Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015752
">
<
pb
pagenum
="
705
"
xlink:href
="
016/01/352.jpg
"/>
mali ſunt: nihil prohibet philoſophia ſupe
<
lb
/>
rare naturam. </
s
>
<
s
id
="
s.015753
">Hoc namque Socrates dixit,
<
lb
/>
Galenuſque teſtatur, tum theologi, & om
<
lb
/>
nes ſapiunt. </
s
>
<
s
id
="
s.015754
">Sunt autem mali, quia lumina
<
lb
/>
rium alterum in horum genituris à malefi
<
lb
/>
cis ſuperatur. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015755
">296. Vide quomodo contractio ſit remiſ
<
lb
/>
ſio à grauitate, cùm in febribus perſæpè ex
<
lb
/>
tenſione ſit celeriter. </
s
>
<
s
id
="
s.015756
">Sed hoc volui ſcrip
<
lb
/>
ſiſſe ad eos, qui peripatetica iſta fundamen
<
lb
/>
ta adeò mordicus retinent: nam hoc illi hic
<
lb
/>
ſuo more imponere nolo, tractauimus autem
<
lb
/>
aliàs diligenter. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015757
">297. Non aliud facit, quàm quod decla
<
lb
/>
rat, quantò principia noſtra peripatetico
<
lb
/>
rum quorundam interpretationibus ſint me
<
lb
/>
liora, poſtquam nos quatuor verbis ſuffi
<
lb
/>
cienter ac declaratiuè depreſſimus, quæ ille
<
lb
/>
tot chartis, nec poteſt perſuadere. </
s
>
<
s
id
="
s.015758
">Sed adeò
<
lb
/>
liuore amens eſt, vt cauſam non ſolùm ſuam
<
lb
/>
procedat, ſed quantum in ſe eſt, etiam om
<
lb
/>
nium peripateticorum, ne noſtræ inuentio
<
lb
/>
ni ſubſcribat. </
s
>
<
s
id
="
s.015759
">Reprehendit hæc rana rami
<
lb
/>
cum curatrix directè, volens ſubſtituere ex
<
lb
/>
aduerſo, cùm è regione, & non ſinuosè ad
<
lb
/>
oculum ſpecies ferantur, quorum neutrum
<
lb
/>
generale eſt auditui, vel olfactui. </
s
>
<
s
id
="
s.015760
">Ecce vi
<
lb
/>
des ſtultitiam cum imperitia. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015761
">298. Non minus turpi lapſu hic cadit,
<
lb
/>
quod ei adeò familiare eſt, vt audeam dice
<
lb
/>
re in toto hoc libro, vbi res aliqua natura
<
lb
/>
lis tractatur, & non nugæ, ac gerræ vix
<
lb
/>
vnquam attigiſſe ſcopum, ſed vbique fal
<
lb
/>
ſum deprehendi. </
s
>
<
s
id
="
s.015762
">Ecce non videt diſcrimen
<
lb
/>
inter illuminare, quòd certè ſenſim fit at
<
lb
/>
que progreditur, vt nos antea docueramus,
<
lb
/>
vbi de luce, & lumine egimus, & vnius ra
<
lb
/>
dij tranſitum, qui neceſſariò fit repente, vt
<
lb
/>
facilè ex ecclipſi ſolis, & mathematicè, &
<
lb
/>
naturaliter declarari poteſt In quarta ſectio
<
lb
/>
ne, conatur veras cauſas tollere, nec habet,
<
lb
/>
quod ſubſtituat: nam de mortuis, qui eos
<
lb
/>
eſſe non exiſtimant, tamen & ipſi timent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015763
">Deinde ſi cauſam haberet manifeſtam, non
<
lb
/>
eſſet contentio inter medicos, & philoſo
<
lb
/>
phos. </
s
>
<
s
id
="
s.015764
">Ita hic vir, ad deſtruendum bonas ar
<
lb
/>
tes ſolùm natus videtur. </
s
>
<
s
id
="
s.015765
