Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.001473
">
<
pb
pagenum
="
389
"
xlink:href
="
016/01/038.jpg
"/>
velut caloris frigus. </
s
>
<
s
id
="
s.001474
">Sed dices: Si anima ſo
<
lb
/>
lum eſt calor cœleſtis, non erit ſubſtantia,
<
lb
/>
ſed accidens. </
s
>
<
s
id
="
s.001475
">Et ſi ſolum lumen, corruptibilis
<
lb
/>
eſt enim lumen, quia lux, & ſublata luce,
<
lb
/>
lumen & corrumpitur: quare nec genera
<
lb
/>
bit. </
s
>
<
s
id
="
s.001476
">nec genita ſeruabit. </
s
>
<
s
id
="
s.001477
">Et ſi calor ille cor
<
lb
/>
pus eſt, erit in corpore corpus, quod eſſe non
<
lb
/>
poſſe ſuperiùs demonſtratum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.001478
">Et ſi abſ
<
lb
/>
que corpore atque ſubſtantia, erit in corpore
<
lb
/>
incorporea ſubſtantia. </
s
>
<
s
id
="
s.001479
">Talibus difficultati
<
lb
/>
bus premi videntur, qui calorem hunc ani
<
lb
/>
mam eſſe contendunt. </
s
>
<
s
id
="
s.001480
">Sed calor hic, de quo
<
lb
/>
agitur, corpus non eſt, neque impreſſio quæ
<
lb
/>
dam: ob id neque accidens, nec corpus pe
<
lb
/>
netrabile à corpore: ſed corporeus dicitur,
<
lb
/>
quia ſine corpore eſſe non poteſt. </
s
>
<
s
id
="
s.001481
">Manife
<
lb
/>
ſtum eſt igitur, quod à principio propoſue
<
lb
/>
ramus, quinque vbique eſſe principia, ma
<
lb
/>
teriam, formam, motum, locum, & ani
<
lb
/>
mam. </
s
>
<
s
id
="
s.001482
">Sed anima forma eſt quædam, non au
<
lb
/>
tem quæ primò cum hyle iungitur. </
s
>
<
s
id
="
s.001483
">Forma
<
lb
/>
igitur eſt anima, ſed non eiuſdem generis:
<
lb
/>
quatuor enim eſſent principia. </
s
>
<
s
id
="
s.001484
">Forma etiam
<
lb
/>
altera fit, reliqua perficitur. </
s
>
<
s
id
="
s.001485
">Omnis igitur
<
lb
/>
anima eodem modo perennis eſt, nec vt Pla
<
lb
/>
to ait, perfectorum animalium tantùm:
<
lb
/>
eſſet enim ac ſi diceremus, quòd hominum
<
lb
/>
cæcorum, aut mutorum aliæ ſint animæ,
<
lb
/>
quàm perfectorum hominum. </
s
>
<
s
id
="
s.001486
">Conſentiunt
<
lb
/>
autem hæc dictis in libro de Animi immor
<
lb
/>
talitate, & demonſtrata ſunt in libris de
<
lb
/>
Æternitatis arcanis. </
s
>
<
s
id
="
s.001487
">Nunc verò eouſque
<
lb
/>
declaraſſe ſufficiat, quoniam calores iſti
<
lb
/>
eiuſdem ſunt generis; & animæ: differunt
<
lb
/>
autem vt contraria. </
s
>
<
s
id
="
s.001488
">Nec ſolùm quæ ſine
<
lb
/>
ſemine generantur, his quæ cum ſemine,
<
lb
/>
ſed & ſemine genita inuicem contraria ſunt,
<
lb
/>
vt bobus & hominibus viperæ, ſcorpij,
<
lb
/>
araneæ: nam dentibus, & aculeo, & forci
<
lb
/>
pe ſi ſauciauerint hominem, corpus illius
<
lb
/>
putrefaciunt atque corrumpunt, nonnun
<
lb
/>
quam etiam occidentes. </
s
>
<
s
id
="
s.001489
">Quum igitur terra,
<
lb
/>
& aqua parum concocta ſunt, prouenit ge
<
lb
/>
neratio animalium viliorum, vt vermium.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001490
">Si autem miſtio vehemens fuerit, & calor
<
lb
/>
potens ſeu multus, temperatus tamen, ge
<
lb
/>
nerabuntur ſtirpes, aut animalia perfectio
<
lb
/>
ra, præſertim autem adiuuante alieno ſemi
<
lb
/>
ne, aut ex aliorum cadaueribus ac corpori
<
lb
/>
bus: hæc enim magis refracta, & minus ex
