gloriæ incre
<
lb
/>
mento conſcribo, atque ſimul Hymnum
<
lb
/>
Deo finem hoc anno ſcribendo impoſiturus
<
lb
/>
his libris: quibus cùm nihil maius efficere
<
lb
/>
me potuiſſe fatear, nec maiore diligentia
<
lb
/>
aliud quicquam conſcripſiſſe, coronidem la
<
lb
/>
boribus meis honeſtiſſimam impoſuiſſe ar
<
lb
/>
bitror. </
s
>
<
s
id
="
s.014413
">Vno enim eorum corporis ſalubrita
<
lb
/>
ti, quantum vllo alio libro conſultum eſt:
<
lb
/>
altero animæ tranquillitati ac ſplendori, vt
<
lb
/>
nihil maius excogitare potuerim, cùm etiam
<
lb
/>
in vtroque non dubitem, & induſtria, &
<
lb
/>
diligentia, & rei tractandæ inuentione, &
<
lb
/>
quod omnium maximum eſt, numinis au
<
lb
/>
xilio ac gratia me ipſum in omnium alio
<
lb
/>
rum librorum, præterquam Artis paruæ
<
lb
/>
medendi compoſitione, quam etiam anno
<
lb
/>
præcedente perfeci, longo interuallo ſupe
<
lb
/>
raſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.014414
">Nam neque quenquam vel mediocri
<
lb
/>
ter expertum medicum futurum exiſtimo,
<
lb
/>
qui prælectis his libris intellectis, diligen
<
lb
/>
terque conſideratis, non quaſi prodigioſas
<
lb
/>
prædictiones atque curas in ſingulis morbis
<
lb
/>
effecturus non ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.014415
">Nec quenquam adeò ma
<
lb
/>
lum, & perfractæ vitæ mortalem, modò in
<
lb
/>
eo aliquid ratio humana poſſit, qui moribus
<
lb
/>
atque pietate optimis aut cuique veritatis
<
lb
/>
egregio amatori ſimillimus non euadat, at
<
lb
/>
que adeò efficaci vi mutare hominum mo
<
lb
/>
res poteſt, vt ne boni fiant, ſi qui ſtudent,
<
lb
/>
prorſus ab illius lectione abſtinere cogantur
<
lb
/>
Hæc ſunt commoda, quæ hoc labore, ſupre
<
lb
/>
mo Deo dante, humano generi præſtiturus
<
lb
/>
ſum. </
s
>
<
s
id
="
s.014416
">An igitur par eſt his relectis ad reſpon
<
lb
/>
dendum longiſſimæ fabulæ, & maximè in
<
lb
/>
tricatæ diſputationi me conferre? </
s
>
<
s
id
="
s.014417
">accedit al
<
lb
/>
terum, quòd ex hac tam longa, quam
<
expan
abbr
="
futurã
">futuram</
expan
>
<
lb
/>
video contentione, nihil decorum nobis, aut
<
lb
/>
vtile humano generi ſucceſſurum ſpero. </
s
>
<
s
id
="
s.014418
">Sed
<
lb
/>
vt apud Socratem, eia Xantippe, eia Socra
<
lb
/>
tes dicentes, communiter fabulæ ſpectatores
<
lb
/>
nos irrideant:
<
expan
abbr
="
neq;
">neque</
expan
>
enim in hac ſua
<
foreign
lang
="
grc
">ῥαψωδίᾳ</
foreign
>
,
<
lb
/>
niſi tricæ ſophiſmata maledicta, iurgia
<
expan
abbr
="
calũ-niæ
">calum-
<
lb
/>
niæ</
expan
>
inueniri poterunt, & tum legendo, tum
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
reſpondẽdo
">reſpondendo</
expan
>
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſolùm ego, ſed & lectores ipſi
<
lb
/>
tædio potiùs,
<
expan
abbr
="
quã
">quam</
expan
>
voluptate afficiantur. </
s
>
<
s
id
="
s.014419
">Quid
<
lb
/>
ergo cauſæ eſt, vt reſcribam? </
s
>
<
s
id
="
s.014420
">nec enim in re
<
lb
/>
ipſa iuuamur, cum nullum ipſe in tam lon
<
lb
/>
go opere experimentum adiiciat, quod erat
<
lb
/>
operis ipſius propoſitum, & id, de quo lo
<
lb
/>
quutus ſum, cum ſucceſſurum aliquem, qui
<
lb
/>
hac tractatione aucturus eſſet, prædixi:
<
lb
/>
nec diſputatio ipſa voluptatem legentibus
<
lb
/>
ſit allatura, vt duorum commodorum, quæ
<
lb
/>
lectio præſtare ſolet, ſcilicet: Vt prodeſſe
<
lb
/>
velint, & delectare Poëtæ: nullum in hac
<
lb
/>
reſponſione ſubſecuturum videam. </
s
>
<
s
id
="
s.014421
">Id etiam
<
lb
/>
tertio loco me à ſcribendo auertit: quod ſi
<
lb
/>
omnibus reſpondere voluero, nimis lon
<
lb
/>
gum opus conficere nulli vſui futurum co
<
lb
/>
gar: ſi aliquibus tantum exiſtimabunt in
<
lb
/>
uidi, quæ prætermiſerim, ob id præter
<
lb
/>
miſiſſe, quod reſpondere neſciam. </
s
>
<
s
id
="
s.014422
">Et licet
<
lb
/>
exiſtimaturi ſint aliqui me victum, atque
<
lb
/>
certamini imparem? </
s
>
<
s
id
="
s.014423
">ita ſit, malo aliquid
<
lb
/>
amittere, quàm ſpoliari. </
s
>
<
s
id
="
s.014424
">Eſt euulgatus
<
lb
/>
liber ſuus, eſt noſter, lectores facilè iudi
<
lb
/>
cium ferent. </
s
>
<
s
id
="
s.014425
">Quid ſi me mortuo prodiiſſet
<
lb
/>
liber, vt credidit: nunquid torqueri debeo
<
lb
/>
nunc, ne aliàs in futurum id accidat? </
s
>
<
s
id
="
s.014426
">aut que
<
lb
/>
ri, quòd non perpetuus ſim, aut tueri </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>