Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.001955
">
<
pb
pagenum
="
400
"
xlink:href
="
016/01/049.jpg
"/>
rias in ſiniſtrum promptè cordis
<
expan
abbr
="
ventriculũ
">ventriculum</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001956
">Quòd autem vel ſic totum corpus immutare
<
lb
/>
poſſint, humoréſque omnes mouere, mutare,
<
lb
/>
eiicere, experimentum in Indica lue oſtendit,
<
lb
/>
vbi etiam oſſa ſi expediat propellit. </
s
>
<
s
id
="
s.001957
">At ſerò
<
lb
/>
tamen dices: hoc quidem, quia non in tenuis
<
lb
/>
olei formam redactum eſt, ſed ipſa argenti
<
lb
/>
viui ſubſtantia adhibetur, nec etiam præ
<
lb
/>
cordiis vt in venenis admouemus. </
s
>
<
s
id
="
s.001958
">Quonam
<
lb
/>
pacto autem arteriis illita tam promptè in
<
lb
/>
cor ferantur, hæc fermè verborum ſerie ex
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg201
"/>
<
lb
/>
plicuit Galenus: Aer qui noſtrum corpus cir
<
lb
/>
cumambit, intrò per corporis raritatem pe
<
lb
/>
netrat. </
s
>
<
s
id
="
s.001959
">Dum enim per os ſpiritus exhalat ex
<
lb
/>
corde, circunfuſus aër ab arteriarum oſculis
<
lb
/>
illius loco rapitur, fitque, licet non eodem
<
lb
/>
tempore, gemina in ſpiratio, altera ex ore,
<
lb
/>
altera ex arteriarum oſculis, quaſi alterna vi
<
lb
/>
ciſſitudine. </
s
>
<
s
id
="
s.001960
">Conſtat igitur, quod ſimili impe
<
lb
/>
tu hauriuntur à corde, inhæréntque firmiter,
<
lb
/>
quæ arteriis illinuntur, ſeu venena ſint, ſeu
<
lb
/>
venenorum auxilia, ſeu quæ venena propul
<
lb
/>
ſant. </
s
>
<
s
id
="
s.001961
">Verùm adeò vehementi vi hydrargy
<
lb
/>
rium ſorbetur ab humanis cordibus vt ex vl
<
lb
/>
ceribus capitis ex ore guttatim, tanquam è
<
lb
/>
pyxide decidens emanet: quamuis interitum
<
lb
/>
extinctúmque ſolis arteriis manuum ac pe
<
lb
/>
dum illitum fuerit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001962
">
<
margin.target
id
="
marg199
"/>
Quomodo il
<
lb
/>
lita arteriis
<
lb
/>
curent vene
<
lb
/>
na, & ſca
<
lb
/>
biem ac ta
<
lb
/>
lia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001963
">
<
margin.target
id
="
marg200
"/>
Lib.4.c.1.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001964
">
<
margin.target
id
="
marg201
"/>
S. de doctri
<
lb
/>
na Hipp. &
<
lb
/>
Plat.cap.20.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.001965
">Tranſtulit nimis nos longè à propoſito
<
lb
/>
orationis
<
expan
abbr
="
cõtinuitas
">continuitas</
expan
>
, ſiquidem quòd moueri
<
lb
/>
ſemper aërem in his locis vbi liber eſt,
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
<
lb
/>
ideo in ſuperiore regione, ea hoc oſtendere
<
lb
/>
conabamur, quòd quieſcens putreſcat: ex hoc
<
lb
/>
inde in peſtis narrationem prolapſi, nec re
<
lb
/>
uocati, quin potius ex illa in venenorum hi
<
lb
/>
ſtoriam delapſi, quanquam non inutilem,
<
expan
abbr
="
lõ-gè
">lon
<
lb
/>
gè</
expan
>
tamen (vt dixi) à propoſito aberrauimus.