<
lb
/>
cedunt qualitatibus impreſſis, aut proprio
<
lb
/>
frigore vim generantis caloris, ob id obtem
<
lb
/>
perat materia melius illi, & fiunt, mures,
<
lb
/>
ſerpentes, lepores, fibri, lupi fluuiatiles, quos
<
lb
/>
nemo ſanæ mentis nouis piſcinis ſpontè ad
<
lb
/>
dat, & tamen breui coaleſcunt. </
s
>
<
s
id
="
s.001491
">Ergo quum
<
lb
/>
vnus ſit calor, plures ſunt illius modi tùm
<
lb
/>
ſpecies. </
s
>
<
s
id
="
s.001492
">Sic quædam nobis conueniunt, alia
<
lb
/>
autem aduerſantur. </
s
>
<
s
id
="
s.001493
">Hoc autem contingit,
<
lb
/>
quia eorum calor, etſi in humido ſit ſitus,
<
lb
/>
non tamen humido hominis conuenit: nam
<
lb
/>
ab aliquo obruitur, ab aliquo diſſipatur: ita
<
lb
/>
verſa vice cogit humidum calor naturalis
<
lb
/>
exiguus, alius exurit. </
s
>
<
s
id
="
s.001494
">Vt igitur omnis ig
<
lb
/>
neus calor exurit, non ita quicunque exurit
<
lb
/>
humidum aliquod, igneus eſt, ſed illi tantùm
<
lb
/>
igneus.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg148
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001495
">
<
margin.target
id
="
marg145
"/>
Elementa
<
lb
/>
quomodo in
<
lb
/>
miſta.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001496
">
<
margin.target
id
="
marg146
"/>
Calor putri
<
lb
/>
dus quomodo
<
lb
/>
animalia
<
lb
/>
generet.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001497
">
<
margin.target
id
="
marg147
"/>
Anima quid
<
lb
/>
ſit.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001498
">
<
margin.target
id
="
marg148
"/>
Putredo pin
<
lb
/>
guium</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.001499
">Non putreſcunt igitur ſicca: putreſcunt
<
lb
/>
quæ humido aqueo prædita ſunt celerrimè
<
lb
/>
ac maximè: medio modo quæ pinguia ſunt,
<
lb
/>
vt laridum, oleum, nuces, amygdalæ, farci
<
lb
/>
mina. </
s
>
<
s
id
="
s.001500
">Malè olent, quæ ſic putreſcunt, atta
<
lb
/>
men eduntur, præſertim à minùs delicati
<
lb
/>
palati hominibus. </
s
>
<
s
id
="
s.001501
">Sic etiam ſaliti piſces,
<
lb
/>
vt nihil magis. </
s
>
<
s
id
="
s.001502
">Dubitatur autem, quia
<
lb
/>
magis putreſcere deberent aqueis, quæ ca
<
lb
/>
loris ſunt expertia: calor autem putrefacit
<
lb
/>
omnia, vt diximus. </
s
>
<
s
id
="
s.001503
">Sed cauſa quare non
<
lb
/>
putreſcunt talia, nec celeriter, nec perfe
<
lb
/>
ctè, vt caro & ſtans aqua, eſt, quia cùm
<
lb
/>
putredo à calore contrario naturali fiat,
<
lb
/>
quæ plurimum caloris innati retinent, vt
<
lb
/>
pinguia, ſeriùs putreſcunt, dum verò ran
<
lb
/>
cida fiunt, amara euadunt. </
s
>
<
s
id
="
s.001504
">Nam calor putre
<
lb
/>
faciens cùm pingue putreſcat, in amarorem
<
lb
/>
tranſit, vel ex dulci, vel ex pingui ſapore. </
s
>
<
s
id
="
s.001505
">In
<
arrow.to.target
n
="
marg149
"/>
<
lb
/>
ſipida ergo non putreſcunt ſic, ſed ſalſa, pin
<
lb
/>
guia, amara, acuta: calidorum enim hæc
<
lb
/>
paſſio eſt, vt diximus. </
s
>
<
s
id
="
s.001506
">Frigidi autem ſapores
<
lb
/>
ſunt, auſterus, acidus, acerbus, aſtringens,
<
lb
/>
atque inſipidus: reliqui autem calidi, vt pin
<
lb
/>
guis, dulcis, ſalſus, amarus, acutus qui om
<
lb
/>
