Cardano, Girolamo
,
De subtilitate
,
1663
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
List of thumbnails
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
<
1 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 - 100
101 - 110
111 - 120
121 - 130
131 - 140
141 - 150
151 - 160
161 - 170
171 - 180
181 - 190
191 - 200
201 - 210
211 - 220
221 - 230
231 - 240
241 - 250
251 - 260
261 - 270
271 - 280
281 - 290
291 - 300
301 - 310
311 - 320
321 - 330
331 - 340
341 - 350
351 - 360
361 - 370
371 - 380
381 - 390
391 - 400
401 - 403
>
page
|<
<
of 403
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002533
">
<
pb
pagenum
="
411
"
xlink:href
="
016/01/060.jpg
"/>
aqua in vrceos transfuſa lapideſcit. </
s
>
<
s
id
="
s.002534
">Non
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg281
"/>
<
lb
/>
tamen horum omnium eadem ratio: nam
<
lb
/>
quæ calore mutant alia in lapides, tutò bi
<
lb
/>
bi poſſunt, quoniam circa omnes calidas
<
lb
/>
aquas fungoſi lapides generantur: at
<
lb
/>
qui fontes concreſcunt, frigore gypſei
<
lb
/>
ſunt, ac non veneni expertes: nam fri
<
lb
/>
gus omnia durat, & cogit in lapides. </
s
>
<
s
id
="
s.002535
">Ob
<
lb
/>
id in fluminum alueis, & ob perennem
<
lb
/>
motum, qui terram aufert, lapidum copia
<
lb
/>
ſemper fermè adeſt, ni lento motu fluant.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002536
">In mari tamen lapides ( Ariſtotele teſte) ſic
<
lb
/>
generantur. </
s
>
<
s
id
="
s.002537
">Ex colluſione enim fluctuum
<
lb
/>
ſpuma gignitur, quæ ab aliis rurſus flucti
<
lb
/>
bus cogitur, demum à ſalſugine ſiccata, addi
<
lb
/>
taque arena tenuiore, concreſcit in lapidem.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002538
">Et quamvis hęc de lapidibus tantum dicta
<
lb
/>
ſint, qui in mati generantur. </
s
>
<
s
id
="
s.002539
">De omnibus
<
lb
/>
tamen erunt intelligenda, qui in aquis or
<
lb
/>
tum habent. </
s
>
<
s
id
="
s.002540
">Sed in fluminibus & torrenti
<
lb
/>
bus ac frontibus frigiditas eſt loco ſalſugi
<
lb
/>
nis, quæ cogit. </
s
>
<
s
id
="
s.002541
">Hæc autem calor eſt qui
<
lb
/>
dam: nam calorum quidam diſſoluendo,
<
lb
/>
quidam cogendo, vtrique autem
<
expan
abbr
="
concoquẽ-do
">concoquen
<
lb
/>
do</
expan
>
generant. </
s
>
<
s
id
="
s.002542
">Qui autem cogendo, frigidi
<
lb
/>
tas ob id dicitur, quia Galeno teſte, nihil
<
lb
/>
in homine frigido coactum eſt. </
s
>
<
s
id
="
s.002543
">Minor ita
<
lb
/>
que eſt, hic calor humano quamobrem fri
<
lb
/>
giditatem appellamus. </
s
>
<
s
id
="
s.002544
">Communia igitur
<
lb
/>
ſunt, à tenuiore terra & à ſpuma generari.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002545
">In torrentibus igitur plures generantur la
<
lb
/>
pides & in fluuis currrentibus, quoniam
<
lb
/>
arena tenuior, & frigiditas maior, & ſpuma
<
lb
/>
copioſior. </
s
>
<
s
id
="
s.002546
">Manifeſtum eſt autem quòd ſpu
<
lb
/>
ma conſtat pinguiore aquæ parte: at
<
lb
/>
que ſic lapides viuunt, nam & ſic plan
<
lb
/>
tæ oriuntur. </
s
>
<
s
id
="
s.002547
">Ariſtoteli igitur hoc debe
<
lb
/>
mus, qui nobis tot bonorum ſemina re
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg282
"/>
<
lb
/>
liquit. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002548
">
<
margin.target
id
="
marg275
"/>
Fontes
<
expan
abbr
="
oleũ
">oleum</
expan
>
<
lb
/>
ſtillantes.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002549
">Cur fontes
<
lb
/>
oleum
<
expan
abbr
="
ſtillẽt
">ſtillent</
expan
>
.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002550
">
<
margin.target
id
="
marg276
"/>
Aquarum
<
lb
/>
colores.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002551
">
<
margin.target
id
="
marg277
"/>
Cauſæ colo
<
lb
/>
rum aquæ.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002552
">
<
margin.target
id
="
marg278
"/>
Aquarum
<
lb
/>
odores.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002553
">
<
margin.target
id
="
marg279
"/>
Aquæ arbo
<
lb
/>
res diuerſas
<
lb
/>
nutrientes.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002554
">
<
margin.target
id
="
marg280
"/>
Aquarum à
<
lb
/>
pondere dif
<
lb
/>
ferentiæ.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002555
">Lib. 15. in fi
<
lb
/>
ne.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002556
">Lib. 21. cap.
