1
DE MUNDI
SYSTEMATE
SYSTEMATE
Hæc ita ſe habent ex hypotheſi quod Terra ex uniformi ma
teria conſtat. Nam ſi materia ad centrum paulo denſior ſit quam
ad ſuperficiem, differentiæ pendulorum & graduum Meridiani
paulo majores erunt quam pro Tabula præcedente, propterea
quod ſi materia ad centrum redundans qua denſitas ibi major
redditur, ſubducatur & ſeorſim ſpectetur, gravitas in Terram re
liquam uniformiter denſam, erit reciproce ut diſtantia ponderis
a centro; in materiam vero redundantem reciproce ut quadratum
diſtantiæ a materia illa quamproxime. Gravitas igitur ſub æqua
tore minor eſt in materiam illam redundantem quam pro com
puto ſuperiore: & propterea Terra ibi, propter defectum gravita
tis, paulo altius aſcendet, & exceſſus longitudinum Pendulorum &
graduum ad polos paulo majores erunt quam in præcedentibus
definitum eſt.
teria conſtat. Nam ſi materia ad centrum paulo denſior ſit quam
ad ſuperficiem, differentiæ pendulorum & graduum Meridiani
paulo majores erunt quam pro Tabula præcedente, propterea
quod ſi materia ad centrum redundans qua denſitas ibi major
redditur, ſubducatur & ſeorſim ſpectetur, gravitas in Terram re
liquam uniformiter denſam, erit reciproce ut diſtantia ponderis
a centro; in materiam vero redundantem reciproce ut quadratum
diſtantiæ a materia illa quamproxime. Gravitas igitur ſub æqua
tore minor eſt in materiam illam redundantem quam pro com
puto ſuperiore: & propterea Terra ibi, propter defectum gravita
tis, paulo altius aſcendet, & exceſſus longitudinum Pendulorum &
graduum ad polos paulo majores erunt quam in præcedentibus
definitum eſt.
Jam vero Aſtronomi aliqui in longinquas regiones ad obſerva
tiones Aſtronomicas faciendas miſſi, invenerunt quod horologia
oſcillatoria tardius moverentur prope Æquatorem quam in regi
onibus noſtris. Et primo quidem D. Richerhoc obſervavit anno
1672 in inſula Cayennæ.Nam dum obſervaret tranſitum Fixarum
per meridianum menſe Auguſto,reperit horologium ſuum tardius
moveri quam pro medio motu Solis, exiſtente differentia 2′. 28″
ſingulis diebus. Deinde faciendo ut Pendulum ſimplex ad minuta
ſingula ſecunda per horologium optimum menſurata oſcillaret,
notavit longitudinem Penduli ſimplicis, & hoc fecit ſæpius ſingu
lis ſeptimanis per menſes decem. Tum in Galliamredux contulit
longitudinem hujus Penduli cum longitudine Penduli Pariſienſis
(quæ erat trium pedum Pariſienſium, & octo linearum cum tribus
quintis partibus lineæ) & reperit breviorem eſſe, exiſtente diffe
rentia lineæ unius cum quadrante. At ex tarditate horologii
oſcillatorii in Cayenna,differentia Pendulorum colligitur eſſe lineæ
unius cum ſemiſſe.
tiones Aſtronomicas faciendas miſſi, invenerunt quod horologia
oſcillatoria tardius moverentur prope Æquatorem quam in regi
onibus noſtris. Et primo quidem D. Richerhoc obſervavit anno
1672 in inſula Cayennæ.Nam dum obſervaret tranſitum Fixarum
per meridianum menſe Auguſto,reperit horologium ſuum tardius
moveri quam pro medio motu Solis, exiſtente differentia 2′. 28″
ſingulis diebus. Deinde faciendo ut Pendulum ſimplex ad minuta
ſingula ſecunda per horologium optimum menſurata oſcillaret,
notavit longitudinem Penduli ſimplicis, & hoc fecit ſæpius ſingu
lis ſeptimanis per menſes decem. Tum in Galliamredux contulit
longitudinem hujus Penduli cum longitudine Penduli Pariſienſis
(quæ erat trium pedum Pariſienſium, & octo linearum cum tribus
quintis partibus lineæ) & reperit breviorem eſſe, exiſtente diffe
rentia lineæ unius cum quadrante. At ex tarditate horologii
oſcillatorii in Cayenna,differentia Pendulorum colligitur eſſe lineæ
unius cum ſemiſſe.
Poſtea Halleiusnoſter circa annum 1677 ad inſulam Ssa Hel
lenænavigans, reperit horologium ſuum oſcillatorium ibi tardius
moveri quam Londini,ſed differentiam non notavit. Pendulum
vero brevius reddidit pluſquam octava parte digiti, ſeu linea una
cum ſemiſſe. Et ad hoc efficiendum, cum longitudo cochleæ in
ima parte penduli non ſufficeret, annulum ligneum thecæ cochleæ
& ponderi pendulo interpoſuit.
lenænavigans, reperit horologium ſuum oſcillatorium ibi tardius
moveri quam Londini,ſed differentiam non notavit. Pendulum
vero brevius reddidit pluſquam octava parte digiti, ſeu linea una
cum ſemiſſe. Et ad hoc efficiendum, cum longitudo cochleæ in
ima parte penduli non ſufficeret, annulum ligneum thecæ cochleæ
& ponderi pendulo interpoſuit.
Deinde anno 1682 D. Varin& D. Des Hayesinvenerunt lon
gitudinem Penduli ſingulis minutis ſecundis oſcillantis in Obſer-
gitudinem Penduli ſingulis minutis ſecundis oſcillantis in Obſer-
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib