Computum ineundo prodcunt pondus globi in vacuo (76 1/12) gran,
exceſſus hujus ponderis ſupra pondus in aqua (71 17/48) gran,diameter
globi 0,81296 dig,octo tertiæ partes hujus diametri 2,16789 dig,
ſpatium 2 F 2,3217 dig,ſpatium quod globus pondere (5 1/16) gran,
tempore 1″, abſque reſiſtentia cadendo deſcribat 12,808 dig,&
tempus G 0′,301056. Globus igitur, velocitate maxima quacum
poteſt in aqua vi ponderis (5 1/16) gran.deſcendere, tempore 0′,301056
deſcribet ſpatium 2,3217 dig.& tempore 15″ ſpatium 115,678 dig.
Subducatur ſpatium 1,3862944 F ſeu 1,609 dig.& manebit ſpatium
114,069 dig.quod proinde globus eodem tempore in vaſe latiſli
mo cadendo deſcribere debet. Propter anguſtiam vaſis noſtri de
trahi debet ſpatium 0,895 dig.circiter. Et ſic manebit ſpatium
113,174 dig.quod globus cadendo in hoc vaſe, tempore 15″ de
ſcribere debuit per Theoriam quamproxime. Deſcripſit vero digi
tos 112 per Experimentum. Differentia eſt inſenſibilis.
exceſſus hujus ponderis ſupra pondus in aqua (71 17/48) gran,diameter
globi 0,81296 dig,octo tertiæ partes hujus diametri 2,16789 dig,
ſpatium 2 F 2,3217 dig,ſpatium quod globus pondere (5 1/16) gran,
tempore 1″, abſque reſiſtentia cadendo deſcribat 12,808 dig,&
tempus G 0′,301056. Globus igitur, velocitate maxima quacum
poteſt in aqua vi ponderis (5 1/16) gran.deſcendere, tempore 0′,301056
deſcribet ſpatium 2,3217 dig.& tempore 15″ ſpatium 115,678 dig.
Subducatur ſpatium 1,3862944 F ſeu 1,609 dig.& manebit ſpatium
114,069 dig.quod proinde globus eodem tempore in vaſe latiſli
mo cadendo deſcribere debet. Propter anguſtiam vaſis noſtri de
trahi debet ſpatium 0,895 dig.circiter. Et ſic manebit ſpatium
113,174 dig.quod globus cadendo in hoc vaſe, tempore 15″ de
ſcribere debuit per Theoriam quamproxime. Deſcripſit vero digi
tos 112 per Experimentum. Differentia eſt inſenſibilis.
LIBER
SECUNDUS.
SECUNDUS.
Exper.3. Globi tres æquales, quorum pondera ſeorſim erant
121 gran.in aere & 1 gran.in aqua, ſucceſſive demittebantur; &
cadebant in aqua temporibus 46″, 47″, & 50″, deſcribentes alti
tudinem digitorum 112.
121 gran.in aere & 1 gran.in aqua, ſucceſſive demittebantur; &
cadebant in aqua temporibus 46″, 47″, & 50″, deſcribentes alti
tudinem digitorum 112.
Per Theoriam hi globi cadere debuerunt tempore 40″ circiter.
Quod tardius ceciderunt, vel bullulis nonnullis globo adhærenti
bus, vel rarefactioni ceræ ad calorem vel tempeſtatis vel manus
globum demittentis, vel erroribus inſenſibilibus in ponderandis
globis in aqua, vel denique minori proportioni reſiſtentiæ quæ a
vi inertiæ in tardis motibus oritur ad reſiſtentiam quæ oritur ab
aliis cauſis, tribuendum eſſe puto. Ideoque pondus globi in aqua
debet eſſe plurium granorum ut experimentum certum & fide dig
num reddatur.
Quod tardius ceciderunt, vel bullulis nonnullis globo adhærenti
bus, vel rarefactioni ceræ ad calorem vel tempeſtatis vel manus
globum demittentis, vel erroribus inſenſibilibus in ponderandis
globis in aqua, vel denique minori proportioni reſiſtentiæ quæ a
vi inertiæ in tardis motibus oritur ad reſiſtentiam quæ oritur ab
aliis cauſis, tribuendum eſſe puto. Ideoque pondus globi in aqua
debet eſſe plurium granorum ut experimentum certum & fide dig
num reddatur.
Exper.4. Experimenta hactenus deſcripta cæpi ut inveſtigarem
reſiſtentias fluidorum antequam Theoria, in Propoſitionibus pro
xime præcedentibus expoſita, mihi innoteſceret. Poſtea, ut Theo
riam inventam examinarem, paravi vas ligneum latitudine interna
digitorum 8 2/3, profunditate pedum quindecim cum triente. De
inde ex cera & plumbo incluſo globos quatuor formavi, ſingulos
pondere 139 1/4 granorum in aere & 7 1/8 granorum in aqua. Et hos
demiſi ut tempora cadendi in aqua per pendulum, ad ſemi-minuta
ſecunda oſcillans, menſurarem. Globi, ubi ponderabantur & po
ſtea cadebant, frigidi erant & aliquamdiu frigidi manſerant; quia
calor ceram rarefacit, & per rarefactionem diminuit pondus globi
in aqua, & cera rarefacta non ſtatim ad denſitatem priſtinam per
reſiſtentias fluidorum antequam Theoria, in Propoſitionibus pro
xime præcedentibus expoſita, mihi innoteſceret. Poſtea, ut Theo
riam inventam examinarem, paravi vas ligneum latitudine interna
digitorum 8 2/3, profunditate pedum quindecim cum triente. De
inde ex cera & plumbo incluſo globos quatuor formavi, ſingulos
pondere 139 1/4 granorum in aere & 7 1/8 granorum in aqua. Et hos
demiſi ut tempora cadendi in aqua per pendulum, ad ſemi-minuta
ſecunda oſcillans, menſurarem. Globi, ubi ponderabantur & po
ſtea cadebant, frigidi erant & aliquamdiu frigidi manſerant; quia
calor ceram rarefacit, & per rarefactionem diminuit pondus globi
in aqua, & cera rarefacta non ſtatim ad denſitatem priſtinam per