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg202
"/>
<
lb
/>
Igitur reuocandus eſt ſtylus ad aëris motum,
<
lb
/>
ac quietem. </
s
>
<
s
id
="
s.001966
">Refert Solinus,
<
expan
abbr
="
Olympũ
">Olympum</
expan
>
Theſ
<
lb
/>
ſaliæ montem adeò in ſublime ferri, vt pera
<
lb
/>
ctis anniuerſario die ſacrificiis, cineres im
<
lb
/>
moti
<
expan
abbr
="
maneãt
">maneant</
expan
>
<
expan
abbr
="
vſq;
">vſque</
expan
>
in ſequens
<
expan
abbr
="
ſacrificiũ
">ſacrificium</
expan
>
, quòd
<
lb
/>
toto anno montis vertex ob altitudinem
<
expan
abbr
="
vẽ-torum
">ven
<
lb
/>
torum</
expan
>
expers ſit. </
s
>
<
s
id
="
s.001967
">Quòd ſi hæc cauſa eſt, cur
<
lb
/>
non Caucaſo idem eueniet monti, qui Alba
<
lb
/>
nos & Colchidem à Sarmatia diſterminat?
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg203
"/>
<
lb
/>
quem refert Ariſtoteles tantæ eſſe altitudi
<
lb
/>
nis, vt videatur ex oſtio Mæotidis paludis, &
<
lb
/>
Solem in vertice
<
expan
abbr
="
vſq;
">vſque</
expan
>
ad tertiam noctis
<
expan
abbr
="
partẽ
">partem</
expan
>
<
lb
/>
radiis
<
expan
abbr
="
illũ
">illum</
expan
>
illuſtrantibus oſtendat: quod ſphę
<
lb
/>
ræ ratio quanquam non patiatur, haud ne
<
lb
/>
gauerim tamen altiſſimum hunc eſſe
<
expan
abbr
="
montẽ
">montem</
expan
>
,
<
lb
/>
<
expan
abbr
="
cuíq;
">cuíque</
expan
>
hoc eadem ratione quod de Olympo
<
lb
/>
dictum eſt, debeat conuenire. </
s
>
<
s
id
="
s.001968
">Idem eueniet
<
lb
/>
monti qui in Teneriffa eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.001969
">Inſula hæc eſt vna
<
lb
/>
è ſeptem quas Fortunatas Ptolemæus appel
<
lb
/>
lat, vltra Herculis
<
expan
abbr
="
colũnas
">columnas</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.001970
">Nam ſi fas eſt cre
<
lb
/>
dere, ad 6000. paſſuum attolli affirmant, cuſ
<
lb
/>
pide etiam in adamantis formam. </
s
>
<
s
id
="
s.001971
">In Beregua
<
lb
/>
etiam 50000. paſſ. </
s
>
<
s
id
="
s.001972
">& in Gaira niuibus tegi
<
lb
/>
montium cacumnia, cum tamen partib. </
s
>
<
s
id
="
s.001973
">tan
<
lb
/>
tùm 10. ab æquatore diſtet. </
s
>
<
s
id
="
s.001974
">
<
expan
abbr
="
Vtraq;
">Vtraque</
expan
>
Prouincia
<
lb
/>
iuxta Pariam poſita eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.001975
">Eſt & mons alius in
<
lb
/>
Mauritania Tingitana, Africæ prouincia,
<
lb
/>
qui olim ob altitudinem Solis, nunc autem
<
lb
/>
ab incolis Hanteta dicitur. </
s
>
<
s
id
="
s.001976
">Et rurſus in An
<
lb
/>
gote Æthiopiæ regione mons altiſſimus eſt:
<
lb
/>
eadem igitur his omnibus contingerent.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001977
">Ego verò moueri aërem illic certò ſcio ra
<
lb
/>
tione dicta. </
s
>
<
s
id
="
s.001978
">Sed ſi modò cineres non euertit,
<
lb
/>
id fieri poteſt, quòd tenuiſſimus ſit aër,
