1mans ſapientiam diuinam laudare, imminuit
dum de camelo loquitur. Cuius ſtructuram
more muliercularum in ſolam Dei potentiam
refert, atque voluntatem, tanquam laudabi
lius ſit inconnexa quàm coniuncta fabricaſſe.
Ita(vt dixi) miſer hic vbi ad res quæ ſenſibus
percipi poſſunt deuenit, falſus perpetuò at
que abſurdus deprehenditur. Turpiore inſa
nia illa in fine addit, quæ ſenſum nullum con
tinent, quaſi aſinis ſcribat, atque imponat:
tanquam aliquis hic vir ſit, qui nihil à pueri
lis differat.
dum de camelo loquitur. Cuius ſtructuram
more muliercularum in ſolam Dei potentiam
refert, atque voluntatem, tanquam laudabi
lius ſit inconnexa quàm coniuncta fabricaſſe.
Ita(vt dixi) miſer hic vbi ad res quæ ſenſibus
percipi poſſunt deuenit, falſus perpetuò at
que abſurdus deprehenditur. Turpiore inſa
nia illa in fine addit, quæ ſenſum nullum con
tinent, quaſi aſinis ſcribat, atque imponat:
tanquam aliquis hic vir ſit, qui nihil à pueri
lis differat.
331. Pari ruditate & imperitia fucis quibuſ
dam Rhetoricis, & frigidis ſophiſmatibus, vt
imperitam plebem decipiat, in ſeriis rebus lu
dit. Si iocari in omnibus ſufficit, quid opus
eſt ſtudiis amplius diſciplinarum? imò ne arti
bus quidem? omnes ſtudete rhetoricæ ſed non
Ariſtotelis, aut Ciceronis: ſed nebulonis.
dam Rhetoricis, & frigidis ſophiſmatibus, vt
imperitam plebem decipiat, in ſeriis rebus lu
dit. Si iocari in omnibus ſufficit, quid opus
eſt ſtudiis amplius diſciplinarum? imò ne arti
bus quidem? omnes ſtudete rhetoricæ ſed non
Ariſtotelis, aut Ciceronis: ſed nebulonis.
332. In tractu ſcobs educitur, atque ita
ſcinditur melius. Hic homo aut omninò ru
dior aſino eſt, aut diſſimulat ſe intelligere,
quorum vitiorum neſcio quod ſit deteſtabi
lius. Sed pulchrum eſt, cum ſuas ineptias pro
cauſis rerum affert. Nam tractus cum impe
tu magno plus eſſe vno cum magno impetu.
At de hoc non minor eſt dubitatio, quàm de
primo quæſito.
ſcinditur melius. Hic homo aut omninò ru
dior aſino eſt, aut diſſimulat ſe intelligere,
quorum vitiorum neſcio quod ſit deteſtabi
lius. Sed pulchrum eſt, cum ſuas ineptias pro
cauſis rerum affert. Nam tractus cum impe
tu magno plus eſſe vno cum magno impetu.
At de hoc non minor eſt dubitatio, quàm de
primo quæſito.
333. De planis cum locus, & verba mu
tata ſint, ſuperfluum eſſet reſpondere, ne ta
men ſua calumna occulta ſit, quid mirum eſt
contangi videri quoad ſenſum, ratione co
gnoſcere aërem interceptum: at hoc familiare
eſt huic viro, ex muſcis elephantes facere:
ipſos elephantes non videre.
tata ſint, ſuperfluum eſſet reſpondere, ne ta
men ſua calumna occulta ſit, quid mirum eſt
contangi videri quoad ſenſum, ratione co
gnoſcere aërem interceptum: at hoc familiare
eſt huic viro, ex muſcis elephantes facere:
ipſos elephantes non videre.
333. Hic contra Hippocratem, contra Ga
lenum, qui in libris de Elementis, experimen
to id probant, conatur ſuo more vtiliſſimum
medicinæ præceptum, ad perniciem humano
rum corporum non minus, quàm animorum
natus, ſuis ſolitis meris nugis euertere. Sed
pulchrum eſt, cum in paucis adeò verbis af
firmat, negat, fruſtráque damnat. Nam de An
tilogiis palàm eſt me neminem irridere, cùm
etiam multò caſtigatiores non ob has nugas
quas obiicit, ſed alia maioris ponderis, nuper
in publicum prodituri ſint.
lenum, qui in libris de Elementis, experimen
to id probant, conatur ſuo more vtiliſſimum
medicinæ præceptum, ad perniciem humano
rum corporum non minus, quàm animorum
natus, ſuis ſolitis meris nugis euertere. Sed
pulchrum eſt, cum in paucis adeò verbis af
firmat, negat, fruſtráque damnat. Nam de An
tilogiis palàm eſt me neminem irridere, cùm
etiam multò caſtigatiores non ob has nugas
quas obiicit, ſed alia maioris ponderis, nuper
in publicum prodituri ſint.
337. Hic iam non mecum, ſed cum veritate ipſa
diſceptat. Rectà feruntur quæcunque impel
luntur, vt lapides quamdiu ab impetu ſuſti
nentur. Oculus docet, nulla ratio aduerſatur.
Nam quàm adducit, calumniam meram, &
ruditatem eius declarat.
diſceptat. Rectà feruntur quæcunque impel
luntur, vt lapides quamdiu ab impetu ſuſti
nentur. Oculus docet, nulla ratio aduerſatur.
Nam quàm adducit, calumniam meram, &
ruditatem eius declarat.
339. Stolidus non intelligit difficultatem,
ideo negat, quòd adeò Galenus admiratur: in
de falſa adducit in medium. Et præter id putat
membra per ſe ac anima moueri, cùm à ſpi
ritibus moueantur: nam ſpiritus facultatem,
& impulſum ab anima recipiunt, ipſi autem
mouent.
ideo negat, quòd adeò Galenus admiratur: in
de falſa adducit in medium. Et præter id putat
membra per ſe ac anima moueri, cùm à ſpi
ritibus moueantur: nam ſpiritus facultatem,
& impulſum ab anima recipiunt, ipſi autem
mouent.
340. Impudenter ſuo more culpat ordinem
quaſi viri illi in eodem genere diſciplinarum
de quo ratio ſua concludit, ſcripſiſſent. Ibi
dum gloriatur, ſe dupliciter vituperat: & quod
genus doctrinæ ſuæ quale ſit docet, ſophiſti
cum ſcilicet, & inane, & quod falſi crimine
ex coniectutis accuſari poteſt: nam ego qui
Mercurij quatuor æquationis orbium motus
φαντασία concipere poſſum, quædam illius ar
gumenta vix aſſequor.
quaſi viri illi in eodem genere diſciplinarum
de quo ratio ſua concludit, ſcripſiſſent. Ibi
dum gloriatur, ſe dupliciter vituperat: & quod
genus doctrinæ ſuæ quale ſit docet, ſophiſti
cum ſcilicet, & inane, & quod falſi crimine
ex coniectutis accuſari poteſt: nam ego qui
Mercurij quatuor æquationis orbium motus
φαντασία concipere poſſum, quædam illius ar
gumenta vix aſſequor.
341. Peſſimus hic nebulo, nec vnquam ſi
ne præfatione nominandus à ſuis moribus me
vult plagiarij crimine accuſare. Inquit me
aliena ſcribere geometrica, arithmetica, mu
ſica. Primùm quæro metopoſcopia à quibus
ante nos tradita ſunt? Similiter in geometria,
arithmetica, & muſica, quid acceptum ſit ab
aliis, cùm edita erunt, ſi poteſt, obiiciat? De
tribus elementis, de eorum frigiditate, de dua
bus tantùm qualitatibus, de æthere, de vrinis
innumeráque alia in medicina & naturali
philoſophia inuenta, cui authori audebit aſ
cribere? Sed ſi pro quolibet mendacio illi pi
lus non ampliùs rediturus excideret, profectò
iam totus glaber eſſet: nonne iam illum pu
det tam enormíum ac manifeſtorum menda
ciorum? Inde conuerſus ad poëtas, quas ine
ptias profert, quam temerario auſu iudex in
ter Homerum ac Virgilium à ſeipſo conſtitu
tus, furorem poëticum referre conatur, ſed fu
rorem video, poëtam non video.
ne præfatione nominandus à ſuis moribus me
vult plagiarij crimine accuſare. Inquit me
aliena ſcribere geometrica, arithmetica, mu
ſica. Primùm quæro metopoſcopia à quibus
ante nos tradita ſunt? Similiter in geometria,
arithmetica, & muſica, quid acceptum ſit ab
aliis, cùm edita erunt, ſi poteſt, obiiciat? De
tribus elementis, de eorum frigiditate, de dua
bus tantùm qualitatibus, de æthere, de vrinis
innumeráque alia in medicina & naturali
philoſophia inuenta, cui authori audebit aſ
cribere? Sed ſi pro quolibet mendacio illi pi
lus non ampliùs rediturus excideret, profectò
iam totus glaber eſſet: nonne iam illum pu
det tam enormíum ac manifeſtorum menda
ciorum? Inde conuerſus ad poëtas, quas ine
ptias profert, quam temerario auſu iudex in
ter Homerum ac Virgilium à ſeipſo conſtitu
tus, furorem poëticum referre conatur, ſed fu
rorem video, poëtam non video.
Ἐκεῖνον εἴργειν τεῡκρος ἐξεφίεται
σκήνης ὔπαντον μηδ̓ ἀφίεναι μόνον.
σκήνης ὔπαντον μηδ̓ ἀφίεναι μόνον.
342. Cùm de fine cognoſcendi agamus, ille
de fine entium non nouo exemplo interpre
tatur.
de fine entium non nouo exemplo interpre
tatur.
343. Non recitat fideliter verba noſtra:
forſan error fuit anagnoſtæ, vel typographi.
Mediocris ad maximum comparatus, prauus
dicitur: humidum multum, mediocréque idem.
Quoniam tria ſunt, maximum, mediocre &
nullum, exiguum autem pro nullo habetur.
Attractio quæ eſt facultas nutricis animæ,
non trahit vt ſol, vel ignis, reliquáque quæ
ſic citata magis trahunt.
forſan error fuit anagnoſtæ, vel typographi.
Mediocris ad maximum comparatus, prauus
dicitur: humidum multum, mediocréque idem.
Quoniam tria ſunt, maximum, mediocre &
nullum, exiguum autem pro nullo habetur.
Attractio quæ eſt facultas nutricis animæ,
non trahit vt ſol, vel ignis, reliquáque quæ
ſic citata magis trahunt.
344. Hic recté monet: gratias illi habeo,
vtinam hoc ſæpe feciſſet. Sed dum ſcribebam,
malui inutilia addere quam vtilia prætermit
tere: nam quæ omiſi, reſtituere non poſſum
amplius, exciderunt enim multa: quæ perpe
ràm addidi præcidere poſſum. De lupo demi
ror cur obiicias illa, cum ego experimentum
vidiſſe me referam, & rationem reddam cur
non ſemper id eueniat. Quæ ex Ariſtotele
transfert, non ſunt cauſæ ſympathiæ, aut anti
pathiæ, ſed inimicitiarum, aut amoris, Sunt
autem quinque, ſi diligentius diſtinguantur:
natura iracunda, vt quorundam canum, qui
omnibus infeſti ſunt: ſunt enim ſimiles ægris.
Cibus communis, aut cùm vnam alteri cibus
eſt. Venus loca & parata noxa ſibi, vel proli.
At de antipathia, & ſympathia, & faſcinatio
nibus ſatis alibi dictum eſt. De hircino ſan
guine, & adamante, nondum conſtat illi an
ſit verùm, & tamen de hoc diſputat.
vtinam hoc ſæpe feciſſet. Sed dum ſcribebam,
malui inutilia addere quam vtilia prætermit
tere: nam quæ omiſi, reſtituere non poſſum
amplius, exciderunt enim multa: quæ perpe
ràm addidi præcidere poſſum. De lupo demi
ror cur obiicias illa, cum ego experimentum
vidiſſe me referam, & rationem reddam cur
non ſemper id eueniat. Quæ ex Ariſtotele
transfert, non ſunt cauſæ ſympathiæ, aut anti
pathiæ, ſed inimicitiarum, aut amoris, Sunt
autem quinque, ſi diligentius diſtinguantur:
natura iracunda, vt quorundam canum, qui
omnibus infeſti ſunt: ſunt enim ſimiles ægris.
Cibus communis, aut cùm vnam alteri cibus
eſt. Venus loca & parata noxa ſibi, vel proli.
At de antipathia, & ſympathia, & faſcinatio
nibus ſatis alibi dictum eſt. De hircino ſan
guine, & adamante, nondum conſtat illi an
ſit verùm, & tamen de hoc diſputat.
347. Turpiſſimè vides debacchari propter
errorem, quem quis mihi ſani capitis impu
tauerit? Indicio eſt non habere meliora quæ
obiicit.
errorem, quem quis mihi ſani capitis impu
tauerit? Indicio eſt non habere meliora quæ
obiicit.
344. Non diſtinguit curationem doloris à cu
ratione cauſæ. Curatur dolor ſic etiam teſte
Hippocrate. Cauſa etiam non per ſe: ſed quan
doque quaſi fortuito calore naturali confir
mato. De Græculo non noui, ſed inuentum
putabam meum. Ideò tanto veriorem cauſam
reddidiſſe opinor, poſtquàm duo caſu quodam
ex præſcripto in eandem deuenimus opinionem.
ratione cauſæ. Curatur dolor ſic etiam teſte
Hippocrate. Cauſa etiam non per ſe: ſed quan
doque quaſi fortuito calore naturali confir
mato. De Græculo non noui, ſed inuentum
putabam meum. Ideò tanto veriorem cauſam
reddidiſſe opinor, poſtquàm duo caſu quodam
ex præſcripto in eandem deuenimus opinionem.
349. Reſponſum eſt in ipſo opere in tertia
editione, quod eam quæſtionem duxerim eſſe
neceſſariam ſcitu.
editione, quod eam quæſtionem duxerim eſſe
neceſſariam ſcitu.