Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
pb
pagenum
="
683
"
xlink:href
="
016/01/330.jpg
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014712
">28 Rota illa etiamſi exquiſitiſſimè ela
<
lb
/>
borata fuerit, non animaduertit, quod ma
<
lb
/>
nubrium tamen ab aere circumuertetur, &
<
lb
/>
cum illo rota ſimul, adeò ſtupidus eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014713
">Præ
<
lb
/>
terea omiſſo quod difficillimè in cardinibus
<
lb
/>
ad æquilibrium continebitur, non vertetur,
<
lb
/>
niſi lentè ob paucitatem aëris, & ita experi
<
lb
/>
menta ſunt contra ipſum, & ipſe ſemet con
<
lb
/>
ficit ſuis argumentis. </
s
>
<
s
id
="
s.014714
">Præter id enim quòd
<
lb
/>
aer non iuuabit, etiam ſi aër non moueret,
<
lb
/>
vexatus tamen & nimis denſatus impediret,
<
lb
/>
quo minus celeriter vertetur. </
s
>
<
s
id
="
s.014715
">Melius finxiſ
<
lb
/>
ſet, vt digito abſque manubrio, quem ſtatim
<
lb
/>
amoueret, circumduceretur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014716
">30 Aër vt elementum eſt proximus hy
<
lb
/>
læ, ideò imago cœleſtis caloris ei dominatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014717
">Eſtque verius vapor quam aër. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014718
">31 Aër liber non corrumpit: concluſus
<
lb
/>
non exedit, qui eſt in arcis exedit & cor
<
lb
/>
rumpit: neque enim concluſus dicitur, ne
<
lb
/>
que liber. </
s
>
<
s
id
="
s.014719
">Rupes viuunt, at non reſpirant, vt
<
lb
/>
nec plantæ, exigua eſt enim earum vita &
<
lb
/>
impetus, qui etiam animalibus noceat. </
s
>
<
s
id
="
s.014720
">Sic
<
lb
/>
& triticum quaſi anima caret, corrumpitur
<
lb
/>
in horreis eadem ratione qua in arcis panni.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014721
">In aëre ſi frigidiſſimus ſit, non corrumpitur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014722
">Huius habes exempla, in libris de Rerum
<
lb
/>
Varietate. </
s
>
<
s
id
="
s.014723
">At noſter aër non talis eſt, ne uti
<
lb
/>
quam tamen calidiſſimus eſſe poteſt, vt hi
<
lb
/>
qui ex calidiſſimo in frigidiſſimum tranſmu
<
lb
/>
tari poſſe exiſtimant. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014724
">CAP. V. </
s
>
<
s
id
="
s.014725
">Intercludere actiuè, pro inter
<
lb
/>
cipere: paſſiuè etiam pro includi, & occlu
<
lb
/>
di. </
s
>
<
s
id
="
s.014726
">Tacitus: Intercluſa anima creditur mor
<
lb
/>
talitatem expleuiſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.014727
">Hic ad emphaſin inter
<
lb
/>
cluſus aptius apponitur, quàm ſi incluſus di
<
lb
/>
ceretur: quòd enim vndique intercludi
<
lb
/>
tur, incluſum dicitur: at intercluduntur
<
lb
/>
animalia & aqua, includuntur terra ac la
<
lb
/>
pides, poſtquam ad has quiſquilias deſcen
<
lb
/>
dere oportet. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014728
">33 Aconitum non mouetur, ideò metam
<
lb
/>
non habet: non enim lædit, niſi (vt ita di
<
lb
/>
cam) volentes. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014729