<
lb
/>
vlt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002557
">Aquæ qua
<
lb
/>
lapideſcunt.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002558
">& arbores
<
lb
/>
mutant.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002559
">
<
margin.target
id
="
marg281
"/>
Ratio eorum
<
lb
/>
quæ lapideſ
<
lb
/>
cunt.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002560
">
<
margin.target
id
="
marg282
"/>
Aqua Sty
<
lb
/>
gia.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002561
">Sunt & alia aquarum miracula. </
s
>
<
s
id
="
s.002562
">Nam ru
<
lb
/>
pe altiſſima iuxta Cyllenem montem olim
<
lb
/>
oriebatur aqua, quæ omnia vaſa terrebra
<
lb
/>
bat, ſolaque equi vngula licebat eam de
<
lb
/>
ferre. </
s
>
<
s
id
="
s.002563
">Hanc Stygiam vocabant, credo quòd
<
lb
/>
ad manes homines mitteret. </
s
>
<
s
id
="
s.002564
">Referunt ea
<
lb
/>
ſublatum Alexandrum Magnum. </
s
>
<
s
id
="
s.002565
">Miſcetur
<
lb
/>
hæc aqua poſtquàm pet riuulos deſcenderit
<
lb
/>
Crathin fluuio. </
s
>
<
s
id
="
s.002566
">Ioſephus quoque Iudæus
<
lb
/>
refert, fuiſſe iuxta Syriam in Iudæa inter
<
lb
/>
Arcas & Raphanas vrbes Agrippæ ſubie
<
lb
/>
ctas regi, fluuium nomine Sabbaticum, qui
<
lb
/>
diebus ſingulis flueret præterquam Sabba
<
lb
/>
to, vnde ob hoc Sabbaticum nuncupatum.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002567
">Relatum ad religionem à rudi & credula
<
lb
/>
plebe, quòd cauſa naturali conſtat. </
s
>
<
s
id
="
s.002568
">Nam
<
lb
/>
tantum aquarum cogebatur, vt in ſex dies
<
lb
/>
ſufficeret, ſeptimæ non ſufficeret. </
s
>
<
s
id
="
s.002569
">Ea
<
lb
/>
dem enim cauſa in circuitibus febrium
<
lb
/>
hominibus. </
s
>
<
s
id
="
s.002570
">Mundus autem homo ma
<
lb
/>
gnus. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002571
">Communia autem ſunt aquis & aëri,
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg283
"/>
<
lb
/>
ętheri ac cœlo, motus ac perſpicuitas. </
s
>
<
s
id
="
s.002572
">Æthe
<
lb
/>
ri propria leuitas, puritas, tenuitas, motus
<
lb
/>
celerrimus, & quod ſit qualitatum expers,
<
lb
/>
non tamen magis, quàm cœlum. </
s
>
<
s
id
="
s.002573
">Aquæ verò
<
lb
/>
quoniam multæ ſunt ſpecies, ideò nihil fer
<
lb
/>
mè poteſt habere commune. </
s
>
<
s
id
="
s.002574
">Sunt enim
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg284
"/>
<
lb
/>
aquæ maris, lacus, fluminum, paludum, ſta
<
lb
/>
gnorum, torrentium, fontium, puteorum,
<
lb
/>
nimboſæ, procelloſę, niuoſę, glaciales, ca
<
lb
/>
lidæ, & quæ ciſterna colliguntur, & lacuna
<
lb
/>
les, vt ita dicam. </
s
>
<
s
id
="
s.002575
">Optimæ fontium: glacia
<
lb
/>
lis ventriculum & artus debilitat, vt niuo
<
lb
/>
ſa, ac procelloſa, ex alto enim & frigido lo
<
lb
/>
co illa deſcendit: minus tamen mala quàm
<
lb
/>
niuoſa, vt illa glaciali: marina medicinæ
<
lb
/>
apta. </
s
>
<
s
id
="
s.002576
">Torrentium & rapidorum fluuiorum,
<
lb
/>
& lacuum aqua, ſed hæc minus, hydropis
<
lb
/>
genus creat quod vocant aſcitem. </
s
>
<
s
id
="
s.002577
">Mollium
<
lb
/>
fluuiorum aquæ, vt Nili, Eridani, Tyberis,
<
lb
/>
proximæ fontanis: paludum mala, ſtagno