<
expan
abbr
="
atq;
">atque</
expan
>
<
lb
/>
etiam ob id ſaluberrimus:
<
expan
abbr
="
conuenítq;
">conuenítque</
expan
>
hoc his
<
lb
/>
quæ de Atho monte, ſi modò Solino vlla po
<
lb
/>
teſt adhiberi fides, ille idem narrat. </
s
>
<
s
id
="
s.001979
">Quòd ſi
<
lb
/>
fabuloſa illa exiſtimas, iam nihil habes ad
<
lb
/>
uerſum nos. </
s
>
<
s
id
="
s.001980
">Itaque ſcripſit ille, Athon mon
<
lb
/>
tem Macedoniæ, qui inter ſex altiores
<
lb
/>
mundi montes adnumerari debet: nec ſatis
<
lb
/>
conſtat quo ordine inter illos ſit cenſendus,
<
lb
/>
arcem Acroathon in vertice habere, cuius
<
lb
/>
incolæ dimidio plus cæteris mortalibus vi
<
lb
/>
uunt, nec ibi cineres aut aquis dilui, aut
<
expan
abbr
="
vẽ-tis
">ven
<
lb
/>
tis</
expan
>
euolui: cui etiam ſententiæ de vitæ diu
<
lb
/>
turnitate quaſi Mela Pomponius ſubſcribit.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001981
">Idem & de cineribus eadem affirmat: quare
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg204
"/>
<
lb
/>
non immotum aerem, ſed ſi ita eſt, leniter
<
lb
/>
motum purum ac tenuiſſimum eſſe oportet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001982
">Nam iſtud ſatis conſtat, aërem cum quieſcit
<
lb
/>
putreſcere: velut & terram, cum concutitur,
<
lb
/>
conteri. </
s
>
<
s
id
="
s.001983
">Concutitur autem terra trib. </
s
>
<
s
id
="
s.001984
">modis,
<
lb
/>
inclinatione, ſucceſſione, vibratione. </
s
>
<
s
id
="
s.001985
">Vibra
<
lb
/>
tio periculo vacat, ſucceſſio nunquam, ſed ra
<
lb
/>
rò etiam ruina vacat. </
s
>
<
s
id
="
s.001986
">Inclinatio verò, ruinæ
<
lb
/>
comes eſt: vidi
<
expan
abbr
="
tamẽ
">tamen</
expan
>
&
<
expan
abbr
="
inclinationẽ
">inclinationem</
expan
>
abſque
<
lb
/>
ruina. </
s
>
<
s
id
="
s.001987
">Contingunt autem præter hæc, ſed ex
<
lb
/>
his, mira quædam quæ diuinitùs procedere
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg205
"/>
<
lb
/>
fruſtrà creduntur, velut &
<
expan
abbr
="
pleraq;
">pleraque</
expan
>
alia: qualia
<
lb
/>
ſunt ortus lacuum, & frequentius fontium,
<
lb
/>
recurſus
<
expan
abbr
="
fluminũ
">fluminum</
expan
>
ad ſuperiora:
<
expan
abbr
="
nã
">nam</
expan
>
hic fit par
<
lb
/>
te
<
expan
abbr
="
illorũ
">illorum</
expan
>
ſuperiore in terræmotu inclinata, vel
<
lb
/>
tota alueo vibrata: & mugitus
<
expan
abbr
="
quidã
">quidam</
expan
>
vel boa
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg206
"/>
<
lb
/>
tus horrendi,
<
expan
abbr
="
incõditæq;
">inconditæque</
expan
>
voces quaſi gemitus
<
lb
/>
in prælio
<
expan
abbr
="
cadentiũ
">cadentium</
expan
>
, &
<
expan
abbr
="
malorũ
">malorum</
expan
>
ſonitus ſpontè.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.001988
">Referuntur
<
expan
abbr
="
autẽ
">autem</
expan
>
hæc inter prodigia, vt an.