nium eſt calidiſſimus. </
s
>
<
s
id
="
s.001507
">Ob hoc igitur oleum
<
lb
/>
glandis vnguentariæ, quam Myrobalanum
<
lb
/>
rectè vocant (non hæc eſt myrobalanus, nec
<
lb
/>
ei conuenit hoc nomen, cùm odore, ac ſa
<
lb
/>
pore penè vacet ) quaſi temperatum non
<
lb
/>
marceſcit. </
s
>
<
s
id
="
s.001508
">Optimè igitur odores illi ab vn
<
lb
/>
guentariis excipiuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.001509
">Quia ergo quod ran
<
lb
/>
cidum euadit, amareſcit, & ſiccatur, idque
<
lb
/>
vetuſtate contingit: quæ oleo merguntur,
<
lb
/>
non ranceſcunt, ſicque ſeruantur farcimina,
<
lb
/>
minúſque in libero aëre, quia non caleſcunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001510
">Oleum autem ipſum cùm multùm fuerit,
<
lb
/>
non corrumpitur: quia ambiens aër eſt cau
<
lb
/>
ſa corruptionis, multùm autem reſiſtit. </
s
>
<
s
id
="
s.001511
">Sic
<
lb
/>
vinum multum, aqua, oleum, atque omnia
<
lb
/>
quantitate diutiùs ſeruantur. </
s
>
<
s
id
="
s.001512
">Quoniam verò
<
lb
/>
omnia vetuſtate exeduntur, quæ putreſcere
<
lb
/>
perfectè nequeunt, tempore talia fiunt om
<
lb
/>
nia, vt farcimina, nuces, piſtacia, pineæ, &
<
lb
/>
quæcunque oleum continent. </
s
>
<
s
id
="
s.001513
">Nam & piſ
<
lb
/>
ces ſaliti oleum habent, tùm ratione ſalis,
<
lb
/>
tùm ratione carnis: atque etiam pinguia (vt
<
lb
/>
dixi) omnia. </
s
>
<
s
id
="
s.001514
">Humida verò valdè dum talia
<
lb
/>
ſunt non putreſcunt ſic, ſed ſi benè pinguia,
<
lb
/>
ſeruantur: aut ſi minùs, ſitum contrahunt,
<
lb
/>
alia putreſcunt. </
s
>
<
s
id
="
s.001515
">Vt verò à calore debili fiunt
<
lb
/>
hæc tria, ſitus, rancor, & putredo: ita vbi
<
lb
/>
calor viget, ſeruantur plurimum. </
s
>
<
s
id
="
s.001516
">Commu
<
lb
/>
ne eſt autem omni putredinis generi, odor
<
lb
/>
prauus, in ſitu quidem grauis, in rancore
<
lb
/>
rancens, in putredine perfecta fœtidus. </
s
>
<
s
id
="
s.001517
">Sed
<
lb
/>
in carie (nam & xoc genus quoddam putre
<
lb
/>
dinis) odor minimus, quia in terreo. </
s
>
<
s
id
="
s.001518
">Quatuor
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg150
"/>
<
lb
/>
enim eſſe genera putredinis, neque plura, ne
<
lb
/>
que pauciora, facilè eſt demonſtrare. </
s
>
<
s
id
="
s.001519
">Quæ
<
lb
/>
enim putreſcunt, aut integrè corrumpuntur,
<
lb
/>
& dicuntur putrida: aut non perfectè, &
<
lb
/>
tunc vel ob frigus non perfectè corrumpun
<
lb
/>
tur, & vocatur ſitus: aut ob calorem, & voca
<
lb
/>
tur rancor: vel ob ſiccitatem, & dicitur caries.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001520
">Ob humidum autem non poteſt impediri
<
lb
/>
putredo: ſed humidum cùm ſit putredinis
<
lb
/>
ſubiectum, aut omninò prohibet
<
expan
abbr
="
putredinẽ
">putredinem</
expan
>
,
<
lb
/>
aut omninò putreſcit, quod humidum eſt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001521
">Humidum enim non ex ſe, ſed vel ob calidi
<
lb
/>
tatem, vel ob frigiditatem remoratur putre
<
lb
/>
dinem. </
s
>
<
s
id
="
s.001522
">Hac de cauſa facilè eſt prohibere
<
lb
/>
putredinem in ſitu, & vera putredine, amota </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>