<
lb
/>
rum deterior, peſſima lacunæ: nam pręter
<
lb
/>
hydropem, gulu herniam gignit: malum ha
<
lb
/>
bitum creat corporis, & morbum regium,
<
lb
/>
febres, ac breuem vitam. </
s
>
<
s
id
="
s.002578
">Calidarum non vna
<
lb
/>
vis: ſed de his in medicis tractationibus di
<
lb
/>
ctum eſt, ſicut & de collectis in ciſterna:
<
lb
/>
Nimboſæ falſum ( vt dixi) ac ſemiputridum
<
lb
/>
continent. </
s
>
<
s
id
="
s.002579
">Leuiſſimæ in omni genere tutio
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg285
"/>
<
lb
/>
res, & ſeriùs putreſcunt: ſunt enim minus
<
lb
/>
humidæ, & magis concoctæ à cœleſti calo
<
lb
/>
re: quo fit, vt quò ſunt ſicciores, & minus
<
lb
/>
etiam frigefaciant ( proximiores enim aëris
<
lb
/>
ſubſtantiæ ſunt ) eò leuiores ſint, diffici
<
lb
/>
liuſque putreſcant, vnde longè
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
ſalu
<
lb
/>
briores. </
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002580
">
<
margin.target
id
="
marg283
"/>
Aether &
<
lb
/>
aqua in qui
<
lb
/>
bus conue
<
lb
/>
niant ac
<
lb
/>
diſſideant.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002581
">
<
margin.target
id
="
marg284
"/>
Aquarum à
<
lb
/>
locis
<
expan
abbr
="
differẽtiæ
">differen
<
lb
/>
tiæ</
expan
>
.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002582
">Aquarum
<
lb
/>
naturæ ac
<
lb
/>
vires.</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
margin
">
<
s
id
="
s.002583
">
<
margin.target
id
="
marg285
"/>
Cur leuiſſi
<
lb
/>
mæ aquæ
<
lb
/>
tardè putre
<
lb
/>
ſcant.</
s
>
</
p
>
<
figure
id
="
id.016.01.060.1.jpg
"
xlink:href
="
016/01/060/1.jpg
"
number
="
31
"/>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002584
">
<
emph
type
="
center
"/>
LIBER TERTIVS.
<
emph.end
type
="
center
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002585
">
<
emph
type
="
center
"/>
De Cœlo.
<
emph.end
type
="
center
"/>
</
s
>
</
p
>
<
p
type
="
main
">
<
s
id
="
s.002586
">DICTVM eſt ſatis de Elemen
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg286
"/>
<
lb
/>
tis, nunc de Cœlo tractandum
<
lb
/>
eſt, ſeu illud æternum ſit, vt
<
lb
/>
putat Ariſtoteles: ſeu genitum,
<
lb
/>
vt Plato: ſeu factum, vt Theo
<
lb
/>
logi, variam ſubſtantiam videtur habere.
<
lb
/>
</
s
>
<
s
id
="
s.002587
">Iam primùm, quòd Albericus Veſputius
<
lb
/>
in ſua tertia ad Indos nauigatione diligen
<
lb
/>
ter hæc de ſtellarum magnitudine tradidit,
<
lb
/>
eſſe ſcilicet Canopos tres magnos, ſed haud
<
lb
/>
claros: primum ſcilicet, partibus nouem
<
lb
/>
cum dimidio ab auſtrali polo: ſecundum,
<
lb
/>
duodecim: tertium, qui triginta duabus
<
lb
/>
partibus ab eodem polo diſtat, maximum
<
lb
/>
<
arrow.to.target
n
="
marg287
"/>
<
lb
/>
ſed ſubnigrum. </
s
>
<
s
id
="
s.002588
">Conciliator refert, & ipſe
<
lb
/>
aliorum tum narrationi innitens, aſtra ibi
<
lb
/>
quædam magna eſſe ac parum ſplendi
<
lb
/>
da, qualia ſuprà retulimus. </
s
>
<
s
id
="
s.002589
">Ptolemæus
<
lb
/>
etiam Canopi mentionem facit vt præ
<
lb
/>
clari ſyderis, haud tamen magnitudinem </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>