Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014466
">
<
pb
pagenum
="
677
"
xlink:href
="
016/01/324.jpg
"/>
tantam hominis inconſtantiam, tam abſur
<
lb
/>
das reprehenſiones, tam ſtultas interpreta
<
lb
/>
tiones, tot præter propoſitum dicta, tantam
<
lb
/>
barbariem in nouo Cicerone animaduerti,
<
lb
/>
coactus ſum præter omnem conſuetudinem
<
lb
/>
meam ridere effuſiſſimè: neque enim conti
<
lb
/>
nere me poteram, adeò vt id cùm aſſiduè fa
<
lb
/>
cerem,
<
expan
abbr
="
animaduertiſſemq;
">animaduertiſſemque</
expan
>
domeſticos meos
<
lb
/>
omnes admirari, ne exiſtimarent me inſani
<
lb
/>
re, anagnoſtas ipſos legere iuſſi: qui tametſi
<
lb
/>
(vt ego) non adeò riderent, attamen maximè
<
lb
/>
admirabantur, præcipuè magnitudinem ope
<
lb
/>
ris, barbariem & obliuionem. </
s
>
<
s
id
="
s.014467
">Inter reliqua
<
lb
/>
vt caput de Dæmonibus legerent imperaui,
<
lb
/>
in quo me reprehendit
<
expan
abbr
="
tãquam
">tanquam</
expan
>
fabulas nar
<
lb
/>
rauerim, deinde ipſe longè plures ex menda
<
lb
/>
ci Græcia omnibus notas, atque paterna,
<
lb
/>
longè abſurdiores annectit. </
s
>
<
s
id
="
s.014468
">Atque ita totus
<
lb
/>
liber huiuſmodi farina conſperſus eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014469
">Quis
<
lb
/>
rogo poſſit continere riſum? </
s
>
<
s
id
="
s.014470
">aut quàm ma
<
lb
/>
gis oportunè in hoc tempore poterat offerri?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014471
">Et potero ego hominem hunc odiſſe, quem
<
lb
/>
exiſtimo nectareum mihi poculum obtuliſſe?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014472
">abſit Deinde me certum quaſi reddidit,
<
lb
/>
quàm parum profecturi ſint poſt obitum
<
lb
/>
meum, qui contra nos ſcribent, ſi quando
<
lb
/>
aliqui ſcripturi ſint: quando vir hic, qui
<
lb
/>
adeò contentè conſcripſit, quique nouem
<
lb
/>
fermè annos in hoc opere conſumpſit ad
<
lb
/>
uerſus librum non abſolutum, non emen
<
lb
/>
datum, tam parum profecerit, tam infeli
<
lb
/>
cem exitum habuerit, cum nunc iam pri
<
lb
/>
mùm abſolutus, demum etiam caſtigatus
<
lb
/>
in publicum proditurus ſit? </
s
>
<
s
id
="
s.014473
">An hoc par
<
lb
/>
uum munus ſecuritas ex hoſte quæſita? </
s
>
<
s
id
="
s.014474
">Erat
<
lb
/>
& tertium non leuius his commodum, & in
<
lb
/>
quo multum ſperabam ſi affulſiſſet, ſcilicet
<
lb
/>
vt emendarem ex illo fi qua reprehenſione
<
lb
/>
digna inueniſſem: nam diſtuli hoc conſilio
<
lb
/>
editionem hanc vltimam, cùm iam eſſet
<
lb
/>
abſoluta caſtigatio, recepique librum ſuum,
<
lb
/>
Idibus Ianuarij 1558. liberalitate ipſius H.
