1ſapientes, & experimentum: aut vt me
liores reddat rationes, & nos illi libenter
ſubſcribimus: aut quas nos adducimus, op
timas eſſe patiatur? quod cum liuore ductus
nolit facere, eò refugit, manifeſtè dicens,
naturam fortuitò conſtituiſſe quæcunque
non ſunt operationis gratia. At hunc vi
rum oportet in libris de Fato exerceri à
nobis editis, ne more ſuo omnia transfe
ram vbique, & ex materia vnius libri de
cem faciam garriens inutiliter. Inueniet
etiam vndas maris apud Deum numera
tas, ac menſuratas. Sed non eo modo
vulgari, quem ille ſolùm forſan vt plerique
nouit.
liores reddat rationes, & nos illi libenter
ſubſcribimus: aut quas nos adducimus, op
timas eſſe patiatur? quod cum liuore ductus
nolit facere, eò refugit, manifeſtè dicens,
naturam fortuitò conſtituiſſe quæcunque
non ſunt operationis gratia. At hunc vi
rum oportet in libris de Fato exerceri à
nobis editis, ne more ſuo omnia transfe
ram vbique, & ex materia vnius libri de
cem faciam garriens inutiliter. Inueniet
etiam vndas maris apud Deum numera
tas, ac menſuratas. Sed non eo modo
vulgari, quem ille ſolùm forſan vt plerique
nouit.
221 Reprehendit quòd dixerim monſtra
plura eſſe in mari. Dicuntur & monſtra ob
raritatem, quia aliquid monſtrent, licet natu
ræ non noua: & etiam vera monſtra ibi ſunt,
ob generationis, & vitæ tuendæ facilitatem,
velut in aluo materno.
plura eſſe in mari. Dicuntur & monſtra ob
raritatem, quia aliquid monſtrent, licet natu
ræ non noua: & etiam vera monſtra ibi ſunt,
ob generationis, & vitæ tuendæ facilitatem,
velut in aluo materno.
223 Admouet catulos mammis raro
exemplo: nam mammas habet, quod plu
ribus piſcibus commune eſt, adeò vt neſciam
quid magis in hoc homine demirer. Ob
iicit in tertia ſectione, quòd vituli marini
tanquam rei nouæ, atque Indici maris men
tionem fecerim: fateor, non ego obiter
incomperta pro compertis, vt ipſe facit,
in medium attuli. Satis enim conſtat, vel
ipſo amico ſuo Rondelletio teſte, longè
alium eſſe Oceanicum vitulum à Mediter
raneo, cur ergo ſuo more debui confun
dere? ſatis eſt quòd in tertia editione, tria
illius genera inter ſe diſtinxi. De volanti
bus tutius eſt teſtimonium meum, vbi ra
tione ſtandum ſit, quàm ſuum. Ita auſim
dicere, quòd videam illum in his, quæ
experimento comprobari poſſunt, ſemper
decipi in eis. In quinta ſectione malui, poſt
quàm Delphinum Ariſtotelis videre non
licet noſtris temporibus, cùm aliis conſen
re, atque ita iam locum emendaueramus:
non vt certi de errore Ariſtotelis, & Pli
nij, quos vix veriſimile eſt non vidiſſe vn
quam tam celebre animal, præſertim Ariſto
telem, quem 800. aurea talenta impendiſ
ſe, in hiſtoriæ condendæ de animalibus
miniſtros, atque obſeruatores accepimus:
ſed ne quod in aliis damnamus, pertina
ciam ſcilicet aduerſus rationem experimen
ta, ſenſuum fidem ipſi nos ſequeremur.
Sed tamen hic vir ſuum damnat Ariſtote
lem, ac Plinium, credo non niſi fretus al
terius Grammatici auctoritate, quam non
improbo, ſi modò vera inuenit, quan
quam antea à Bellonio de hoc eſſem admo
nitus. Sed ille clamat furtum fuiſſe, liti
gent modò inter ſe, ſatis eſt ob tam leuem
auctoritatem illum reliquiſſe ſuum Ariſto
telem, quem adeò mordicus tuebatur ad
uerſus etiam veritatem ipſam, atque ſimul
ſuum Plinium Grammaticus Grammati
cum in tanta veneratione. Dixi leuem au
ctoritatem Rondelletij, non in illius iniu
riam: quaſi ille homo leuis ſit, ſed quod in
hoc non demonſtret, cùm non conſtet quis
ſit iſte Delphin. Forſan alium piſcem pro
Delphine antiqui habuerunt, qui nunc cum
fit rariſſimus, eſt ignotus? Quæ me moueat
coniectura tam valida, dixi. Cæterùm quòd
dicat, me confundere pleraque, fatear: nam
omnia ( vt ipſe dixi) nimis eſt, vel ipſo te
ſte, qui negat propoſitiones vniuerſales eſſe
fermè vnquam veras, ſed & ipſe fatea
tur, quod verius eſt, ſe pleraque euer
tere.
