Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015480
">
<
pb
pagenum
="
699
"
xlink:href
="
016/01/346.jpg
"/>
ab vſu. </
s
>
<
s
id
="
s.015481
">Tum reliqua plenæ ſtultitiæ ſuæ ar
<
lb
/>
gumenta ac leuitatis: ſi enim vidit, cur ita
<
lb
/>
ſcripſit: ſi non vidit, cur de ſenſu mentio
<
lb
/>
nem fecit? </
s
>
<
s
id
="
s.015482
">ſatis eſt quod acutè in margine
<
lb
/>
adiecit. </
s
>
<
s
id
="
s.015483
">Vides ergo cuinam ex rebus ſuis
<
lb
/>
etiam ſi vidiſſe ſe affirmet, tutò poſſis ad
<
lb
/>
hibere fidem? </
s
>
<
s
id
="
s.015484
">Hæc eſt peripateticorum in
<
lb
/>
conſulta temeritas, & audacia incredibi
<
lb
/>
lis, non Ariſtotelis, aut Theophraſti,
<
lb
/>
ſed eorum qui aliorum nominibus egre
<
lb
/>
giis iniuſtiſſimè ſibi ſapientiæ famam vin
<
lb
/>
dicant. </
s
>
<
s
id
="
s.015485
">Defende modò hominem à ſtulti
<
lb
/>
tia, à leuitate, à temeritate, à mendatio
<
lb
/>
manifeſto, ſi potes quiſquis es, & crimi
<
lb
/>
ne ab vno diſce omnes. </
s
>
<
s
id
="
s.015486
">Inde me arguit,
<
lb
/>
quòd Plinij ſtultitiam non reprehenderim,
<
lb
/>
ſimilis Bergomenſi cuidam, qui Andreæ
<
lb
/>
Griti Venetiarum ducis, vt vocant, inſi
<
lb
/>
gni maieſtate viri, improbat effigiem, quod
<
lb
/>
hernia gulæ illi deeſſet, quæ ſuis inquilinis
<
lb
/>
eſſet familiaris. </
s
>
<
s
id
="
s.015487
">Non ego horas in refellen
<
lb
/>
do alienas ſtultitias conſumere volo, nec in
<
lb
/>
concordandis imperitorum verbis temerè
<
lb
/>
effutitis: ſed ſi quid ad rem ſpectat, perti
<
lb
/>
nétve, hoc mei muneris eſſe puto. </
s
>
<
s
id
="
s.015488
">In ſe
<
lb
/>
cunda ſectione, non ſolùm inutiliter, ſed ine
<
lb
/>
ptè nugatur humana temperatura optima
<
lb
/>
eſt, ſed & compoſitio neceſſaria eſt, quæ
<
lb
/>
in Elephanto, quòd ad vitam attinet, me
<
lb
/>
lior eſt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015489
">207 Inde in hac & ſequentibus pluri
<
lb
/>
bus, vt etiam antea de plantis vagatur, cer
<
lb
/>
ta, incerta, nullo ordine, nulla ratione, nul
<
lb
/>
lo nexu miſcens, eſtque facilè videre ipſum
<
lb
/>
hac in parte ſibi videri regnare, ac vt Itali
<
lb
/>
vocant, gongolare. </
s
>
<
s
id
="
s.015490
">Eſt autem ita gaudio
<
lb
/>
ac lætitia oppleri, vt gurgulio non videatur
<
lb
/>
poſſe continere, & maius aliquid quàm ge
<
lb
/>
ſtire. </
s
>
<
s
id
="
s.015491
">Ideò maximè torquetur, quod Plinium
<
lb
/>
damnem, cùm eiuſdem argumenti libros
<
lb
/>
conſcripſerit: ſcilicet multæ tractationis,
<
lb
/>
paucæ ſcientiæ: in multa diuiſos, nullibi
<
lb
/>
diſtinctos plurima docentes, nihil declaran
<
lb
/>
tes: de omnium nominibus, de nullius ſcien
<
lb
/>
tia rei, hiſtoriam generalem, à qua tamen
<
lb
/>
fides omnis, & certus author abſit. </
s
>
<
s
id
="
s.015492
">Hæc
<
lb
/>
illum delectant, hoc genus ſcribendi ap
<
lb
/>
plaudit. </
s
>
<
s
id
="
s.015493
">Sed neſcio quomodo tot, tantáque
<
lb
/>
huc tranſtulerit, quæ ſi ſuſtulit à libris hi
<
lb
/>
ſtoriarum rerum naturalium, certè magnum
<
lb
/>
ibi vacuum relicturus eſt? </
s
>
<
s
id
="
s.015494
">ſi repetit, quid
<
lb
/>
abſurdius? </
s
>
<
s
id
="
s.015495
">Sed hæc ad ipſum ſpectant, cu
<
lb
/>
ius iudicio ( adeò ſibi placet ) nihil non
<
lb
/>
rectè ſe ſcribere poſſe putat, quòd animo
<
lb
/>
decreuerit. </
s
>
<
s
id
="
s.015496
">Cæterùm cùm ſibi tantum pla
<
lb
/>
ceat, id Ptolemæi ſcire debuit: Qui ſibi
<
lb
/>
placet, Dei ira dignus eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.015497
">Hæc ille tantus
<
lb
/>
vir, cuius ingenio adeò illuſtri vix alium
<
lb
/>
quenquam comparare audeam, non hæc
<
lb
/>
dixiſſet, ſi ſibi ipſe placuiſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.015498
">Nos, tan
<
lb
/>
tum abeſt vt nobis placeamus, pro his
<
lb
/>
quæ ſcripſimus, vt etiam iraſcamur, no
<
lb
/>
ſtráque plus damnemus, quàm laudemus:
<
lb
/>
non equidem ob ea, quæ ille inanire obii
<
lb
/>
cit, ſed quoniam quodcunque ſcimus, non
<
lb
/>
noſtrum eſt opus ſed Dei. </
s
>
<
s
id
="
s.015499
">Noſtra ſunt fur
<
lb
/>
ta, cædes, doli, veneficia, rapinæ, & ſi
<
lb
/>
quis error irrepſerit. </
s
>
<
s
id
="
s.015500
">Quin etiam Virgilius
<
lb
/>
nónne moriens iuſſit, opus illud eximium,
<
lb
/>
quod vniuerſa poſteritate adeò admiratur,
<
lb
/>
flammis tradi? </
s
>
<
s
id
="
s.015501
">adeò diſplicuit illi quod aliis
<
lb
/>
tam gratum fuit. </
s
>
<
s
id
="
s.015502
">Ita Deus illi vt mihi velim
<
lb
/>
mentem det, quam vis abundare illa ſe exi
<
lb
/>
ſtimet, opto. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015503
">208 Sufficit vidiſſe leones circumagentes
<
lb
/>
collum, vt intelligamus non eſſe vnum os:
<
lb
/>
ſed tamen laudo eam diligentiam, modò
<
lb
/>
quiſquam quicquam illi in poſterum credere
<
lb
/>
velit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015504
">211 Irridet rurſus, quia non intelligit hu
<
lb
/>
midum ſtercus in animalibus, ac copioſum
<
lb
/>
impedire, ne animal bene oleat. </
s
>
<
s
id
="
s.015505
">Nam ſi ſter
<
lb
/>
cus eſt humidum & multum, totum animal
<
lb
/>
tale eſſe neceſſe eſt, quomodo ergo bene ole
<
lb
/>
bit? </
s
>
<
s
id
="
s.015506
">Propterea in Zibetho ſolùm pars bene
<
lb
/>
olet: imò illius excrementum in Moſcho
<
lb
/>
quoniam totum neceſſe eſt ſtercus habere
<
lb
/>
paucum & ſiccum, ideò multum inter ſe dif
<
lb
/>
ferunt modi hi odoratorum animalium. </
s
>
<
s
id
="
s.015507
">Sed
<
lb
/>
hic vir nihil nouit aliud facere, quàm con
<
lb
/>
fundere. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015508
">In ſecunda ſectione, vult eſſe ſudoris
<
lb
/>
ſtrigmentum, cùm è folliculo detrahatur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015509
">Diximus aliàs totam hiſtoriam. </
s
>
<
s
id
="
s.015510
">Sed quem
<
lb
/>
lapidem non mouet? </
s
>
<
s
id
="
s.015511
">& tamen quàm abſur
<
lb
/>
dè vir hic oſtendit cicures fieri etiam mures
<
lb
/>
pro monſtro, ſed difficillimè, vt vix nun
<
lb
/>
quam tutò tractare poſſis: omnia carniuora
<
lb
/>
cicurare licet ob cauſas generaliter dictas.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015512
">Ad nos ex Hiſpania aduectos conſtat: non
<
lb
/>
negaui aliunde non aduehi, velut & nunc
<
lb
/>
oua bombycum, quæ tamen originem pri
<
lb
/>
mam à calidiore cœlo, quàm ſit Hiſpani
<
lb
/>
cum ſumpſerunt, ita de hoc verimiſile eſt
<
lb
/>
ob rei excellentiam. </
s
>
<
s
id
="
s.015513
">Inde morum ſuorum in
<
lb
/>
tertia ſectione non oblitus, virus ſuum
<
lb
/>
euomit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015514
">216 Hic malignitatem ſuam ita prodit,
<
lb
/>
vt hæſitans relegerim primam editionem,
<
lb
/>
ne fortè in illa deceptus eſſem. </
s
>
<
s
id
="
s.015515
">Sed neque ibi
<
lb
/>
erratum. </
s
>
<
s
id
="
s.015516
">Propoſitionem vniuerſalem doceo,
<
lb
/>
demonſtro indicóque qualiter intelligi de
<
lb
/>
beat: hic peruertit ſenſum; omittit demon
<
lb
/>
ſtrationem, & declarationem, inde accuſat,
<
lb
/>
tam fœdè ac turpiter, vt eius vice confundar
<
lb
/>
& erubeſcam. </
s
>
<
s
id
="
s.015517
">Quid iam amplius apud hunc
<
lb
/>
ſycophantam tutum eſſe poteſt? </
s
>
<
s
id
="
s.015518
">Quid dete
<
lb
/>
rius? </
s
>
<
s
id
="
s.015519
">addidit etiam cauſam, quæ me ad
<
lb
/>
errorem adegerit aſino dignam. </
s
>
<
s
id
="
s.015520
">Certè im
<
lb
/>
pudentiorem hominem illo nunquam vidiſ
<
lb
/>
ſe teſtor. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015521
">218 Tota illa hiſtoria de ſturione, in tertio
<
lb
/>
exemplari emendata erat, quod ea ad libros
<
lb
/>
de Rerum varietate tranſlata eſſet, quos con
<
lb
/>
ſtat (vt dixi) ante ſuas exercitationes eſſe im
<
lb
/>
preſſos, ne quid me ab illo ſurripuiſſe poſſit
<
lb
/>
gloriari. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015522
">219 Debuerat conſulere ſequentem edi
<
lb
/>
tionem liuidus hic, inueniſſet ( tametſi
<
lb
/>
etiam ſine illis verbis apertè intelligere
<
lb
/>
tur me de motu progreſſus loqui) hæc ver
<
lb
/>
ba: De motu progrediendi loquor, vnde
<
lb
/>
illæ tot declamationes hoc vno verbo ſubla
<
lb
/>
tæ ſunt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015523
">220 Dicit nullas eſſe cauſas numeri,
<
lb
/>
vel formæ ſtriarum. </
s
>
<
s
id
="
s.015524
">Primùm (vt dixi) ſupe
<
lb
/>
riùs, aut quædam certum habent numerum
<
lb
/>
abſque operatione. </
s
>
<
s
id
="
s.015525
">Deinde hic è tribus vnum
<
lb
/>
recipiat oportet, aut vt
<
expan
abbr
="
naturã
">naturam</
expan
>
in
<
expan
abbr
="
artificiosã
">artificiosam</
expan
>
<
lb
/>
faciat aduerſus
<
expan
abbr
="
Galenũ
">Galenum</
expan
>
, Ariſtotelem, omnes, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>