Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015882
">
<
pb
pagenum
="
708
"
xlink:href
="
016/01/355.jpg
"/>
loſophi ſententias ad propoſitum deducit. </
s
>
<
s
id
="
s.015883
">Et
<
lb
/>
id tamen ( vt dixi ) quanquam à prudentiſ
<
lb
/>
ſimo, ſcientiſſimo, exercitatiſſimoque viro
<
lb
/>
factum eſſet maxima tamen cum difficulta
<
lb
/>
te factum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.015884
">At noſtris ex principiis faci
<
lb
/>
liùs omnia ac planè declarari poſſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.015885
">Porrò
<
lb
/>
quæ in vigeſimanona ſectione denuò repe
<
lb
/>
tit, intoleranda ſunt, Deum eſſe naturam.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015886
">Natura eſt in rebus, vt Philoſophus ait, &
<
lb
/>
Deus erit in ipſis. </
s
>
<
s
id
="
s.015887
">Quin quòd euidentius ibi
<
lb
/>
dem naturam vult eſſe in animatis, atque
<
lb
/>
animam fieri à Deo: anima igitur Deus eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015888
">Quæcunque enim eidem ſunt vnum, vnum
<
lb
/>
& inter ſe ſunt. </
s
>
<
s
id
="
s.015889
">Anima igitur Deus, quæ
<
lb
/>
cum fiat à Deo, Deus à Deo fiet. </
s
>
<
s
id
="
s.015890
">Porrò quis
<
lb
/>
mente ſanus ferat tot impietates huius ho
<
lb
/>
minis? </
s
>
<
s
id
="
s.015891
">Hoc enim nihil aliud eſt quàm dicere,
<
lb
/>
quòd animus meus eſt ſubſtantia equi, dum
<
lb
/>
equum intelligit, aut quòd mens quæpiam
<
lb
/>
animalia illuſtret. </
s
>
<
s
id
="
s.015892
">Quæ tamen ille vt impia
<
lb
/>
accuſat. </
s
>
<
s
id
="
s.015893
">Sed ſi vlla eſſet ei mens, rogo quo
<
lb
/>
modo impia eſſe poſſunt? </
s
>
<
s
id
="
s.015894
">an apud Theolo
<
lb
/>
gos? </
s
>
<
s
id
="
s.015895
">an Philoſophos? </
s
>
<
s
id
="
s.015896
">Non Philoſophos,
<
lb
/>
cùm nihil ſit impium apud Philoſophos, ni
<
lb
/>
ſi cùm de Dei honore ac anima agitur. </
s
>
<
s
id
="
s.015897
">At
<
lb
/>
anima noſtra nihil eſt nobis maius, nedum
<
lb
/>
vt ſit Deus. </
s
>
<
s
id
="
s.015898
">Sed neque apud Theologos, quo
<
lb
/>
modo enim impius erit apud Theologos,
<
lb
/>
qui dicat naturalis ratio ac lumen, ita de
<
lb
/>
anima ſentiret, quia non longius proſpicere
<
lb
/>
poteſt, Theologus tamen diuino lumine ad
<
lb
/>
intus, ſi non aliter, certè ſemper meliora,
<
lb
/>
ac magis pia ſentit. </
s
>
<
s
id
="
s.015899
">Ita vides calumniatoris
<
lb
/>
impietatem inexcuſabilem. </
s
>
<
s
id
="
s.015900
">Nec prudentior
<
lb
/>
in aliis, inquit, in trigeſimaſecunda ſectio
<
lb
/>
ne: medici dicunt, priores hecticæ ſpecies
<
lb
/>
fieri poſſe corde illæſo, vltima oppreſſum
<
lb
/>
aggreſſione fatiſcere. </
s
>
<
s
id
="
s.015901
">Miſer vbi inuenit he
<
lb
/>
cticam vniuerſalem fieri alibi, quàm in cor
<
lb
/>
de cuiuſcunque ſpeciei ſit? </
s
>
<
s
id
="
s.015902
">Si de propria vni
<
lb
/>
cuique membro loquitur, etiam tertia poteſt
<
lb
/>
fieri, & in ventriculo, & in aliis membris
<
lb
/>
abſque cordis affectu, ni forſan cor ob co
<
lb
/>
ctionem vitiatam non conſenſum ſiccetur.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015903
">Ita cùm in aliqua ſcientia propria loquitur,
<
lb
/>
oſtendit ſe, nec prima elementa illius atti
<
lb
/>
giſſe. </
s
>
<
s
id
="
s.015904
">Sed non deſinit nugari in communi
<
lb
/>
bus his locis: vt non ſolùm lectores, ſed ſe
<
lb
/>
metipſum confundat. </
s
>
<
s
id
="
s.015905
">Inde ad maledicta nul
<
lb
/>
la irritatus cauſa tranſit. </
s
>
<
s
id
="
s.015906
">Sed ſi diſceptando
<
lb
/>
ſe viciſſe confidit, quid attinet malè dice
<
lb
/>
re, ſit obtinere deſperat, an putat victo
<
lb
/>
riam rei literariæ maledictis conſtare? </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015907
">In trigeſimatertia ſectione, quamvis poſ
<
lb
/>
ſem abundè tueri etiam belluas, & animam
<
lb
/>
ſenſus effectricem mortem agnoſcere, ex
<
lb
/>
Plinij exemplo de elephantis, exhibitis in
<
lb
/>
ludis Gn. </
s
>
<
s
id
="
s.015908
">Pompeij, tamen vt verius; & di
<
lb
/>
lucidius quod ſentio exprimam, homo intel
<
lb
/>
lectu mortem cognoſcit: ſed vi ſenſus pa
<
lb
/>
uet ac timet Belluæ mortua animalia, præ
<
lb
/>
ſertim ſui generis agnoſcunt: vt de delphi
<
lb
/>
nis, qui filios ſuos mortuos deferunt, ne à
<
lb
/>
piſcíbus deuorentur: quid autem ſit mors
<
lb
/>
ignorant, quod abundè ſuperiùs explica
<
lb
/>
tum eſt. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015909
">In trigeſimaquarta ſectione, ait: Intel
<
lb
/>
lectus incipit à corpore ſeparari ergo pri
<
lb
/>
uatio eſt motus? </
s
>
<
s
id
="
s.015910
">Ergo ad priuationem eſt
<
lb
/>
motus, ſic paulatim morimur, obcæcamur,
<
lb
/>
obſurdeſcimus, nonne iſtæ ſunt priuationes?
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015911
">Quis ferat intemperies huius viri? </
s
>
<
s
id
="
s.015912
">hac cau
<
lb
/>
ſa ſequenti ſectioni reſpondere indignum
<
lb
/>
puto, quæ aliquam merebantur reſponſio
<
lb
/>
nem, ſi obiectiones ab alio, quàm à ca
<
lb
/>
lumniatore factæ eſſent. </
s
>
<
s
id
="
s.015913
">Atque id præſer
<
lb
/>
tim omittere conuenit, quod etiam nimis
<
lb
/>
patefecimus, quæ obſtruſa eſſe oportuit: irri
<
lb
/>
tati ineptiis huius viri, qui malè interpre
<
lb
/>
tatur, peius argumentatur peſſimè concludit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015914
">Cur tamen omnes præuideant diſceſſum
<
lb
/>
ſuum, id contingit, quoniam cogitationi
<
lb
/>
bus vehementioribus aliqui diſtrahuntur,
<
lb
/>
vt non ſentiant minores motus, vt contingit
<
lb
/>
in moletrinis. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.015915
">303. Non patiar hunc virum debacchari
<
lb
/>
aduerſus ſtudia bonarum artium, aduerſus
<
lb
/>
cultum Dei. </
s
>
<
s
id
="
s.015916
">Repræhendit nos, qui dixeri
<
lb
/>
mus contemplationem producere iuuentu
<
lb
/>
tem. </
s
>
<
s
id
="
s.015917
">Id primùm probo experimento, quo nil
<
lb
/>
ſecurius: Philoſophi plerique octogeſimum
<
lb
/>
annum exceſſerunt. </
s
>
<
s
id
="
s.015918
">Democritus etiam cen
<
lb
/>
teſimum, Socrates peremptus eſt anno ſep
<
lb
/>
tuageſimo, quum nihil adhuc ſenile ei eſſet
<
lb
/>
præter prudentiam: Cato & Varro octua
<
lb
/>
geſimum etiam exceſſerunt. </
s
>
<
s
id
="
s.015919
">Ariſtoteles
<
lb
/>
multis miſeriis, ac animi moleſtiis, tamen
<
lb
/>
ſexageſimum exceſſit. </
s
>
<
s
id
="
s.015920
">Hippocrates 80. Ci
<
lb
/>
ro cùm ſexageſimum exceſſiſſet: vique pe
<
lb
/>
remptus ſit, tamen cùm moreretur adhuc
<
lb
/>
iuuenilia omnia retinebat, formam, habi
<
lb
/>
tum, robur animi, promptitudinem, patien
<
lb
/>
tiam ad labores. </
s
>
<
s
id
="
s.015921
">Idem de his qui in eremo
<
lb
/>
vitam beatam ducebant, quamvis ille cor
<
lb
/>
poris, ac vitæ incommodis premerentur:
<
lb
/>
plurimi tamen centeſimum annum exceſſe
<
lb
/>
runt, octuageſimum ſuperaſſe vulgare erat.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.015922
">Eraſmus noſtra ætate quamvis præter mo
<
lb
/>
dum laboribus incubuerit, variiſque vitæ
<
lb
/>
incommodis, ac animi moleſtiis preſſus, ſep
<
lb
/>
tuageſimum attigit: Marſilius Ficinus octo
<
lb
/>
geſimum. </
s
>
<
s
id
="
s.015923
">Id verò etiam ratione conſtat:
<
lb
/>
nam ſi animi triſtitia vitam decurtat, & vt
<
lb
/>
ille dicebat, Spiritus triſtis deſiccat oſſa: par
<
lb
/>
eſt poſtquam contrariorum contrariæ ſunt
<
lb
/>
facultates, ſecuram lætitiam producere vi
<
lb
/>
tam, & valetudinem bonam adiuuare: at
<
lb
/>
contemplatio exhilarat animum, ideò etiam
<
lb
/>
vitæ auxiliatur. </
s
>
<
s
id
="
s.015924
">Ariſtoteles quoque affirmat
<
lb
/>
in contemplatione vitam eſſe ſimilem diis,
<
lb
/>
talem igitur par eſſe etiam vtilem valetudi
<
lb
/>
ni. </
s
>
<
s
id
="
s.015925
">Verùm multum intereſt inter contem
<
lb
/>
plationem, quæ eſt meditatio eorum quæ
<
lb
/>
ſciuntur, tum inuentionem rerum noua
<
lb
/>
rum, quæ admodum delectant, & vitam
<
lb
/>
producunt: & moleſtiam animi, quæ acqui
<
lb
/>
ritur diſcendo, interpretando, cùm difficul
<
lb
/>
tate: vt mihi nunc calumniatoris intempe
<
lb
/>
ries, & abſurdas gerras, quas cum intellexe
<
lb
/>
ris nihilo euades ſapientior, & diſceptatio
<
lb
/>
nes contentioſas, tum ſcribendi laborem:
<
lb
/>
hæc namque fateor de vita, & bona vale
<
lb
/>
tudine ſubducere. </
s
>
<
s
id
="
s.015926
">Ob id ſtudioſiſſimi, vel
<
lb
/>
prima iuuenta interiêre, vt Ioannes Miran
<
lb
/>
dula, & Longolius: aut cum eò peruene
<
lb
/>
rint, vt quaſi abſque labore contemplatio
<
lb
/>
ne frui poſſint, valde parum ſeneſcunt. </
s
>
<
s
id
="
s.015927
">Id
<
lb
/>
etiam in nobis quilibet videre poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.015928
">Dum
<
lb
/>
in vtero eſſem, matri medicamentum abor
<
lb
/>
tiuum propinatum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.015929
">Inde fuga, dum iam </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>