<
lb
/>
1224. quo propter
<
expan
abbr
="
terræmotũ
">terræmotum</
expan
>
omnia hæc
<
expan
abbr
="
cõ-tigerunt
">con
<
lb
/>
tigerunt</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.001989
">Sed nullum fuit prodigium, niſi hoc
<
lb
/>
vnum, terram tam vehementer tremuiſſe, vt
<
lb
/>
omnia hæc fuerint ſubſecuta. </
s
>
<
s
id
="
s.001990
">Nam cùm hoc
<
lb
/>
euenerit, contingent & illa. </
s
>
<
s
id
="
s.001991
">At hoc forſan
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
<
lb
/>
poteſt
<
expan
abbr
="
abſq;
">abſque</
expan
>
prodigio euenire,
<
expan
abbr
="
quãuis
">quamuis</
expan
>
conſtet
<
lb
/>
hæc naturalib. cauſis fieri. </
s
>
<
s
id
="
s.001992
">Fit auté
<
expan
abbr
="
cũ
">cum</
expan
>
mate
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg207
"/>
<
lb
/>
ria quæ vri apta eſt: vritur ſulphur, ſal,
<
expan
abbr
="
nitrũ
">nitrum</
expan
>
,
<
lb
/>
ſeu
<
expan
abbr
="
halinitrũ
">halinitrum</
expan
>
, &
<
expan
abbr
="
bitumẽ
">bitumen</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.001993
">Cùm enim hæc ac
<
lb
/>
cenduntur, nec exitum inueniunt, vt in cuni
<
lb
/>
culis, machiniſve, terram mouent & qua
<
lb
/>
tiunt, peſſimè quidem halinitro, mediocriter
<
lb
/>
bitumine, tenuiter ſulphure. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001994
">
<
margin.target
id
="
marg202
"/>
Montes to
<
lb
/>
tius orbis al
<
lb
/>
tiſſimi.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001995
">
<
margin.target
id
="
marg203
"/>
Meteor 13.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001996
">
<
margin.target
id
="
marg204
"/>
Lib.2.c.2.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001997
">
<
margin.target
id
="
marg205
"/>
<
expan
abbr
="
Terræmotuũ
">Terræmotuum</
expan
>
<
lb
/>
differentiæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001998
">
<
margin.target
id
="
marg206
"/>
Terræmotus
<
lb
/>
miracula.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.001999
">
<
margin.target
id
="
marg207
"/>
Terræmotus
<
lb
/>
cauſæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002000
">Vnde hîc rurſus quæſtio oritur: cur halini
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg208
"/>
<
lb
/>
trum cùm difficiliùs vratur ac ſegnius quam
<
lb
/>
ſulphur,
<
expan
abbr
="
attamẽ
">attamen</
expan
>
magis
<
expan
abbr
="
cõcutit
">concutit</
expan
>
& quatit ma
<
lb
/>
chinas, & maiorem facit
<
expan
abbr
="
ſtrepitũ
">ſtrepitum</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.002001
">Cauſa eſt,
<
lb
/>
quoniam
<
expan
abbr
="
halinitrũ
">halinitrum</
expan
>
ſiccius eſt, ideo etiam cùm
<
lb
/>
purum fuerit, celerius ardet: nec ſegnius vri
<
lb
/>
tur, niſi quia eſt
<
expan
abbr
="
impurũ
">impurum</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
s.002002
">Sed dum purum eſt,
<
lb
/>
cùm ſiccum ſit, momento ardet. </
s
>
<
s
id
="
s.002003
">Non ſic ſul
<
lb
/>
phur, pingue enim cùm ſit, mora vt ardeat
<
lb
/>
indiget. </
s
>
<
s
id
="
s.002004
">A ſia cauſa eſt, quòd cùm terreum ſit,
<
lb
/>
maius dum in flammam conuertitur occupat
<
lb
/>
ſpatium: ideo duplici cauſa, & quòd celerius
<
lb
/>
ardet, & quòd terreum ac denſum eſt, atque
<
lb
/>
ob id maius occupat ſpatium, maiorem ſul
<
lb
/>
phuræ impetum facit. </
s
>
<
s
id
="
s.002005
">Nam ſulphur, vt infrà
<
lb
/>
oſtendemus, pingue eſt & aëreum, & mini
<
lb
/>
mè terreum. </
s
>
<
s
id
="
s.002006
">Conſtat halinitrum denſa ac
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg209
"/>
<
lb
/>
tenuiſſima ſubſtantia. </
s
>
<
s
id
="
s.002007
">Purgatur autem hoc
<
lb
/>
modo, vt Vannotius Biringutius docet.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002008
">Cineris, oſſium oliuarum partes tres, cal
<
lb
/>
cis viuæ vnam, aluminis liquidi partem
<
lb
/>
mediam & quartam, aqùæ partes 120. fer
<
lb
/>
ueant & coquantur, donec dimidium fermè </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>