">Sic in ſequenti ſe
<
lb
/>
ctione, tactus etſi deſtruatur, reparatur, vi
<
lb
/>
ſus non ita. </
s
>
<
s
id
="
s.015766
">In ſeptima non intelligit, tam
<
lb
/>
inſtrumentum, quàm facultatem compre
<
lb
/>
hendi eo figuræ genere. </
s
>
<
s
id
="
s.015767
">De ſimiis neutrum
<
lb
/>
eſt, cùm vtrunque adeſſe velit: diu enim
<
lb
/>
odoratu explorant, quia parùm eo ſenſu
<
lb
/>
valent: nec argumentum à ſimia ad ho
<
lb
/>
minem probat, niſi eandem demonſtraueris
<
lb
/>
eſſe compoſitionem in vtroque. </
s
>
<
s
id
="
s.015768
">Canes olfa
<
lb
/>
ctu quantum præſtant, tantum viſu defi
<
lb
/>
ciuntur: nam nec propè agnoſcunt domi
<
lb
/>
num, niſi olfactu experiantur. </
s
>
<
s
id
="
s.015769
">In decima
<
lb
/>
rurſus damnat Ariſtotelem, vt me accuſet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015770
">Segmenta illa cùm ſcribebam, nondum
<
lb
/>
omnia mihi comparaueram, prodibunt Deo
<
lb
/>
volente emendatiora: ſed non ob hoc friuo
<
lb
/>
la, ſed ob res maioris momenti. </
s
>
<
s
id
="
s.015771
">Verùm & in
<
lb
/>
commentariis aliam rationem ex Ptolemæo
<
lb
/>
ſecuti ſumus, ſiquidem & aliter colorum
<
lb
/>
eſſentiam, nomina, & ordinem conſtitue
<
lb
/>
bamus, cum de ecclipſi loqueremur. </
s
>
<
s
id
="
s.015772
">Cæte
<
lb
/>
rùm, quæ in 11. ſectione adiicit, perfectè
<
lb
/>
vanitatem ſuam declarant, vt vix credam
<
lb
/>
eſſe ſua. </
s
>
<
s
id
="
s.015773
">Se grauiorem iudicio, animo viui
<
lb
/>
diore? </
s
>
<
s
id
="
s.015774
">ſit ita: ex ore ſuo tamen, quàm de
<
lb
/>
ceant intelligis? </
s
>
<
s
id
="
s.015775
">at corpore robuſtiore, fa
<
lb
/>
milia nobiliore quid ad propoſitum? </
s
>
<
s
id
="
s.015776
">Simi
<
lb
/>
le illud in 246. exercitatione: Canes tui
<
lb
/>
fortuna ſua defuncti ſunt: hunc dictato
<
lb
/>
rem alterius vitæ ( caput ſanè noui ) opor
<
lb
/>
tet eſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.015777
">Sic ſimile illud de iudicio eſt ſo
<
lb
/>
phiſmati Entisberi. </
s
>
<
s
id
="
s.015778
">Ego dico falſum: ſi
<
lb
/>
enim hæc profert, iudicio non valet? </
s
>
<
s
id
="
s.015779
">Sed
<
lb
/>
ignoſcendum illi audio enim Vaſcones il
<
lb
/>
los, apud quos degit, malos vicinos eſſe, qui
<
lb
/>
cùm illum laudare vnquam noluerint, ſæ
<
lb
/>
piùs cogitur præco eſſe laudum ſuarum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015780
">Multi enim cùm hæc deliramenta legerent,
<
lb
/>
non è dignitate mea putabant eſſe, vt quic
<
lb
/>
quam illi reſponderem: at ego maiores bu
<
lb
/>
cella ſoleo deuorare, veritatis amore. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015781
">299. Sæpè dixi maiori ſtultitia me nota
<
lb
/>
ri debere, qui tam ſtultis reſpondeam obie
<
lb
/>
ctionis: ſed tamen volo, vt intelligant ho
<
lb
/>
mines, quàm leuibus anſis innitatur. </
s
>
<
s
id
="
s.015782
">Eſt
<
lb
/>
vbique dolor, & voluptas, non qualis in
<
lb
/>
Venere, ſed qualis ſcalpendo in ſcabie, ca
<
lb
/>
lefaciendo in frigore, titillando, atque dum
<
lb
/>
ſanantur vulnera. </
s
>
<
s
id
="
s.015783
">Eſt aliud proprium in
<
lb
/>
genitalibus membris, quod dolorem pro
<
lb
/>
contrario non habet, quia naturæ neceſſe
<
lb
/>
fuit: nam & in eiſdem membris adeſt ter
<
lb
/>
tium genus, ſcilicèt dolor, & voluptas,
<
lb
/>
communia toti corpori: ſed quiá voluptas
<
lb
/>
ad irritanda animalia ad Venerem non ſuf
<
lb
/>
ficiebat, alia addita eſt alterius generis do
<
lb
/>
lor, non cùm generalis ſufficeret. </
s
>
<
s
id
="
s.015784
">Hæc &
<
lb
/>
alia ſi ſic expoſuiſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.015785
">Hæc & alia ſi ſic expo
<
lb
/>
ſuiſſet: nec voluiſſet ſpontè deſipere, maio
<
lb
/>
rem legentibus voluptatem, cunctis vtili
<
lb
/>
tatem, ſibi gloriam comparaſſet. </
s
>
<
s
id
="
s.015786
">Ergo ſimi
<
lb
/>
li vanitate dolorem dicit non ſentiri: nos
<
lb
/>
aliàs docuimus, ex ipſa experientia, &
<
lb
/>
Conciliatoris autoritate ita ſentiri, vt nihil
<
lb
/>
aliud ſentiretur: ſed nebulo hic quicunque
<
lb
/>
ſit, vbi ſe in illa, quam vocat prima philo
<
lb
/>
ſophia inuoluit, vt in cœno ſus volutatur,
<
lb
/>
hoc ſolum nixus, vt omnia confunderet,
<
lb
/>
omnia benè inuenta tolleret, ſuam vani
<
lb
/>
tatem oſtenderet. </
s
>
<
s
id
="
s.015787
">Voluptas, & dolor ( in
<
lb
/>
quit ) ſenſio eſt, ſenſio non ſentitur, vbi
<
lb
/>
primùm ſenſionem inuenit Latinè Latiniſ
<
lb
/>
ſimus vir? </
s
>
<
s
id
="
s.015788
">ſed omittamus, voluptas, & do
<
lb
/>
lor ſenſus ſunt: hoc enim Latinum eſt, &
<
lb
/>
nulla affectatum cura: quid ſi quis neget ti
<
lb
/>
bi, quod iure negandum? </
s
>
<
s
id
="
s.015789
">vbi probas, quod
<
lb
/>
probare debes? </
s
>
<
s
id
="
s.015790
">ſed, vt dicitur, principium
<
lb
/>
petis: quod maximè declarari poſtulabat;
<
lb
/>
tanquam clarum præſupponis. </
s
>
<
s
id
="
s.015791
">O amentiam
<
lb
/>
ſingularem? </
s
>
<
s
id
="
s.015792
">audaciam intolerandam? </
s
>
<
s
id
="
s.015793
">per
<
lb
/>
tinaciam faſtidioſam? </
s
>
<
s
id
="
s.015794
">moreſque, qui etiam
<
lb
/>
Iobi patientiam frangerent? </
s
>
<
s
id
="
s.015795
">nam ego de
<
lb
/>
hac virtute ſolebam gloriari, non de ſa
<
lb
/>
pientia, vel eruditione, aliiſque ſimilibus
<
lb
/>
vt tu. </
s
>
<
s
id
="
s.015796
">Verùm & hanc mihi deeſſe Deus me
<
lb
/>
docuit, vt qui paucitatem, morbos, calum
<
lb
/>
nias, coniurationes facilè pertulerim, huius
<
lb
/>
nugæ, amentiaque ad hæc quæſcio me di
<
lb
/>
gna non eſſe, coactum irritarint: male ge
<
lb
/>
nio nate? </
s
>
<
s
id
="
s.015797
">At dicet quiſpiam, cur adeò iraſ
<
lb
/>
ceris? </
s
>
<
s
id
="
s.015798
">non ob eius calumnias, non ob ma
<
lb
/>
ledicta, non ob falſas interpretationes,
<
lb
/>
quamvis in omnibus modum exceſſerint, </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>