<
lb
/>
P. ad quem libros excudendos denuò extre
<
lb
/>
ma manu appoſita remittimus. </
s
>
<
s
id
="
s.014475
">Sed huic
<
lb
/>
quàm in hac parte, voto meo fraudatus
<
lb
/>
ſum, neque enim vel verbo fermè adiutus
<
lb
/>
ſum. </
s
>
<
s
id
="
s.014476
">Demiraberis forſan? </
s
>
<
s
id
="
s.014477
">& paradoxa exi
<
lb
/>
ſtimabis, quæ non ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.014478
">Sed ſi intelligas, iam
<
lb
/>
fateberis & vera eſſe, & minimè præter fi
<
lb
/>
dem. </
s
>
<
s
id
="
s.014479
">Primùm enim cùm tractatio ſua vni
<
lb
/>
uerſa duas obtineat partes, additionem &
<
lb
/>
reprehenſionem, ex vtraque non parum iu
<
lb
/>
uari ſperabam: at in vtroque deceptus dece
<
lb
/>
ptus ſum: nam de additione, cùm neque
<
lb
/>
Ariſtotelem, neque Galenum neque nos
<
lb
/>
ſecutus ſit, qui vera à falſis, aliena à
<
lb
/>
noſtris diſtinguere ſolemus, farraginem in
<
lb
/>
vtilem compoſuit. </
s
>
<
s
id
="
s.014480
">Si enim vera falſis miſ
<
lb
/>
centur, audita expertis, aliena propriis, ne
<
lb
/>
ceſſe eſt, vt nihil fide dignum ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.014481
">Etenim etſi
<
lb
/>
in centum præceptis quatuor tantùm falſa
<
lb
/>
ſint, ſemper tamen timere debemus, ne
<
lb
/>
vnumquodque illud ſit, quòd falſum eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014482
">Quamobrem
<
expan
abbr
="
eã
">eam</
expan
>
rem cuius cauſa maximè
<
expan
abbr
="
sũ
">sum</
expan
>
<
lb
/>
laude, Dignus ſcilicet quòd nomina eorum,
<
lb
/>
à quibus accepi adiiciam, vt
<
expan
abbr
="
ſciãt
">ſciant</
expan
>
qui legunt
<
lb
/>
quantum fidei adhibere debeant ſingulis
<
lb
/>
præceptis, & ne illi etiam propriis inuentio
<
lb
/>
nibus fraudentur, homo hic generoſus vitu
<
lb
/>
perat. </
s
>
<
s
id
="
s.014483
">In reprehenſionibus etiam parum pro
<
lb
/>
fuit, quod & mathematica omnia, ſic vt
<
expan
abbr
="
totũ
">totum</
expan
>
<
lb
/>
fermè primum librum, & multos alios ſicco
<
lb
/>
pede tranſeat, & naturalia pleraque relique
<
lb
/>
rit, quoniam in illis ſuccum ſciebat poſſe
<
lb
/>
deprehendi, atque ita totum opus intactum
<
lb
/>
reliquit: nam hæc duo genera ſolùm ſunt
<
lb
/>
quæ experimento ſubiiciuntur: at ipſe cùm
<
lb
/>
deuitauerit experimenta, quantum potuit,
<
lb
/>
ne fucus deprehenderetur, totam reprehen
<
lb
/>
ſionem vanam reddidit. </
s
>
<
s
id
="
s.014484
">Nam cætera quæ
<
lb
/>
adiiciuntur, & in quibus inſiſtit, non ad
<
lb
/>
ſubiectam rem quicquam pertinent, ſed
<
lb
/>
ſunt modi tradendi, in quibus etiam adeò
<
lb
/>
prolixus eſt, ac religioſus, vt fructum ex ea
<
lb
/>
lectione non capias, ni velis ei obſequi: nam
<
lb
/>
contradicendo ad rauim deuenies, at ſi obſe
<
lb
/>
quaris, parendum erit illi, non lectoris vtili
<
lb
/>
tati. </
s
>
<
s
id
="
s.014485
">Eſt enim ea in opinione, vt quemadmo
<
lb
/>
dum in pueris inſtituendis ab ipſis elemen
<
lb
/>
tis omnes ſectando quiſquilias, debeamus in
<
lb
/>
ſingulis quæſitis hærere. </
s
>
<
s
id
="
s.014486
">At non ita cenſet
<
lb
/>
Galenus, non ita proceſſit Hippocrates: ſcri
<
lb
/>
bimus doctis, non imperitis, & nihil vulga
<
lb
/>
re. </
s
>
<
s
id
="
s.014487
">Adde quod mirum eſt, in ipſa etiam
<
lb
/>
latinitate benedicentes, vt aberremus coge
<
lb
/>
re vult, reprehendit enim noua exercita
<
lb
/>
tione æſtuoſiſſimum his verbis: Atrociori
<
lb
/>
bus ac penè tragicis verbis, minus ( vt opi
<
lb
/>
nor ( vſitatè vocas æſtuoſiſſimum. </
s
>
<
s
id
="
s.014488
">Quæ ta
<
lb
/>
men vox in eo proprio ſignificato à Colu
<
lb
/>
mella, & Plinio vſurpatur. </
s
>
<
s
id
="
s.014489
">Verùm ſi quid
<
lb
/>
modò attigit, ad rem adeò infœliciter ceſſit
<
lb
/>
negotium, vt nihil in naturali Philoſophia,
<
lb
/>
ac Mathematicis ſani conſcripſerit, quini
<
lb
/>
mò & abſurdiſſima, & experimento repu
<
lb
/>
gnantia. </
s
>
<
s
id
="
s.014490
">Tertium quòd conſequi poſſe ſpe
<
lb
/>
rauit, eſt vt eruditus in qualibet arte habe
<
lb
/>
retur, quòd neque vt video ſucceſſurum il
<
lb
/>
li eſt: nam ſi de experimentis, obſtat ratio
<
lb
/>
ſuperiùs dicta, quod vera à falſis non ſelegit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014491
">Si de artium peritia detrahas (quantum per
<
lb
/>
hoc opus licet ) medicinam, mathemati
<
lb
/>
cam, & naturalem Philoſophiam, & vide
<
lb
/>
quid ei relinquatur. </
s
>
<
s
id
="
s.014492
">Id neque cauit, quòd
<
lb
/>
cùm duo propoſuiſſet, vt noſtra euerteret,
<
lb
/>
ſua oſtentaret: noſtra non rectè euertit, alia
<
lb
/>
quæ oſtentet omninò non habet. </
s
>
<
s
id
="
s.014493
">Vltimò
<
lb
/>
etiam ſperauit, vt fama æterna svborietur,
<
lb
/>
atque opus perpetuò maneret, quòd vt eue
<
lb
/>
niat illi opto: verum melius forſan eſt, vt
<
lb
/>
cum ſcriptoribus animalium, vel Bibliothe
<
lb
/>
cæ hiſtoriam conficientibus paciſcatur, &
<
lb
/>
exoret vt illum aliquo loco reponant. </
s
>
<
s
id
="
s.014494
">Acceſ
<
lb
/>
ſit his tot incommodis & erratis, admirabile
<
lb
/>
quoddam dictu, & incredibile: ſcilicet quòd
<
lb
/>
non niſi paucis in locis ex tot, in quibus me
<
lb
/>
arguere conatur, intellexerit quid dixerim,
<
lb
/>
adeò mens eius contradicendi ſtudio flagrans
<
lb
/>
offuſcata eſt: nam diſſimulaſſe non credide
<
lb
/>
rim, quòd illi non mihi dedecori palàm fu
<
lb
/>
turum eſſet, & cum ſumma turpitudine con
<
lb
/>
iunctum, arguere quod non intelligat, &
<
lb
/>
reprehendere quod non dicat. </
s
>
<
s
id
="
s.014495
">Huiuſmo
<
lb
/>
di vnum exemplum, quinta exercitatione
<
lb
/>
proponam, quod ibi ter fallatur, atque
<
lb
/>
his lapſibus, quibus interpretando librum
<
lb
/>
eum, decipi conſpicuum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014496
">In vniuerſum
<
lb
/>
iniuriis certare, vt alienum à probo viro &
<
lb
/>
ſapiente, noſtriſque moribus eſt, ita non te
<
lb
/>
gere qualis ſit hic calumniatur, & timidi </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>