">34 Argentum viuum frigidiſſimum, vbi
<
lb
/>
deſtillatur, quia terreum eſt, fit igneum, ſi
<
lb
/>
cut & later. </
s
>
<
s
id
="
s.014730
">Sulphur eſt aëreum, quia ex hu
<
lb
/>
mido concocto conſtat (vt dixi) de quatuor
<
lb
/>
partibus deſtillationum, quas elementa vul
<
lb
/>
gus vocat, non quòd aër ſit in illo. </
s
>
<
s
id
="
s.014731
">Corri
<
lb
/>
piuntur ſenſim, ſicut & Sol ſenſim volat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014732
">Hoc mihi proprium eſt, multa paucis, &
<
lb
/>
quaſi contraria ſemper declarare. </
s
>
<
s
id
="
s.014733
">Senſim
<
lb
/>
nobis videntur hæc fieri, quæ tamen ma
<
lb
/>
gnis progreſſibus fiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.014734
">Sufficiat admonuiſ
<
lb
/>
ſe, & quia libri noſtri his pleni ſunt, præ
<
lb
/>
teribimus. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014735
">35 Terram quæ apud nos inuenitur ſyn
<
lb
/>
ceram communi exiſtimatione, quæque op
<
lb
/>
tima eſt, nam ſolùm vt matrem ad genera
<
lb
/>
tionem concurrere diximus, caloréque ſolis
<
lb
/>
concipere pullam eſſe aio. </
s
>
<
s
id
="
s.014736
">Synceram vbi ſit
<
lb
/>
neſcio, quare nec qualis ſit: vt vis mecum
<
lb
/>
contendere de his, quæ experimento decer
<
lb
/>
ni nequeunt? </
s
>
<
s
id
="
s.014737
">ego nolo. </
s
>
<
s
id
="
s.014738
">Tu tibi victoriam de
<
lb
/>
re nulli vſui futura, atque omninò incerta
<
lb
/>
talibus aſſuetus auferto. </
s
>
<
s
id
="
s.014739
">Sic alba, ſit viridis,
<
lb
/>
ſit nigra, mea nihil intereſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014740
">Quam neque
<
lb
/>
oſtendere potes, ne declarare quidem quòd
<
lb
/>
talis ſit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014741
">36 Ericam in libris de Rerum Varietate,
<
lb
/>
qui ante tuos commentarios editi ſunt, ap
<
lb
/>
pellaſſe me conſtat, quamvis non minor ſit
<
lb
/>
lapſus metus in hoc quàm in illo,
<
expan
abbr
="
neq;
">neque</
expan
>
enim
<
lb
/>
adeò certum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.014742
">At ego, vt Galeno obſe
<
lb
/>
quar, de nominibus non contendo: modò de
<
lb
/>
re, quàm ſanè docemus conſtet. </
s
>
<
s
id
="
s.014743
">Tu modò
<
lb
/>
vel leporem, quòd ea lepores veſcantur ap
<
lb
/>
pellato? </
s
>
<
s
id
="
s.014744
">per me licebit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014745
">37 Neſcio quid cauſæ ſit, quòd cùm lo
<
lb
/>
cum excitauerit, verbáque quæ antece
<
lb
/>
dunt, recitauerit, omiſerit, quod in rem
<
lb
/>
facit? </
s
>
<
s
id
="
s.014746
">Nonne ſtatim hæc ſuccedunt,
<
foreign
lang
="
grc
">ἀφα
<
lb
/>
νίζεσθι δέ καὶ ποιεῖς νύκτα, δία τὸ ὑφελὴν εἰναι
<
lb
/>
πρὸς ἄρκτον τὴν γῆν. </
foreign
>
</
s
>
<
s
id
="
s.014747
">Nonne hoc eſt, conſpi
<
lb
/>
cuum non eſſe ſolem, imò noctem obduci
<
lb
/>
ob altitudinem terræ ad Arctum poſitæ?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.014748
">cùm antea iam dixiſſet, ex eminentioribus
<
lb
/>
ad Septentriones locis vberrimum concitat
<
lb
/>
aquarum fluxum: vbique parùm profunda
<
lb
/>
eſſe maria, cum alibi in gurgites præaltos
<
lb
/>
effundantur. </
s
>
<
s
id
="
s.014749
">Neſcio certè cur velit cum in
<
lb
/>
famia ſua hæc adeo manifeſta diſſimulare,
<
lb
/>
vt alteruter noſtrum inſanire videatur? </
s
>
<
s
id
="
s.014750
">Sed
<
lb
/>
hæc nimis. </
s
>
<
s
id
="
s.014751
">Inde neſcio quomodo etiam ter
<
lb
/>
ræ rotunditatem exactam à Philoſopho com
<
lb
/>
probatam, à Ptolomæo declaratam, com
<
lb
/>
mentus, quid de montibus ac vallibus cona
<
lb
/>
tur infringere: velut ſi quis dicat, turris
<
lb
/>
præaltæ ſuperficiem non eſſe æqualem, quòd
<
lb
/>
ei pulex inſideat: at montes ad terræ ma
<
lb
/>
gnitudinem comparati, tum valles non ma
<
lb
/>
iorem obtinent proportionem, hoc ipſo de
<
lb
/>
tegit ſuam imperitiam, vt non videatur ar
<
lb
/>
tium penetralia ingreſſus, ſed in limine ipſo
<
lb
/>
concediſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.014752
">Sic vbi ego propoſui altitudinem
<
lb
/>
M. miliariorum, ruditatem rurſus ſuam pro
<
lb
/>
dit. </
s
>
<
s
id
="
s.014753
">Nam hoc proponitur ſe tuendi Ariſtote
<
lb
/>
li, non quòd ita eſſe poſſit, & tamen vel ſic
<
lb
/>
conuincitur, ita peripateticus ille noſtra ſe
<
lb
/>
pia dignus, nihil nouit, niſi adlatrare. </
s
>
<
s
id
="
s.014754
">Et ob
<
lb
/>
id ipſi admirabilis vir videtur, cùm neuter
<
lb
/>
declarationem noſtram intellexerit. </
s
>
<
s
id
="
s.014755
">Vnum
<
lb
/>
verò rudibus argumentum eſſe poteſt, illos
<
lb
/>
non attuliſſe quicquam ad rem, quod nullibi
<
lb
/>
quicquam commutauerim. </
s
>
<
s
id
="
s.014756
">Extremæ enim
<
lb
/>
dementiæ eſſet, ſi adduxiſſent: vel non reſ
<
lb
/>
pondere, ſi inualidum: vel non commuta
<
lb
/>
re, ſi firmum: voluiſſéque cùm integrum eſ
<
lb
/>
ſet, mihi præſentibus, & poſteris ſatisfacere
<
lb
/>
pertinacia (à qua omninò natura, & inſtituto
<
lb
/>
procul abſum) omnes fallere, quod improbiſ
<
lb
/>
ſimi eſſet hominis: & ſperare poſſe, quòd
<
lb
/>
ſummæ amentiæ foret. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.014757
">39 Elemento præcipuè quatuor conue
<
lb
/>
niunt conditiones, puritas, magnitudo ge
<
lb
/>
nerationis, principium, & loci neceſſitas. </
s
>
<
s
id
="
s.014758
">Pu
<
lb
/>
ritate, ſeu ſimplicitate, ex equo fermè omnia
<
lb
/>
hæc tria ſunt: terra, aqua, aër. </
s
>
<
s
id
="
s.014759
">Loco terra
<
lb
/>
maximè eſt elementum, quòd centum mun
<
lb
/>
di ſit: magnitudine aër: aqua neutro fermè,
<
lb
/>
nam locus cùm ſit inter aërem, & terram, &
<
lb
/>
incertus, quaſi non explet elementi condi
<
lb
/>
tionem: multò minùs magnitudine, cùm
<
lb
/>
vix ſit ex trecentis millibus partibus vna ip
<
lb
/>
ſius aëris: quis ergo audeat eam cum aëre
<
lb
/>
contingere, vt molem habere & ipſa dica
<
lb
/>
tur, cuius ſit tam minima portio? </
s
>
<
s
id
="
s.014760
">At gene
<
lb
/>
rationis principio maximè eſt elementum,
<
lb
/>
nam aër generationis principium eſſe poteſt, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>