1maximam & fulgentiſſimam emittebat, parvum eſſe & magnitu
dine viſibili longe cedere Cometæ, qui Menſe Novembriante
Solis ortum apparuerat. Cujus rei rationem eſſe conjectabatur,
quod materia capitis ſub initio copioſior eſſet, & paulatim con
ſumeretur.
dine viſibili longe cedere Cometæ, qui Menſe Novembriante
Solis ortum apparuerat. Cujus rei rationem eſſe conjectabatur,
quod materia capitis ſub initio copioſior eſſet, & paulatim con
ſumeretur.
DE MUNDI
SYSTEMATE
SYSTEMATE
Eodem ſpectare videtur quod capita Cometarum aliorum, qui
caudas maximas & fulgentiſſimas emiſerunt, apparuerint ſubob
ſcura & exigua. Nam Anno 1668 Mart.5. St. nov. hora ſeptima
veſpertina R. P. Vaientinus Eſtancius, Braſiliæagens, Cometam
vidit Horizonti proximum ad occaſum Solis brumalem, capite
minimo & vix conſoicuo, cauda vero ſupra modum fulgente, ut
ſtantes in littore ſpeciem ejus e mari reflexam facile cernerent.
Speciem utique habebat trabis ſplendentis longitudine 23 gra
duum, ab occidente in auſtrum vergens, & Horizonti fere para
lela. Tantus autem ſplendor tres ſolum dies durabat, ſubinde
notabiliter decreſcens; & interea decreſcente ſplendore aucta eſt
magnitudine cauda. Unde etiam in Portugalliaquartam fere
cœli partem (id eſt, gradus 45) occupaſſe dicitur, ab occidente in
orientem ſplendore cum inſigni protenſa; nec tamen tota apparuit,
capite ſemper in his regionibus infra Horizontem deliteſcente.
Ex incremento caudæ & decremento ſplendoris manifeſtum eſt
quod caput a Sole receſſit, eique proximum fuit ſub initio, pro
more Cometæ anni 1680. Et ſimilis legitur Cometa anni 1101
vel 1106, cujus Steila erat parva & obſcura(ut ille anni 1680)
ſed ſplendor qui ex ea exivit valde clarus & quaſi ingens trabs ad
Orientem & Aquilonem tendebat,ut habet Heveliusex Simeone
DunelmenſiMonacho. Apparuit initio Menſis Februarii,circa ve
ſperam, ad occaſum Solis brumalem. Inde vero & ex ſitu caudæ col
ligitur caput fuiſſe Soli vicinum. A Sole,inquit Matthæus Pari
ſienſis, diſtabat quaſi cubito uno, ab hora tertia[rectius ſexta] uſ
que ad horam nonam radium ex ſe longum emittens.Talis etiam
erat ardentiſſimus ille Cometa ab Ariſtoteledeſcriptus Lib. l.
Meteor. 6. cujus caput primo die non conſpectum eſt, eo quod ante
Solem vel ſaltem ſub radiis ſolaribus oceidiſſet, ſequente vero die
quantum potuit viſum eſt. Nam quam minima fieri poteſt diſtantia
Solem reliquit, & mox occubuit. Ob nimium ardorem[caudæ ſcili
cet] nondum apparebat capitis ſparſus ignis, ſed procedente tem
pore(ait Ariſtoreles) cum[cauda] jam minus flagraret, reddita
eſt[capiti] Cometæ ſua facies. Et ſplendorem ſuum ad tertiam
uſque cæli partem[id eſt, ad 60gr.] extendit. Apparuit autem
caudas maximas & fulgentiſſimas emiſerunt, apparuerint ſubob
ſcura & exigua. Nam Anno 1668 Mart.5. St. nov. hora ſeptima
veſpertina R. P. Vaientinus Eſtancius, Braſiliæagens, Cometam
vidit Horizonti proximum ad occaſum Solis brumalem, capite
minimo & vix conſoicuo, cauda vero ſupra modum fulgente, ut
ſtantes in littore ſpeciem ejus e mari reflexam facile cernerent.
Speciem utique habebat trabis ſplendentis longitudine 23 gra
duum, ab occidente in auſtrum vergens, & Horizonti fere para
lela. Tantus autem ſplendor tres ſolum dies durabat, ſubinde
notabiliter decreſcens; & interea decreſcente ſplendore aucta eſt
magnitudine cauda. Unde etiam in Portugalliaquartam fere
cœli partem (id eſt, gradus 45) occupaſſe dicitur, ab occidente in
orientem ſplendore cum inſigni protenſa; nec tamen tota apparuit,
capite ſemper in his regionibus infra Horizontem deliteſcente.
Ex incremento caudæ & decremento ſplendoris manifeſtum eſt
quod caput a Sole receſſit, eique proximum fuit ſub initio, pro
more Cometæ anni 1680. Et ſimilis legitur Cometa anni 1101
vel 1106, cujus Steila erat parva & obſcura(ut ille anni 1680)
ſed ſplendor qui ex ea exivit valde clarus & quaſi ingens trabs ad
Orientem & Aquilonem tendebat,ut habet Heveliusex Simeone
DunelmenſiMonacho. Apparuit initio Menſis Februarii,circa ve
ſperam, ad occaſum Solis brumalem. Inde vero & ex ſitu caudæ col
ligitur caput fuiſſe Soli vicinum. A Sole,inquit Matthæus Pari
ſienſis, diſtabat quaſi cubito uno, ab hora tertia[rectius ſexta] uſ
que ad horam nonam radium ex ſe longum emittens.Talis etiam
erat ardentiſſimus ille Cometa ab Ariſtoteledeſcriptus Lib. l.
Meteor. 6. cujus caput primo die non conſpectum eſt, eo quod ante
Solem vel ſaltem ſub radiis ſolaribus oceidiſſet, ſequente vero die
quantum potuit viſum eſt. Nam quam minima fieri poteſt diſtantia
Solem reliquit, & mox occubuit. Ob nimium ardorem[caudæ ſcili
cet] nondum apparebat capitis ſparſus ignis, ſed procedente tem
pore(ait Ariſtoreles) cum[cauda] jam minus flagraret, reddita
eſt[capiti] Cometæ ſua facies. Et ſplendorem ſuum ad tertiam
uſque cæli partem[id eſt, ad 60gr.] extendit. Apparuit autem