Newton, Isaac, Philosophia naturalis principia mathematica, 1713

List of thumbnails

< >
501
501
502
502
503
503
504
504
505
505
506
506
507
507
508
508
509
509
510
510
< >
page |< < of 524 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <subchap1>
              <subchap2>
                <p type="main">
                  <s>
                    <pb xlink:href="039/01/505.jpg" pagenum="474"/>
                    <arrow.to.target n="note503"/>
                  maximam & fulgentiſſimam emittebat, parvum eſſe & magnitu­
                    <lb/>
                  dine viſibili longe cedere Cometæ, qui Menſe
                    <emph type="italics"/>
                  Novembri
                    <emph.end type="italics"/>
                  ante
                    <lb/>
                  Solis ortum apparuerat. </s>
                  <s>Cujus rei rationem eſſe conjectabatur,
                    <lb/>
                  quod materia capitis ſub initio copioſior eſſet, & paulatim con­
                    <lb/>
                  ſumeretur. </s>
                </p>
                <p type="margin">
                  <s>
                    <margin.target id="note503"/>
                  DE MUNDI
                    <lb/>
                  SYSTEMATE</s>
                </p>
                <p type="main">
                  <s>Eodem ſpectare videtur quod capita Cometarum aliorum, qui
                    <lb/>
                  caudas maximas & fulgentiſſimas emiſerunt, apparuerint ſubob­
                    <lb/>
                  ſcura & exigua. </s>
                  <s>Nam Anno 1668
                    <emph type="italics"/>
                  Mart.
                    <emph.end type="italics"/>
                  5. St. </s>
                  <s>nov. </s>
                  <s>hora ſeptima
                    <lb/>
                  veſpertina
                    <emph type="italics"/>
                  R. P. </s>
                  <s>Vaientinus Eſtancius, Braſiliæ
                    <emph.end type="italics"/>
                  agens, Cometam
                    <lb/>
                  vidit Horizonti proximum ad occaſum Solis brumalem, capite
                    <lb/>
                  minimo & vix conſoicuo, cauda vero ſupra modum fulgente, ut
                    <lb/>
                  ſtantes in littore ſpeciem ejus e mari reflexam facile cernerent. </s>
                  <s>
                    <lb/>
                  Speciem utique habebat trabis ſplendentis longitudine 23 gra­
                    <lb/>
                  duum, ab occidente in auſtrum vergens, & Horizonti fere para­
                    <lb/>
                  lela. </s>
                  <s>Tantus autem ſplendor tres ſolum dies durabat, ſubinde
                    <lb/>
                  notabiliter decreſcens; & interea decreſcente ſplendore aucta eſt
                    <lb/>
                  magnitudine cauda. </s>
                  <s>Unde etiam in
                    <emph type="italics"/>
                  Portugallia
                    <emph.end type="italics"/>
                  quartam fere
                    <lb/>
                  cœli partem (id eſt, gradus 45) occupaſſe dicitur, ab occidente in
                    <lb/>
                  orientem ſplendore cum inſigni protenſa; nec tamen tota apparuit,
                    <lb/>
                  capite ſemper in his regionibus infra Horizontem deliteſcente. </s>
                  <s>
                    <lb/>
                  Ex incremento caudæ & decremento ſplendoris manifeſtum eſt
                    <lb/>
                  quod caput a Sole receſſit, eique proximum fuit ſub initio, pro
                    <lb/>
                  more Cometæ anni 1680. Et ſimilis legitur Cometa anni 1101
                    <lb/>
                  vel 1106,
                    <emph type="italics"/>
                  cujus Steila erat parva & obſcura
                    <emph.end type="italics"/>
                  (ut ille anni 1680)
                    <lb/>
                    <emph type="italics"/>
                  ſed ſplendor qui ex ea exivit valde clarus & quaſi ingens trabs ad
                    <lb/>
                  Orientem & Aquilonem tendebat,
                    <emph.end type="italics"/>
                  ut habet
                    <emph type="italics"/>
                  Hevelius
                    <emph.end type="italics"/>
                  ex
                    <emph type="italics"/>
                  Simeone
                    <lb/>
                  Dunelmenſi
                    <emph.end type="italics"/>
                  Monacho. </s>
                  <s>Apparuit initio Menſis
                    <emph type="italics"/>
                  Februarii,
                    <emph.end type="italics"/>
                  circa ve­
                    <lb/>
                  ſperam, ad occaſum Solis brumalem. </s>
                  <s>Inde vero & ex ſitu caudæ col­
                    <lb/>
                  ligitur caput fuiſſe Soli vicinum.
                    <emph type="italics"/>
                  A Sole,
                    <emph.end type="italics"/>
                  inquit Matthæus Pari­
                    <lb/>
                  ſienſis,
                    <emph type="italics"/>
                  diſtabat quaſi cubito uno, ab hora tertia
                    <emph.end type="italics"/>
                  [rectius ſexta]
                    <emph type="italics"/>
                  uſ­
                    <lb/>
                  que ad horam nonam radium ex ſe longum emittens.
                    <emph.end type="italics"/>
                  Talis etiam
                    <lb/>
                  erat ardentiſſimus ille Cometa ab
                    <emph type="italics"/>
                  Ariſtotele
                    <emph.end type="italics"/>
                  deſcriptus Lib. </s>
                  <s>l.
                    <lb/>
                  </s>
                  <s>Meteor. </s>
                  <s>6.
                    <emph type="italics"/>
                  cujus caput primo die non conſpectum eſt, eo quod ante
                    <lb/>
                  Solem vel ſaltem ſub radiis ſolaribus oceidiſſet, ſequente vero die
                    <lb/>
                  quantum potuit viſum eſt. </s>
                  <s>Nam quam minima fieri poteſt diſtantia
                    <lb/>
                  Solem reliquit, & mox occubuit. </s>
                  <s>Ob nimium ardorem
                    <emph.end type="italics"/>
                  [caudæ ſcili­
                    <lb/>
                  cet]
                    <emph type="italics"/>
                  nondum apparebat capitis ſparſus ignis, ſed procedente tem­
                    <lb/>
                  pore
                    <emph.end type="italics"/>
                  (ait Ariſtoreles)
                    <emph type="italics"/>
                  cum
                    <emph.end type="italics"/>
                  [cauda]
                    <emph type="italics"/>
                  jam minus flagraret, reddita
                    <lb/>
                  eſt
                    <emph.end type="italics"/>
                  [capiti]
                    <emph type="italics"/>
                  Cometæ ſua facies. </s>
                  <s>Et ſplendorem ſuum ad tertiam
                    <lb/>
                  uſque cæli partem
                    <emph.end type="italics"/>
                  [id eſt, ad 60
                    <emph type="sup"/>
                  gr.
                    <emph.end type="sup"/>
                  ]
                    <emph type="italics"/>
                  extendit. </s>
                  <s>Apparuit autem
                    <emph.end type="italics"/>
                  </s>
                </p>
              </subchap2>
            </subchap1>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>