exemplo: nam mammas habet, quod plu
ribus piſcibus commune eſt, adeò vt neſciam
quid magis in hoc homine demirer. Ob
iicit in tertia ſectione, quòd vituli marini
tanquam rei nouæ, atque Indici maris men
tionem fecerim: fateor, non ego obiter
incomperta pro compertis, vt ipſe facit,
in medium attuli. Satis enim conſtat, vel
ipſo amico ſuo Rondelletio teſte, longè
alium eſſe Oceanicum vitulum à Mediter
raneo, cur ergo ſuo more debui confun
dere? ſatis eſt quòd in tertia editione, tria
illius genera inter ſe diſtinxi. De volanti
bus tutius eſt teſtimonium meum, vbi ra
tione ſtandum ſit, quàm ſuum. Ita auſim
dicere, quòd videam illum in his, quæ
experimento comprobari poſſunt, ſemper
decipi in eis. In quinta ſectione malui, poſt
quàm Delphinum Ariſtotelis videre non
licet noſtris temporibus, cùm aliis conſen
re, atque ita iam locum emendaueramus:
non vt certi de errore Ariſtotelis, & Pli
nij, quos vix veriſimile eſt non vidiſſe vn
quam tam celebre animal, præſertim Ariſto
telem, quem 800. aurea talenta impendiſ
ſe, in hiſtoriæ condendæ de animalibus
miniſtros, atque obſeruatores accepimus:
ſed ne quod in aliis damnamus, pertina
ciam ſcilicet aduerſus rationem experimen
ta, ſenſuum fidem ipſi nos ſequeremur.
Sed tamen hic vir ſuum damnat Ariſtote
lem, ac Plinium, credo non niſi fretus al
terius Grammatici auctoritate, quam non
improbo, ſi modò vera inuenit, quan
quam antea à Bellonio de hoc eſſem admo
nitus. Sed ille clamat furtum fuiſſe, liti
gent modò inter ſe, ſatis eſt ob tam leuem
auctoritatem illum reliquiſſe ſuum Ariſto
telem, quem adeò mordicus tuebatur ad
uerſus etiam veritatem ipſam, atque ſimul
ſuum Plinium Grammaticus Grammati
cum in tanta veneratione. Dixi leuem au
ctoritatem Rondelletij, non in illius iniu
riam: quaſi ille homo leuis ſit, ſed quod in
hoc non demonſtret, cùm non conſtet quis
ſit iſte Delphin. Forſan alium piſcem pro
Delphine antiqui habuerunt, qui nunc cum
fit rariſſimus, eſt ignotus? Quæ me moueat
coniectura tam valida, dixi. Cæterùm quòd
dicat, me confundere pleraque, fatear: nam
omnia ( vt ipſe dixi) nimis eſt, vel ipſo te
ſte, qui negat propoſitiones vniuerſales eſſe
fermè vnquam veras, ſed & ipſe fatea
tur, quod verius eſt, ſe pleraque euer
tere.
224 Ibi etiam ruditatem ſuam declarat,
tranſiens à generaliore affectu in auibus,
quoniam omnes fermè manſueſcunt, ad id
quod eſt magis manſueſcere. An putabat
me neſcire, quod omnibus notum eſt, nihil
manſuetius eſſe cane, equo, elephante, quæ
ſunt quadrupedia Lepus non manſueſcit: vi
di tamen aliquos rarò & parum, an non no
uit negationem omnem in mortalibus ſic de
bere accipi.
tranſiens à generaliore affectu in auibus,
quoniam omnes fermè manſueſcunt, ad id
quod eſt magis manſueſcere. An putabat
me neſcire, quod omnibus notum eſt, nihil
manſuetius eſſe cane, equo, elephante, quæ
ſunt quadrupedia Lepus non manſueſcit: vi
di tamen aliquos rarò & parum, an non no
uit negationem omnem in mortalibus ſic de
bere accipi.
225 Non dixi, ſolùm ob cibum litora
ob ſeueritatem gurgites à piſcibus coli: ſed ob
id nihilominus non adeò noſtra tuemur,
quin potior ſit amor veritatis. Si omnia
ſic tractaſſet, poterat laude dignus videri,
qui non niſi vituperationem adeptus eſt.
Sunt etenim aliæ etiam cauſæ horum, ſed
quæ dixi manifeſtiores, quas nec ipſe re
probat.
ob ſeueritatem gurgites à piſcibus coli: ſed ob
id nihilominus non adeò noſtra tuemur,
quin potior ſit amor veritatis. Si omnia
ſic tractaſſet, poterat laude dignus videri,
qui non niſi vituperationem adeptus eſt.
Sunt etenim aliæ etiam cauſæ horum, ſed
quæ dixi manifeſtiores, quas nec ipſe re
probat.
228 Nimirum ſi non & quæ pueri ſui
faciunt, & ancillæ, in hos retulerit libros.
faciunt, & ancillæ, in hos retulerit libros.
230 At tertiam editionem totum emen
daueram, nec vt ipſe monet, qui res audi
tas pro viſis ſcribit, nobis contingit: ſed ob
celeritatem ſcribendi, & occupationes. E
paſſeris pro auium dixi, quod paſſeris nuper
mentionem feciſſem. Quid enim paſſeri
cum ſtruthiocamelo commune, niſi in no
mine?
daueram, nec vt ipſe monet, qui res audi
tas pro viſis ſcribit, nobis contingit: ſed ob
celeritatem ſcribendi, & occupationes. E
paſſeris pro auium dixi, quod paſſeris nuper
mentionem feciſſem. Quid enim paſſeri
cum ſtruthiocamelo commune, niſi in no
mine?
231 Cygni parum volant, maxima ex par
te quieſcunt in lacubus, omnes aliæ aues na
turaliter vt potentiorem, & rapacem timent:
non tamen omnibus infeſta eſt, neque ſem
per omnes poteſt ſuperare: ardea roſtro quan
doque, cygnus robore illi faceſſunt nego
tium, auiculas ſpernit: cornices neſcio qua vi
naturæ, vt aliàs teſtatus ſum, ex viſu in con
ſortium admittit. Sed quid lubet cum nuga
toribus nugari? Eiuſmodi enim apud illum
ſunt infinita.
te quieſcunt in lacubus, omnes aliæ aues na
turaliter vt potentiorem, & rapacem timent:
non tamen omnibus infeſta eſt, neque ſem
per omnes poteſt ſuperare: ardea roſtro quan
doque, cygnus robore illi faceſſunt nego
tium, auiculas ſpernit: cornices neſcio qua vi
naturæ, vt aliàs teſtatus ſum, ex viſu in con
ſortium admittit. Sed quid lubet cum nuga
toribus nugari? Eiuſmodi enim apud illum
ſunt infinita.
232 Errorem impreſſoris auibus pro ta
libus aſcribit mihi. De cygno ſuauiorem
proculdubio & magis ſonoram anſere edit
vocem: neque negatio tam facilè profer
ri debet, præſertim tot teſtibus, cùm te
ſtis vnus affirmationis centum neganti
bus etiam (apud Iuriſconſultos) ni negatio
ipſa loco & tempore coarctetur, præferri
debeat.
libus aſcribit mihi. De cygno ſuauiorem
proculdubio & magis ſonoram anſere edit
vocem: neque negatio tam facilè profer
ri debet, præſertim tot teſtibus, cùm te
ſtis vnus affirmationis centum neganti
bus etiam (apud Iuriſconſultos) ni negatio
ipſa loco & tempore coarctetur, præferri
debeat.
233 Temeritatis ſuæ vbique notas pro
dit. Vide quo argumento diuinauit me
mergum non agnoſcere. Hoc ſanè nihil
refert, ſed vt cognoſcas hominis mores.
dit. Vide quo argumento diuinauit me
mergum non agnoſcere. Hoc ſanè nihil
refert, ſed vt cognoſcas hominis mores.
235 Neque hic ſenſum capit: Di
uerſæ regiones diuerſas alunt minimas
aues vt maximas: nec omnis regio om
nem admittit magnitudinem, aut parui
tatem.
uerſæ regiones diuerſas alunt minimas
aues vt maximas: nec omnis regio om
nem admittit magnitudinem, aut parui
tatem.
236 Exiſtimat inſtitutum meum fuiſſe
in his libris ſingula admiranda recenſere,
ſed fallitur. Hoc tamen quod de pſittaco re
fert, id vnum tantum eſt in opere tam ma
gno, quod dignum iudicarim, vt poſſet
in his libris ſingula admiranda recenſere,
ſed fallitur. Hoc tamen quod de pſittaco re
fert, id vnum tantum eſt in opere tam ma
gno, quod dignum iudicarim, vt poſſet
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib